سفیر کبیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران از افزایش ظرفیت ها در بندر چابهار، از دو میلیون تن به ۸.۵ میلیون تن در سال خبر می دهد، اما می گوید که باید تلاش شود این بندر مفقط مختص واردات نباشد، بلکه باید واردات و صادرات باهم انجام شود. به باور وی، نباید این‌طور باشد که فقط کالاهای هندوستان از این بندر به افغانستان وارد شود، بلکه باید سهم صادرات و واردات هر دو به صورت یکسان ارتقا یابد؛ به‌ويژه صادرات افغانستان که بیشتر محصولات کشاورزی باغداری است، مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، دکتر نصیراحمد نور در گفتگویی با روزنامه شرق، چاپ تهران، با اشاره به این که هفته گشته فاز یک بندر چابهار افتتاح شد و چند هفته پیش از آن نیز از نخستین کشتی که محموله گندم اهدایی هندوستان به افغانستان را حمل می‌کرد، به چابهار رسید، گفته است: "در واقع در ماه گذشته قسمتی از گندم هند از بندر چابهار به مقصد افغانستان ترانزیت شده که می‌تواند تأیید‌کننده این عملیات برای بهره‌برداری سریع باشد. من سال گذشته هم به چابهار رفته بودم، در این بندر کشتی‌های صد‌هزارتنی می‌توانند پهلو بگیرند؛ ظرفیت این بندر به نسبت سال گذشته از دو‌میلیون تن به ٨,٥ میلیون تن در سال افزایش یافته و این پروژه در حال پیشرفت است".
اما وی تصریح کرد که باید تلاش شود این بندر فقط مختص واردات نباشد، بلکه باید بندری باشد که واردات و صادرات باهم انجام شود؛ یعنی این‌طور نباشد که فقط کالاهای هندوستان از این بندر به افغانستان وارد شود، بلکه باید سهم صادرات و واردات هر دو به صورت یکسان ارتقا یابد؛ به‌ويژه صادرات افغانستان که بیشتر محصولات کشاورزی باغداری است، مورد توجه باشد.
دکتر نصیراحمد نور در عین حال گفت که به‌غیر از سه کشور هم‌پیمان، کشور ازبکستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی هم بسیار مشتاق‌اند كه بندر چابهار تکمیل شده و به بهره‌برداری برسد تا آن ها نیز بتوانند از طریق خط آهن به این بندر وصل شوند.
وی افزود که در این زمینه، خط آهن ازبکستان تا مزارشریف رسیده و افغانستان تلاش می‌کند این خط آهن تا هرات برسد؛ از طرفی قرار است خط آهن خواف-هرات در آینده نزدیک افتتاح شود و با وصل‌شدن خط آهن مزار شریف به هرات، این مسیر مواصلات تاریخی خواهد بود.
روابط تجاری دو کشور کاملا یک‌جانبه است/ موانعی برای صدور برخی کالاها از افغانستان به ایران وجود دارد
سفیر افغانستان در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد مناسبات اقتصادی میان دو کشور گفت که مناسبات اقتصادی افغانستان با ایران در مقایسه با گذشته خیلی خوب است؛ البته حجم مناسبات با ظرفیت و اراده همکاری دو کشور فاصله دارد.
وی افزود که آنچه ارقام نشان می‌دهد صادرات ایران به افغانستان جایگاه اول را دارد. در سال‌های گذشته این جایگاه را پاکستان در اختیار داشت. امیدواریم قدر این تحول شناخته شود.
اما به گفته سفیر افغانستان در ایران، روابط تجاری دو کشور کاملا یک‌جانبه است؛ به‌این‌صورت اگر ایران بخواهد جایگاه خود را در تجارت با افغانستان حفظ کند، باید مبادلات دوجانبه و دوسویه انجام شود؛ ولی در شرایط حاضر صادرات ایران به افغانستان ٢,٥ تا ٣ میلیارد دالر در سال است و صادرات افغانستان به ایران رقم کوچک ٣٠ تا ٥٠ میلیون دالر.
البته وی می پذیرد که افغانستان دارای شرایط خاصی بوده و کشوری جنگ‌زده است، اما از طرف دیگر می افزاید که موانعی برای صدور برخی کالاها از افغانستان به ایران وجود دارد. آقای نور ابراز امیدواری کرد که این موانع برطرف شود تا صادرات افغانستان به ایران و از مسیر ایران به کشورهای مقصد ترانزیت شود.
