"به جز ادلب، دولت سوریه کنترل اکثر شهرهای اصلی این کشور را از دست سازمان‌های تروریستی و نیروهای مخالف بازپس‌ گرفته؛ اما آیا داعش و القاعده از سوریه بیرون رانده می‌شوند؟" این سؤالی است که در چند بخش به آن پاسخ داده شده است.

به گزارش مانیتورینگ آوا، شبکه خبری دویچه وله در پرسش و پاسخی به این مساله می‌پردازد که همزمان با وارد شدن جنگ داخلی سوریه به هشتمین سال خود، داعش و القاعده به عنوان دو سازمان تروریستی بزرگ و فعال در این نبرد هم اکنون دوران افول خود را می‌گذرانند.
 
کدام مناطق از سوریه داعش و القاعده همچنان فعال‌اند و چقدر آنها قدرتمند هستند؟
 
داعش توجهات بین‌المللی را زمانی به سمت خود جلب کرد که در سال 2014 با به دست گرفتن رقه، مرکز ولایتی به همین نام در سوریه و موصل مرکز ولایت نینوا در عراق، در دو کشور قلمروهای بسیاری را از آن خود کرد؛ اما در حال حاضر و در سوریه این گروه تروریستی تنها بخشی از مناطق مرزی نزدیک عراق را و بخش‌هایی از مرکز این کشور را در اختیار دارد.
 
این سازمان تروریستی در حال حاضر یک مقر مرکزی ندارد و نه در عراق و نه سوریه هیچ شهری را در اختیار ندارد. در اکتوبر گذشته ارتش امریکا تخمین زد که این گروه تروریستی هنوز 6500 عضو دارد.
 
از طرف دیگر القاعده در قالب هیات تحریرالشام و النصره که یک ائتلاف سلفی است در شهر ادلب و اطراف آن در سوریه فعالیت می‌کند.
 
این گروه همچنین در غوطه شرقی واقع در حومه دمشق که دولت سوریه در عملیاتی گسترده به دنبال سیطره بر آن است، فعال دیده می‌شود.
 
کارشناسان سازمان ملل در فبروری سال جاری میلادی به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بودند که هیات تحریرالشام بین 7 تا 11 هزار نیروی داخلی و چند هزار نیروی خارجی دارد.
 
چه اطلاعاتی درمورد رهبران و ساختار فرماندهی این دو گروه در دست است؟
 
داعش بدون داشتن مقر در عراق یا سوریه دارای ساختار فرماندهی متزلزلی است. با وجود گزارش‌های بی شمار در مورد وضعیت رهبری ارشد داعش، ابوبکر البغدادی همچنان اداره آن را برعهده دارد.
 
گروه تحریرالشام نیز به رهبری ابومحمد الجولانی فعالیت می‌کند و مقر آن در ادلب واقع در شمال غرب سوریه است.
 
چگونه این دو گروه بر استراتژی جنگ دولت بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه تاثیر می‌گذارند؟
 
دولت سوریه تحت ریاست جمهوری بشار اسد و با حمایت متحد اصلی‌اش روسیه، با این دو گروه مبارزه می‌کند. در پاییز 2015 جنگنده‌های روس به پشتیبانی ارتش سوریه آمده و کمک کردند تا شهرهایی چون دیرالزور از دست داعش بیرون کشیده شود. تا زمان ایجاد تحریرالشام در جنوری 2017 سازمان اصلی القاعده در سوریه جبهه النصره محسوب می‌شد. دولت اسد با هدف از میان برداشتن جبهه النصره و سایر گروه‌ها در شهر حمص بخش‌هایی از شهر را بمباران کرد، به سایر مناطق حمله‌ کرد و منابع غذایی و سوختی این گروه را قطع کرد. تصرف شهر از می 2011 تا می 2014 به طول انجامید. در حلب از بزرگترین شهرهای سوریه دولت از استراتژی مشابه استفاده کرده و از بمباران هوایی سود جست. نبرد دولت اسد برای پس گرفتن حلب از جبهه النصره و سایر گروه‌ها از 2012 تا 2016 طول کشید.
 
این گروه‌ها بر استراتژی نبرد ترکیه در سوریه چه تاثیری داشتند؟
 
رجب طیب اردوغان؛ رئیس‌جمهوری ترکیه در جنوری 2018 عملیات شاخه زیتون را با عنوان پاکسازی و بیرون راندن نیروهای حزب کارگران کردستان ترکیه موسوم به پ.ک.ک و یگان‌های مدافع خلق کرد از شهر مرزی عفرین سوریه آغاز کرد. ارتش ترکیه همچنین اعلام کرده است با این عملیات داعش را نیز از منطقه بیرون می‌راند. یزید ساییق؛ یکی از اعضای مرکز خاورمیانه کارنگی به شبکه خبری دویچه وله گفت: ادعای ترکیه مبنی بر اینکه آنها داعش را ریشه‌کن می‌کنند یک تبلیغات صرف است.
 
در اکتوبر ترکیه همچنین یک عملیات نظامی را در ادلب انجام داد و نیروهایش با تحریرالشام رودررو شدند. تا نوامبر این گروه با دولت ترکیه آتش‌بس اعلام کرد.
 
همزمان با شکست دو گروه تروریستی اعلام شده در سوریه آیا اعضای آنها به عراق یا سایر کشورهای همسایه می‌روند، مطرح شده است؟
 
عراق در اکثر مناطق داعش را شکست داده و حتی این گروه و شاخه‌های القاعده هم نمی‌توانند مقر اصلی خود را در این کشور برپا کنند.
 
این دو گروه در سراسر جهان شاخه‌هایی دارند. با افول داعش، القاعده بار دیگر اقدام به جذب نیرو کرده و هزاران تن را نه تنها در سوریه؛ بلکه از سومالی، لیبی، یمن و کشورهای جنوب شرق آسیا نظیر اندونزی به خود جذب کرده است. با وجود آنکه داعش در سوریه و عراق رو به نابودی است اعضای آن در اروپا می‌توانند همچنان دست به حملات تروریستی تحت عنوان انتقام گیری از ناکامی‌های خود شان دست بزنند. القاعده نیز همچنان در اروپا دست به حملات می‌زند. در سال 2015 این گروه مسؤولیت حمله به مجله شارلی ابدو را در فرانسه برعهده گرفت.