محمد موحدی، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام از دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع) در تهران، در دفاع پایان نامه دوره تحصیلی خود، بر توجه علم کلام به فضای رسانه ای جدید در جهان و ایجاد ارتباط بین این دو علم و عرصه تأکید کرد. به گفته وی، با توجه به ماهیت تبلیغی اسلام و ارتباط آن با علم کلام، نیاز است تا دانش آموختگان این علم، برای مقابله با تهدیدهای جدید در دنیای اسلام به خصوص موضوع تکفیر، با ویژگی رسانه های جدید آشنا بوده و از آن در راستای تبلیغ اصول و عقاید دینی استفاده کنند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، محمد موحدی، دانشجوی معرفی شده از سوی مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان است که از ولایت هرات برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد(ماستری) به دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع) معرفی شده و اینک پایان نامه دوره تحصیلی خود را ارائه نمود.
موضوع پایان نامه آقای موحدی، "بهره گیری از ظرفیت رسانه های نو در تبلیغ معارف اهل بیت(ع)" بود که در پایان، نمره عالی ۱۹ را از سوی استاد داور و همچنین استادان رهنما و مشاور به دست آورد.
دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع) در تهران همه ساله پذیرای دانشجویان غیرایرانی از کشورهای مختلف برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد علوم مختلف اسلامی است. بیش از ۱۰۰ دانشجوی افغانستانی در این دانشگاه و در مقطع کارشناسی ارشد در حال ادامه تحصیل اند که ده ها تن آن ها امسال فارغ التحصیل می شوند.
محمد موحدی در مراسم دفاع پایان نامه خود در جمع استادان و دانشجویان دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع)، ابتدا به بیان ویژگی های رسانه های جدید پرداخت و گفت که تعاملی بودن، انتقال سریع اطلاعات، چندسویگی، جمع زدایی، فرازمانی و فرامکانی و جهانی بودن رسانه از ویژگی های رسانه های جدید است.
به گفته وی، در گذشته رسانه ها به صورت یک طرفه اطلاعات را پخش می کردند، اما رسانه های جدید، تعاملی اند و گیرنده و فرستنده اطلاعات اند. از سوی دیگر، رسانه های جدید چند سویه اند و در عین زمان می توانند از چندین شبکه اطلاعات گرفته شده و به چند شبکه فرستاده شود.
این دانشجوی دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع) ادامه داد: در گذشته مخاطب رسانه ها عموم مردم بود، اما امروز رسانه ها به سوی تخصصی شدن و پیدا کردن مخاطب خاص در حرکت اند. همچنین امروز رسانه محلی نیست، بلکه جهانی شده و مرزهای دولت ها در حال کمرنگ شدن است.
وی تأکید کرد که رسانه های امروز فرازمانی و فرامکانی اند و برای کار رسانه ای، دیگر نیازی به یک ایستگاه رادیویی و یا شبکه تلویزیونی نیست، بلکه امروز رسانه در هر جا و هر زمان در اختیار ماست و می توانیم اطلاعات را در زودترین فرصت منتشر نماییم.
با این مقدمه، آقای موحدی به بیان رابطه ای که علم کلام می تواند با رسانه های جدید داشته باشد، پرداخت و گفت: علم کلام یکی از کهن ترین علوم دینی است که هدف آن تبیین و تثبیت عقاید دینی و پاسخ دهی به شبهات واعتراض های دینی است.
به گفته وی، ائمه معصومین و اهل بیت(ع) یک اهتمام ویژه به علم کلام داشته اند و به عنوان مثال امام صادق(ع) به "حشام بن حکم" که جوان ۱۸ تا ۲۰ ساله بود، به دلیل تبحر و مهارت خاصی که در علم کلام داشت، توجه خاصی داشت.
این دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام در ادامه به اهمیت ویژه تبلیغ برای اسلام اشاره کرد و گفت که اسلام با تبلیغ متولد گشته و اگر تبلیغ را از سلام بگیریم، چیزی باقی نخواهد ماند. او تأکید کرد: تبلیغ نقش اساسی برای آموزش آموزه های دینی دارد.
او با بیان اهمیت مسأله تبلیغ در اسلام به موضوع "تکفیر" و "گروه های تکفیری" اشاره کرد و گفت که موضوع تکفیر امروز دست مایه گروهی شده که حکم تکفیر و قتل بخشی از مسلمانان را صادر می کنند.
موحدی خاطرنشان کرد که وهابیان سلفی در حالی که وضعیت سیاسی و مالی خوبی دارند، با استفاده از مسأله تبلیغ و رسانه های امروزی، شبکه های مختلف ماهواره ای، سایت ها و شبکه های اجتماعی را ایجاد کرده و در اختیار گرفته و به تکفیر مسلمانان و قتل و کشتار آن ها می پردازند.
وی با این مقدمه ها، این سوال اساسی را مطرح کرد که در چنین شرایطی، یک مبلغ یا دانش آموخته علم کلام چگونه باید تبلیغ کند؟
موحدی خاطرنشان کرد که وظیفه دانش آموختگان علم کلام در شرایط کنونی بیش از پیش سخت و مشکل شده، چون در کنار این که باید علم کلام را با همان روش های سنتی اش بیاموزند، باید در کنار آن به شناخت رسانه ها و ابزارهای جدید تبلیغ پرداخته و فرصت ها و ظرفیت های رسانه های جدید را مورد توجه قرار دهد.
