حجت الاسلام والمسلمین سید عیسی حسینی مزاری، رییس عمومی خبرگزاری صدای افغان(آوا) در گفتگویی با "خبرگزاری ایلنا"، از برنامه دولت های مختلف به خصوص امریکا برای ایجاد به هم‌ریختگی در افغانستان سخن گفت و خاطرنشان کرد که این کشورها به خصوص امریکا از این طریق تلاش می کنند تا از یک سو پایگاه‌های نظامی خود را در افغانستان گسترش دهند و از جهتی دیگر، روسیه را که به تازگی در پرونده افغانستان ورود پیدا کرده، تحت فشار قرار دهند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، در این گفتگو در تهران، حجت الاسلام والمسلمین حسینی مزاری در پاسخ به پرسشی در مورد وخامت وضعیت امنیتی در افغانستان و همچنین فعالیت های داعش، گفت که وضعیت فعلی افغانستان از گذشته قابل پیش‌بینی بود و در این راستا علل مختلفی وجود دارد؛ به عنوان مثال نفوذی که از سوی دولت‌های ذی نفع در افغانستان صورت گرفته، به نوعی منافع خرد و کلان آن ها را تأمین می‌کند؛ چرا که شاهد تغییر جغرافیای جنگ از جنوب به شمال افغانستان هستیم و تلاش بر این بوده تا این مناطق ناامن شود.
وی افزود: "در این بین باید به این موضوع توجه داشت که در داخل افغانستان هم عده‌ای با نیروهای خارجی هماهنگ هستند و همین موضوع باعث تشدید اوضاع و مخاطرات امنیتی می‌شود که باید به عناصر در ارتباط با ایستگاه‌ها و نیروهای آمریکایی و انگلیسی حاضر در افغانستان اشاره کرد. این روند از سال ۲۰۰۱ یعنی پس از آن که آمریکا به خاک کشور ورود کرد و طالبان تا حدی به حاشیه رانده شد، تاکنون ادامه دارد، اما برنامه‌های آن ها نتوانسته با ناامنی و حضور نیروهای تروریستی و افراط‌‌گرای رادیکال در افغانستان مقابله کند".
در داخل افغانستان عزم جدی برای مبارزه با تروریسم وجود ندارد
رییس عمومی خبرگزاری صدای افغان(آوا) در عین حال افزود، در داخل افغانستان هم عزم جدی برای مبارزه با تروریسم وجود ندارد.
به گفته وی، در خوش‌بینانه‌ترین حالت در وضعیت فعلی، دولت وحدت ملی هم نمی‌تواند از پس این ناامنی‌ها برآید؛ چرا که اولا حمایت از سوی دولت‌های خارجی وجود ندارد و دوما، دولت‌های خارجی همچنان درصدد طرح و اجرای سناریوهای متفاوت در راستای ناامن سازی افغانستان و کسب منافع خود هستند.
از سوی دیگر حسینی مزاری پیرامون وضعیت کنونی در افغانستان به اختلاف های داخلی در حکومت وحدت ملی اشاره کرد و گفت: "علاوه بر دخالت‌های خارجی، در درون دولت هم اختلافات زیادی وجود دارد؛ به گونه‌ای که همچنان تضاد نظرات بین محمداشرف غنی و رییس اجرایی عبدالله عبدالله وجود دارد و این باعث شده تا افراد لایق و کسانی که بر امور اشراف دارند به حاشیه رانده شوند".
در افغانستان نگاه به داعش همانند عراق و سوریه نیست
رییس مرکز فعالیت های فرهنگی و اجتماعی تبیان در پاسخ به سوال دیگری در مورد انشعاب در گروه طالبان پس از کشته شدن ملا محمدعمر و به دنبال آن ظهور داعش در افغانستان، در ابتدا نقش کشورها و مباشران خارجی دولت افغانستان در این پرونده مهم می داند؛ زیرا به باور وی، کشورهایی مانند پاکستان و آمریکا عملا عامل بی‌ثباتی در کابل و سایر ولایت‌ها هستند و تمامی افکار عمومی هم به این موضوع واقف هستند.
وی خاطرنشان کرد: "اگر امروز می‌بینیم که داعش در افغانستان حضور پیدا کرده است، عامل اصلی آن باز بودن مرزهای مشترک جنوبی افغانستان و پاکستان است که البته آمریکاییها هم در آنجا حضور دارند".
