پس از حضور بی پیشینه یک شرکت لبنانی در عرصه بازسازی افغانستان و واگذاری چندین پروژه به این شرکت، یافته‌های یک تحقیق نشان می دهد ظهور ناگهانی این شرکت لبنانی و به دست آوردن برخی پروژه های بازسازی، مبهم و غیرشفاف بوده است.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، در این تحقیق تازه که توسط آژانس خبری پژواک تهیه شده، آمده است که شرکت "خطیب و العالمی"، در جریان دو سال گذشته موفق شده حداقل هفت پروژه از جمله پنج پروژه را به ارزش بیش از ۱۶ میلیون دالر به دست آورد که هزينۀ دو پروژه دیگر تاکنون مشخص نشده است.

بر اساس بررسی های انجام شده، زمان دقیق ورود این شرکت به افغانستان و آغاز کار آن، اطلاعاتی در دست نیست، اما بر اساس سندی که پژواک به دست آورده است، خطیب و العالمی سال گذشته با ارائه درخواست به سفارت افغانستان در شهر عمان پایتخت اردن(همسایه لبنان)، برای دریافت جواز کار اقدام کرده که به تاریخ ۱۷ حوت ۱۳۹۵ در ریاست امور قونسلی وزارت امور خارجه تأیید شده است.

به دنبال ثبت و تأیید این درخواست، به تاریخ۱۰حوت ۱۳۹۵، شرکت خطیب و العالمی جواز کاری خود را از وزارت تجارت و صنایع، با نام "شرکت مشورتی انجنیری خطیب و علمی"(تفاوت نام)، از اداره حمایت از سرمایه گذاری افغانستان (آیسا) به دست آورد. در نامه رسمی وزارت امورخارجه نیز از این شرکت به عنوان یک شرکت اردنی نام برده شده و حتی این تفاوت نام، در چندین سند دیگر دولتی نیز دیده می شود.

این در حالی است که احمد ولی شیرزی، معین تخنیکی وزارت فوایدعامه می گوید، برخی‌ها شایعه کرده‌اند که این شرکت مربوط به "ریاض سعاده" برادر بانوی اول کشور است؛ اما این موضوع بی‌بنیاد است.

به گفته شیرزی، "شرکت خطیب و العالمی به تشویق خودم و با تشویق برادر بانوی اول پروفیسور ریاض سعاده(Riad Saade)، حاضر شد تا به افغانستان بیاید و من افتخار می‌کنم که خطیب و العالمی به افغانستان آمده است تا کار‌های طرح و دیزاین را پیش ببرد و آنان نیز علاقه‌مندی دارند".

به گفته معین تخنیکی وزارت فوایدعامه، برادر رولا غنی(ریاض سعاده) در شرکت خطیب و العالمی کار نمی‌کند؛ اما به دلیل وابستگی به زادگاهش(لبنان) با مسوولان این شرکت لبنانی رابطۀ خوبی دارد.

بر اساس یافته های آژانس خبری پژواک، محمد اشرف غنی رئیس جمهور و همسر لبنانی‌اش، رولا غنی(سعاده) در دانشگاه امریکایی بیروت درس خوانده اند(۱۹۶۶-۱۹۷۲ میلادی) و در آن زمان، مسوولان شرکت خطیب و العالمی(منیر الخطیب و زهیر العالمی) نیز در این دانشگاه تدریس می‌کردند.

گرفتن پروژه قبل از اخذ جواز فعالیت در افغانستان
اما با وجود این که این شرکت به تاریخ ۱۰ حوت ۱۳۹۵ جواز فعالیت دریافت کرده، یافته‌های آژانس خبری پژواک نشان می‌دهد که ادارۀ تدارکات ملی، این شرکت را در ۲۴ جوزاى ۱۳۹۵ برای به دست آوردن پروژه، به شهرداری کابل معرفی کرده است.

در این نامه گفته شده است که شهرداری کابل می‌تواند پروژۀ طراحی سرک "گردنه سخی" در مرکز شهر را به این شرکت بسپارد.

بر اساس یافته های پژواک، این شرکت لبنانی حدود یک سال قبل از تاریخ اخذ جواز رسمی، چهار قرارداد را بدون داشتن جواز، فقط براساس مکتوب کمیسیون تدارکات ملی به دست آورده است که شامل پروژۀ طراحی سیستم احداث ۱۱۱ کیلومتر بس‌های شهری(متروبس) به ارزش ۲۸ میلیون و ۶۰۰ هزار افغانی؛ قرارداد پروژه دیزاین بیش از ۲۰ کیلومتر جاده در شهرکابل از جمله جاده سرای شمالی به ارزش ۲۶ میلیون و ۱۶۰ هزار افغانی؛ قرارداد پروژه امور سروی و دیزاین پل پاچا و پل شینه به ارزش ۱۵ میلیون افغانی و دیزاین تقاطع‌های جاده‌های کابل که باعث ازدحام شده به ارزش ۱۱ میلیون افغانی می‌باشد.

این در حالی است که تمام پروژه‌های دریافت شده توسط شرکت خطیب و العالمی گرفته است از طریق روش "منبع واحد" بوده است. منبع واحد، روشی است که به اساس آن تهیه و تدارک اجناس، خدمات و امور ساختمانی بدون داوطلبی و به طور مستقیم با یک شرکت خاص صورت می‌گیرد.

برخی از اعضای مجلس نمایندگان نیز با مبهم خواندن قراردادهای صورت گرفته با این شرکت خارجی، مدعی اند که این قرارداد‌ها بنابر "زدوبندهای خانوادگی" مسوولان خطیب و العالمی با رولا غنی، همسر رییس جمهور صورت گرفته است.

نصرالله صادقی ‌زاده نیلی نماینده، مردم دایکندی در مجلس نمایندگان می گوید: "رئیس جمهور هرچه دلش بخواهد، انجام می‌ دهد و حالا به پاس خدمات رولا غنی، قرارداد پروژه‌های کلان را از طریق روش منبع واحد و بدون داوطلبی، به شرکتى که برادر رولا غنی در آن کار می‌کند، سپرده است."

عبداللطیف پدرام، نماینده مردم بدخشان در مجلس نمایندگان نیز به این باور است که شرکت خطیب و العالمی، به دلیل "وابستگی" به برادر خانم رئیس جمهور، توانسته است وارد عرصۀ پروژه گیری در افغانستان شود.

اما درحالی که چگونگی واگذاری هفت پروژه به این شرکت خارجی مشخص نیست و این روند با ابهام جدی مواجه است، منابع مختلف از واگذاری چندین پروژۀ دیگر نیز به این شرکت خبر می‌دهند.

یک منبع در شهرداری کابل می گوید که قرار است به زودی سه پروژۀ دیگر نیز از طریق روش منبع واحد و بدون طی مراحل داوطلبی، به این شرکت واگذار شود.

با این حال، احمد ولی شیرزی، معین تخنیکی وزارت فوایدعامه می گوید که شرکت خطیب و العالمی تاکنون دفتر کاری‌اش را در کابل ایجاد نکرده؛ اما با وصف آن، در داوطلبی طرح و دیزاین سرک حلقوی کابل، طرح و دیزاین خط دوم شاهراه کابل- لوگر، طرح و دیزاین تونل سالنگ و طرح و دیزاين بخش سوم تا ششم شاهراه قیصار-لامان شرکت کرده و به دلیل این که نسبت به دیگر داوطلبان، نمرۀ خوبی گرفته است، احتمال می‌رود برنده شود.