به گفته وی، رسانه های جدید یک فرصت طلایی را در اختیار متکلمان و دانش آموختگان علم کلام قرار داده و آن ها می توانند و باید با استفاده از ابزارهای جدید به بیان اصول و عقاید اسلامی بپردازند.
این فارغ التحصیل رشته فلسفه و کلام در مقطع کارشناسی ارشد افزود، امروز اگر یک دانشجوی علم کلام یک موبایل هوشمند داشته باشد، بهترین وسیله برای تبلیغ علم کلام و آموزه های دینی را در اختیار دارد، البته به گفته وی، در کنار تولید محتوای تبلیغی، دانش آموخته علم کلام و یک مبلغ باید یک جامعه مجازی را نیز ایجاد کند تا به صورت سازمان یافته و تشکیلاتی، محتوای تولید شده را در بین گروه های مختلف به اشتراک بگذارد.
استاد داور: کلام و رسانه، علوم جداگانه اند/ استاد راهنما: برای مقابله با داعش باید فورم و محتوا را نزدیک کرد
در ادامه نشست ارائه پایان نامه محمد محودی، دکتر حسن شهرستانی، استاد داور این پایان نامه با بیان سخنانی، به ارائه برخی نکته های ضعف و پیشنهادها پرداخت.
وی با بیان این که دامنه موضوع پایان نامه آقای موحدی خیلی گسترده است و چند علم را در بر می گیرد، خاطرنشان کرد که محور و رشته اصلی او، علم کلام بوده و زمینه مباحث گسترده ای در این علم وجود دارد.
به عبارت دیگر، این استاد دانشگاه که استاد داور پایان نامه نیز بود، از ترکیب چند مقوله در این پایان نامه و اضافه شدن بحث رسانه های امروزی، چندان راضی به نظر نمی رسید.
دکتر شهرستانی گفت، تفاوت علم کلام با سایر علوم در این است که فقط با مغز و اندیشه کار ندارد، بلکه با قلب و دل کار دارد و دانش آموخته این علم، باید کاری بکند که طرف مقابل آن، مفاهیم و آموزه های دینی را باور کند، نه این که به تنهایی ماهیت این مفاهیم مورد استدلال قرار بگیرد.
این استاد دانشگاه در عین حال تأکید کرد کرد که در همان تهیه محتوای رسانه ای بر اساس علم کلام، دانش آموخته این علم باید درست و دقیق عمل کند، زیرا اگر یک پیام نادرست تولید شود، می تواند یک مسیر نادرست را ترسیم کند و گمراه کننده باشد.
اما دکتر محمد اخگری، استاد راهنمای پایان نامه محمد موحدی، با بیان سخنانی به انتقادهای وارد شده از سوی دکتر شهرستانی پاسخ داد و مقوله های جدیدی را مطرح کرد.
به گفته دکتر اخگری، اتفاقاتی که در عصر حاضر و پس از پیدایش گروه داعش اتفاق افتاده، بسیار مهم است. به گفته وی، گروه داعش بیش از این که از راه نظامی و سخت افزاری وارد میدان شود، ابتدا افکار و عقاید خود را از طریق رسانه های نو معرفی کرده و بیشترین استفاده از ظرفیت رسانه های نو داشته اند.
وی افزود، بر اساس یک پژوهش، سال گذشته گذشته گروه داعش از بیش از ۴۶ هزار حساب کاربری در توئیتر استفاده کرده و از این طریق ویدئوها و ژانرهای ترس و وحشت را در فضای مجازی نشر و گسترش داده اند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد، تفکر داعش بیش ازاین که از منظر نظامی قدرت داشته باشد، از منظر فکری و رسانه ای قدرت داشته است.
وی تأکید کرد: درمان یک بیماری خطرناک به نام داعش، جز با درمان فکری اتفاق نمی افتد و هر قدر اعضای این گروه را با نبرد سخت بکشی، از بین نمی روند، این گروه را باید با نیروی فکر و اندیشه شکست داد.
دکتر اخگری ادامه داد: "دیگر با ابزارهای گذشته نمی توان در مقابل تکفیر مبارزه کرد و پاسخ ارائه نمود، بلکه به عنوان مثال مجبور هستیم برویم و ویدئو بسازیم. برای اولین بار در طول تاریخ است که برای نشان دادن یک جنایت، گروه داعش دکوپاژ می چیند و از تکنیک های رسانه ای استفاده می کند، در مورد جنایت اخیر و قتل یک اسیر، گروه داعش از هفت دوربین فیلم برداری استفاده کرده است".
وی خاطرنشان کرد که امروز عده ای فقط "فورم" و برخی "محتوا" را می شناسند، اما دشمن هر دوی این مقوله را ترکیب کرده و استفاده می کند.
این استاد دانشگاه در پایان تصریح کرد، کاری که محمد موحدی در پایان نامه خود انجام داده، نزدیک کردن محتوا و فورم به یکدیگر است و برای مقابله با دشمن جدید، توجه به این مسائل مهم و ضروری است.