حجت الاسلام والمسلمین حسینی مزاری ادامه داد: "این که کدام گروه با چه پرچم و نامی در افغانستان اقدام به کشتار مردم و به گروگان گرفتن آن ها می‌کند، چندان اهمیتی ندارد؛ بلکه آن چه حائز اهمیت است، تروریستی بودن این گروه‌ها است که محکوم است و باید با آن با جدیت مقابله شود؛ حال می‌خواهد طالبان باشد یا داعش".
وی در پاسخ به سوال دیگری در این مورد که آیا وجود داعش در افغانستان را به صورت کامل رد می کند این که پذیرش و اقبال عمومی از این گروه تروریستی را همانند عراق و سوریه نمی‌بینید، گفت: "بله، دقیقاً همین طور است. مباحث ایدئولوژیک و فکری داعش که بر اساس تئوری‌های ابوبکر ناجی است که روزی برای القاعده اقدام به نگارش و تبیین استراتژی می‌کرد، تا حد زیادی با طالبان و بستر بومی افغانستان تفاوت دارد".
رییس عمومی خبرگزاری صدای افغان(آوا) ادامه داد: "در افغانستان هیچ گاه نگاه به داعش همانند عراق و سوریه نیست. حتی اخبار و اطلاعاتی داریم که در زمان ظهور داعش در شمال شرق تا شمال غرب افغانستان، مردم افغانستان و نیروهای محلی به مقابله با آن ها پرداختند؛ اما در اکثر جبهه‌ها مانند ولایت‌های قندوز، بدخشان، فاریاب، کوهستانات و درگیری اخیر در منطقه میرزاولنگ ولایت سرپل، طالبان میدان دار اصلی بوده است".
به گفته حسینی مزاری، "کشتاری که توسط طالبان در این بازه زمانی رخ داده است، بی سابقه نیست، اگر به درگیری‌های ۱۷ اسد ۱۳۷۷ نگاهی بیاندازیم، می‌بینیم که هزاران زن و مرد و کودک در ولایت‌های شمالی به خصوص ولایت بلخ توسط طالبان کشته شدند و حتی ۹ نفر از خبرنگاران و دیپلمات‌های ایران هم در مزارشریف توسط طالبان به شهادت رسیدند؛ لذا از منظر ماهیت و نفس عمل، داعش و طالبان یک خط را دنبال می کنند که آن هم تولید و سرایت توحش در نقاط مختلف افغانستان است".
البته ایشان این مسأله را نیز یادآور می شود که از دو سال پیش سناریوها و تلاش‌های زیادی از سوی دولت‌های خارجی برای تقویت داعش و جایگزینی آن به جای طالبان در افغانستان نوشته شده و همچنان هم بر این موضوع اصرار دارند، که البته بخشی از این سناریو را از طریق فعالیت رسانه‌ای و ساخت فیلم‌ها و انتشار آنها توسط داعش پیگیری می‌کنند.
رییس مرکز فعالیت های فرهنگی و اجتماعی تبیان در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایلنا در این مورد که "عده‌ای بر این عقیده هستند که تاکنون هیچ عملیاتی از سوی داعش در افغانستان انجام نشده و تمامی عملیات‌های اخیر از سوی طالبان صورت گرفته است" خاطرنشان کرد: "این تحلیل آن هم با چنین تفکیک مشخصی نادرست است. عمده عملیات‌هایی که در خاک افغانستان صورت می‌گیرد، توسط طالبان انجام می‌شود، اما این وضعیت باعث نمی‌شود که ما بگوییم داعش هیچ گونه عملیاتی در افغانستان صورت نداده است. حتی برخی از عملیات‌هایی که در کابل و سایر ولایت‌های افغانستان انجام شده، توسط طالبان به عهده گرفته نشده است و داعش مسئولیت آن ها را به عهده گرفته است".
وی به عنوان مثال به عملیات انتحاری که در مسجد الزهرا در غرب کابل در ماه رمضان صورت گرفت یا عملیات انتحاری که هفته گذشته در مسجد جوادیه در ولایت هرات به وقوع پیوست اشاره کرد که تماما توسط داعش برنامه‌ریزی و اجراء شد و مسئولیت آن هم توسط داعش به عهده گرفته شد؛ لذا به باور حسینی مزاری: "نمی‌توانیم بگوییم که داعش در افغانستان وجود خارجی ندارد، اما گستره فعالیت آنها به اندازه طالبان نیست و حتی در برخی از موارد، مدل عملیات های آنها هم همانند طالبان نخواهد بود".