همه آب های افغانستان به کشورهای همسایه رفته است/ دلیل کم آبی را باید در جایی دیگر جستجو کنیم
این دیپلمات برجسته و ارشد افغانستان در ادامه مصاحبه خود با روزنامه شرق، به سوالاتی در مورد مشکلات آبی میان دو کشور پاسخ داد و در مورد مسأله حق آبه هلمند تا موضوع هامون ها سخن گفت.
به گفته وی، بین ایران و افغانستان در حوزه آب هلمند هیچ مشکلی وجود ندارد؛ هر دو کشور متعهد به معاهده ١٣٥١ هستند که میان دو کشور به امضا رسیده و مراحل قانونی خود را در دو کشور طی کرده است.
اما به گفته سفیر افغانستان، مشکل اصلی این است که در سطح منطقه و در دنیا موضوع تغییر اقلیم، بالارفتن حجم استفاده از آب و کاهش بارندگی مطرح است و زندگی ٥٠ الی ٤٠ سال قبل با زندگی امروز اصلا قابل مقایسه نیست. در مقابل میزان بارندگی خیلی کمتر شده است. در این زمینه، افغانستان نه‌تنها به معاهده و حق جمهوری اسلامی ایران توجه دارد، بلکه نظر به گرفتاری افغانستان در چهار دهه، حتی نتوانسته خودش هم از این آب به‌طور مناسب استفاده کند؛ در نتیجه همه آب‌های افغانستان به کشورهای همسایه رفته است. اگر موضوع کم‌آبی مطرح است، باید دلیل آن را در جای دیگري جست‌وجو کنیم، نه در مدیریت افغانستان بر منابع آب و تصرف بر منابع آب.
وی خاطرنشان کرد که به دنبال سفر دکتر ظریف و مذاکرات سودمند ایشان با مقامات افغانستانی، توافق شد که پنج کمیته مشترک بین دو کشور تشکیل شود؛ این کمیته‌ها همه عرصه‌های همکاری را دربر گرفته‌اند و یکی از این کمیته‌ها، کمیته آب است. این کمیته‌ها در کابل و تهران به طور متناوب جلسه دارند تا به توافق نهایی برسند.
اگر بازار تقاضا نباشد، مشکل مواد مخدر افغانستان حل می شود
دکتر نصیراحمد نور در بخش دیگری از گفتگوی خود، در پاسخ به سوالی در مورد وضعیت مواد مخدر در افغانستان سخن گفت. وی گفت: "قاچاق مواد مخدر ده‌ها میلیارد دالر سود دارد که مقدار بسیار ناچیزی از آن به کشاورزان افغانستان می‌رسد. مشکل در کاشت کوکنار نیست، بلکه مشکل آن است که با ابزار صنعتی به مواد مخدر خطرناک تبدیل می‌شود. طبیعی است که افغانستان در این مسائل هیچ نقشی ندارد. این مواد و صنایع شیمی در افغانستان تولید نمی‌شود، بلکه از طریق دریاها و اقیانوس‌ها و کشورهای متعدد گذشته و به افغانستان می‌رسد. مسئولیت این مسئله متوجه جوامع بین‌المللی است که چطور می‌گذارند این مواد تولید شود".
وی خاطرنشان کرد که اگر در بازار تقاضا نباشد، این مشکلات برطرف می‌شوند. افغانستان در فراورده‌های مواد مخدر نقشی ندارد و دولت افغانستان با تمام قدرت برای مبارزه با مواد مخدر آماده است؛ ولی اگر تلاش‌های همگانی نباشد، به نتیجه نخواهد رسید.
داعش به معنای آنچه که در عراق و سوریه ظهور کرد، در افغانستان وجود ندارد
سفیر افغانستان در ادامه به سوال های امنیتی پاسخ داد. او در مورد فعالیت های داعش گفت که در افغانستان بیش از ٢٠ گروه تروریستی بین‌المللی فعال هستند که هر عملیات آن ها عمدتا به نام داعش ختم می‌شود. داعش نیز با اقدامی داوطلبانه یا انگیزه‌های دیگری، مسئولیت این عملیات‌ها را بر عهده می‌گیرد؛ اما به گفته وی، داعش به معنای آنچه که در عراق و سوریه ظهور کرده، در افغانستان وجود ندارد. در افغانستان عمدتا همین ٢٠ گروه هستند که قبل از مطرح‌شدن نام داعش در آنجا فعال بودند و حالا هم فعالیت دارند.