رابطه ناامنی‌های افغانستان با پاکستان به خوبی آشکار است
در بخش دیگر این گفتگو که به مداخلات پاکستان در امور داخلی افغانستان ارتباط داشت، حسینی مزاری گفت که با نگاهی به ترور شخصیت‌ها و رهبران تشکیلات مختلف تروریستی، به این نتیجه می‌رسیم که پاکستان هرگاه بخواهد آن ها را وارد خاک افغانستان می‌کند. از سوی دیگر، هرگاه که سرویس اطلاعاتی و نهادهای امنیتی آمریکا تاریخ مصرف گروه های تروریستی را در حال انقضاء ببیند، درخواست ترور خود را به اسلام‌آباد می‌دهد تا کار را یک سره کنند.
او پیرامون این استدلال، به عنوان نمونه به مرگ ملا عمر، رهبر اسبق طالبان که در پاکستان زندگی می‌کرد و در این کشور کشته شد، اشاره کرد و افزود: در مثال دیگر، ملااختر منصور که پس از ملاعمر رهبری طالبان را به عهده گرفت در خاک پاکستان ترور شد. حتی اسامه بن‌لادن که رهبر سازمان تروریستی القاعده بود، توسط آمریکاییها در شهر ایبت‌آباد واقع در شمال اسلام آباد مورد هدف قرار گرفت. از سوی دیگر، گلبدین حکمتیار رئیس حزب اسلامی در پاکستان زندگی می‌کرد.
رییس عمومی خبرگزاری صدای افغان(آوا) به عنوان سند دیگر حمایت علنی پاکستان از طالبان به جغرافیای استقرار "شورای کویته" اشاره می کند و می گوید: "این شورا دقیقا مرکز راهبردی طالبان قلمداد می‌شود که در شهر کویته مرکز ایالت بلوچستانِ پاکستان بنا شده است. این ها اسنادی است که تمام دنیا بر آن واقف است و رابطه ناامنی‌های افغانستان با پاکستان را به خوبی آشکار می‌کند".
اما این‌که چرا دولت وحدت ملی با وجود این تعداد از مستندات همچنان هیچ اقدامی علیه پاکستان در محافل حقوقی بین المللی صورت نداده است، حسینی مزاری خاطرنشان کرد: "جواب آن تا حد زیادی واضح است، چراکه بسیاری از کسانی که در بدنه دولت حاضر هستند، نفوذی پاکستان و آمریکاییها هستند. بارها بحث شکایت از پاکستان در افغانستان مطرح شده است، ولی به جایی نرسیده است".
حکومت اقتدار کافی برای صلح با طالبان را ندارد
پیرامون گفتگوهای صلح با طالبان و این که پیوستن گلبدین حکمتیار به روند صلح تا چه اندازه به این گفتگوها کمک کرده، رییس عمومی خبرگزاری صدای افغان(آوا) تصریح کرد که اگر قرار باشد صلح با طالبان عملیاتی شود، باید مؤلفه‌های گوناگونی در این بین محقق شود.
به گفته وی، "اولین مؤلفه، قدرت حکومت وحدت ملی است که متأسفانه چنین حالتی وجود ندارد و حکومت اقتدار کافی را ندارد. اختلافات عجیبی که در بین دولت مردان وجود دارد، یکی از موانع این اقتدار است؛ به نحوی که رئیس‌جمهور غنی با جنرال دوستم وارد چالش شده و پس از آن با طیف‌های تاجیک، هَزاره‌ها و غیره وارد جدال سیاسی شد. این درگیری‌ها باعث شده تا اقتدار حکومت وحدت ملی افغانستان تضعیف شود".
حسینی مزاری ادامه داد: "موضوع دیگر این است که مخالفان حکومت افغانستان به صورت واضح مشخص نیستند. به عنوان مثال می‌گویند که طالبان مخالف دولت است، اما در حقیقت طالبان در وضعیت فعلی چند شاخه شده است؛ به صورتی که اگر امروز با جریان طالبان در ولایت بلخ و کابل مذاکره شود، فردا شاهد خواهیم بود که جریان طالبان در هرات یا ولایت‌های دیگر خواستار مذاکره شوند که اهداف هر کدام نیز با دیگری تفاوت دارد و همین موضوع باعث به وقوع نپیوستن صلح شده است".
وی به مسأله دیگر نیز اشاره کرد که حکومت نتوانسته طالبان را در هنگام مذاکرات، آرام نگه دارد؛ یعنی شاهد هستیم که در بین مذاکرات و در زمان اوج آن، طالبان شروع به عملیات‌های گسترده می‌کنند.