دکتر نصیراحمد نور ادامه داد که این گروه ها از طالبان گرفته تا القاعده، تشکل‌هایی از آسیای میانه، قفقاز، چچن، از گروه‌های پاکستانی و کشورهای خاورمیانه، از نقطه‌نظر ایدئولوژی، تفاوت چندانی ندارند؛ ولی در راه و روش آن ها شاید تفاوت ناچیزی باشد. نقطه مشترک این گروه‌ها، این است که این ها برخاسته از خود افغانستان نیستند و همه از بیرون به افغانستان آمده‌اند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا هنوز دولت وحدت ملی اقدام مؤثری برای دورکردن داعش انجام نداده است؟ گفت: "دولت و مردم افغانستان همه‌روزه در جنگ با این گروه‌ها هستند؛ همه‌روزه نیروهای امنیتی ما در این پیکار تلفات دارند؛ تهدید این جنگ متوجه مردم افغانستان و همه کشورهای منطقه است. افغانستان نه‌تنها به خاطر خود، بلکه به نیابت از کل همسایگان در پیکار با گروه‌های تروریستي است".
سفیر افغانستان پس از نقش ایران در مبارزه با داعش در میدان سوریه و عراق، در مورد این که آیا ممکن است این همکاری بین ایران و افغانستان هم ایجاد شود؟ خاطرنشان کرد: "یکی از عرصه‌های همکاری میان دو کشور در زمینه‌های امنیتی است. میان نهادها و ارگان‌های ذی‌ربط دو کشور تماس‌های مداومی وجود دارد. بدون شک از تجارب و رایزنی کشور برادر جمهوری اسلامی ایران در این عرصه همیشه استقبال شده است."
وی در مورد نقش نیروهای ناتو و نیروهای آمریکایی در افغانستان در سرکوب تروریست‌ها نیز گفت که بار اصلی مبارزه با تروریست‌ها برعهده نیروهای امنیتی افغانستان است و نیروهای ائتلاف بین‌المللی، نقش آموزشی، مشورتی و تجهیزاتی را بر عهده دارند.
این دیپلمات ارشد افغانستان در پاسخ به سوالی در مورد اتحاد میان طالبان و داعش یادآور شد که عمدتا آنچه در افغانستان به‌عنوان داعش شناخته می‌شود، همان عناصر سابق طالبان است که پرچم سفید خود را به رنگ سیاه تغییر و نام خود را تغییر داده‌اند. البته گروه‌های چندملیتی هم در بین این هاست. این ها در برخی جاها باهم تقابل دارند و در برخی جاها آتش‌بس کرده و در برخی مناطق همکاری می‌کنند.
کسانی که از طالبان استفاده ابزاری می کنند، هنوز در مورد صلح در افغانستان قانع نشده اند
وی پیرامون صبح با طالبان نیز گفت: "دولت افغانستان سال‌هاست که برای رسیدن به صلح در افغانستان مذاکره و گفت‌وگو را در دستور و سرلوحه کار خود قرار داده است. ولی تاکنون پاسخ قابل‌ملاحظه‌ای از طرف مقابل ندیده است. علت این است که این ها اراده‌اي از خود ندارند و کسانی که از این گروه‌ها استفاده ابزاری می‌کنند، هنوز قانع نشده‌اند که امنیت افغانستان به‌نفع آن هاست".
دکتر نصیراحمد نور در پاسخ به این سوال که بسیاری معتقدند صلح دولت وحدت ملی با گلبدین حکمتیار به معنی این است که دولت نتوانسته طالبان را به سمت میز مذاکره بکشاند؟ خاطرنشان کرد: "خواست اصلی دولت افغانستان این است که در میز مذاکره و از طریق گفت‌وگو راه‌حلی برای مشکلات پیدا کند. این به اراده طرف مقابل بستگی دارد، وگرنه دولت در فکر صلح است. این اراده مربوط به کشورهایی است که این گروه‌ها را تأمین هزینه می‌کنند. آن ها باید قانع شوند که ادامه ناآرامی در افغانستان، دامن آن کشورها را هم خواهد گرفت".