به دنبال رسانه ای شدن برخی مشکلات و فساد اداری در سفارت جمهوری اسلامی افغانستان در کانادا، اعضای مجلس و آگاهان روابط بین‌الملل تعیین سفیران و دیپلمات‌ها را بر اساس روابط سیاسی، قومی و گروهی دانسته، می‌گویند که اکثر سفیران و اتشه‌های سیاسی افغانستان در خارج از کشور، دانش سیاسی و بین‌المللی ندارند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، یک مکتوب از دیپلمات های ارشد و کارمندان سفارت افغانستان در کانادا در صفحات مجازی منتشر شده که در آن، این کارمندان به دلیل سوء رفتار شینکی کروخیل، عضو پیشین مجلس نمایندگان و سفیر افغانستان در اوتاوا، اعلام کرده اند که به رسم اعتراض دست از کار کشیده و به سفارت بازنمی گردند.
در این مکتوب که به تاریخ ۲۲ سرطان صادر شده، آمده است که خانم کروخیل، شخصی را بر اساس شناخت قبلی که با او داشته، به عنوان کارمند محلی استخدام کرده است، اما این فرد، نه تنها روحیه همکاری نداشته، بلکه باعث بروز مشکلات برای سایر همکاران گردیده است.
در ادامه این مکتوب آمده که اخیرا این فرد با توهین به تمامی دیپلمات های سفارت، از مرز تمامی خصوط سرخ گذشته و هویدا ساخت که شایستگی کار کردن در سفارت را ندارد.
به دنبال این مسأله، روزنامه هافينگتن پست كانادا نیز نوشته که مقام های کانادایی انتصاب شینکی کروخیل، سفیر افغانستان در این کشور را بنا بر فساد اداری دانسته و از دولت جاستين ترودو، نخست وزیر این کشور انتقاد کرده که در پذيرش وی دقت نکرده اند.
این در حالی است که شبیه این مشکلات و برخوردها در برخی از سفارت های دیگر نیز مشاهده شده است.
پیرامون این مشکلات، داوود کلکانی، عضو کمیسیون روابط بین الملل مجلس نمایندگان به خبرگزاری آوا گفت که حکومت وحدت ملی از زمان ایجاد تاکنون، به موضوع شایستگی در هیچ عرصه‌یی توجه نکرده است.
آقای کلکانی افزود، در مورد سیاست خارجی نیز، حکومت وحدت ملی افرادی را که هیچ آشنایی با دیپلماسی و روابط بین‌الملل نداشته، با در نظر داشت روابط حزبی و گروهی، به‌عنوان سفیر و اتشه سیاسی تعیین کرده است.
وی با اشاره به برخی سفیران از جمله شینکی کروخیل، سفیر افغانستان در کانادا، گفت که این خانم نیز همانند بسیاری از دیپلمات‌های افغانستان، شرایط لازم برای سفیر شدن را ندارد.
کلکانی اضافه کرد: "همکاران ما که هیچ تحصیلاتی در دیپلماسی نداشتند و در پارلمان نیز فعال نبودند؛ نظر به این که در تیم انتخاباتی رئیس جمهوری کار کرده بود و یا وابستگی سیاسی به رئیس جمهوری داشتند، به‌عنوان سفیر مقرر شدند".
او با بیان این که وزارت خارجه د قسمت تعیین سفیران هیچ صلاحیتی ندارد، گفت که رئیس جمهوری با انحصار قدرت، تمام سفیران و اتشه‌های سیاسی را انتخاب می‌کند.
از سوی دیگر، سید صفی الله هاشمی، معاون کمیسیون روابط بین الملل مجلس سنا نیز در گفتگو با خبرگزاری آوا از ضعف دیپلماسی خارجی کشور انتقاد کرد و گفت که دیپلماسی افغانستان تحت شعاع موضوعات سیاسی، قومی و حزبی قرار گرفته‌است.
به باور هاشمی، اکثریت سفیران بدون در نظرداشت شایستگی و تجربه، از سوی حکومت به‌عنوان سفیر مقرر می‌شوند. این افراد نمی‌توانند از کشور درست نمایندگی کنند و باعث می‌شود تا روابط کشور با جهان به‌سردی بگراید.
او با تأکید بر این که افغانستان در شرایط کنونی نیاز به‌یک دیپلماسی فعال دارد، تصریح کرد که حکومت باید در قسمت انتخاب سفیران، تجدید نظر کند.
در همین حال آگاهان روابط بین‌الملل نیز تأکید دارند که حکومت وحدت ملی به‌سیاست خارجی کشور اهمیت نمی‌دهد و افراد را بر اساس لیاقت، شایستگی و توانایی، به‌عنوان نماینده سیاسی در بیرون از کشور نمی‌گمارد.
سید ناصر موسوی، آگاه روابط بین‌الملل به‌خبرگزاری آوا گفت که حکومت وحدت ملی هیچ اهمیتی به‌سیاست خارجی کشور نمی‌دهد؛ در حالی که سیاست خارجی دولت مهم‌ترین بخش حکومت را تشکیل می‌دهد.
آقای موسوی افزود که مأاسفانه اکثر افراد در حکومت کنونی بر اساس زد و بندهای سیاسی و قومی در مهم ترین پست‌های دیپلماسی راه پیدا کرده‌اند؛ در حالی که از دیپلماسی هیچ نمی‌دانند.
او اشاره کرد که برخی افراد ملکی و یا جنرالان نظامی که چیزی در مورد روابط بین‌الملل نمی‌دانند؛ پس از سبک دوش شدن از وظایف شان، از سوی رئیس جمهوری به‌عنوان سفیر و یا اتشه سیاسی گماشته می‌شوند.
به گفته موسوی؛ وزارت خارجه در انتخاب دیپلماتان خود به هیچ وجه مستقل نیست و تصمیم اصلی را شخص رئیس جمهور و رئیس اجرایی و در برخی موارد حتی کشورهای بیرونی می‌گیرد.
او تأکید کرد که اگر حکومت می‌خواهد در مشارکت وسیع بین المللی قرار داشته‌باشد؛ باید زبده ترین افراد را در دستگاه دیپلماسی مقرر کند، در غیر آن با سفیران کنونی نمی‌تواند کار مثبتی انجام دهد.
موسوی هم‌چنان یادآور شد که سیاست خارجی افغانستان از برخورد احساساتی و واکنشی در رابطه با قضایای بین‌المللی رنج می‌برد.
احمد ارشاد خطیبی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل نیز در این مورد به‌آوا گفت، حکومت وحدت ملی همانند تعیینات داخلی، در قسمت تعیینات خارجی نیز روش‌مند رفتار نمی‌کند.
آقای خطیبی افزود که افراد بدون شایستگی، تجربه، درایت و زیرکی و براساس روابط به‌نمایندگی های کشور در بیرون مقرر می‌شوند.
او تأکید کرد که این تعیینات اکثرا ابزاری بوده و برای راضی ساختن افراد و گروه‌ها انجام می‌شود.
به باور آقای خطیبی، این افراد جدا از این که نمی‌توانند از منافع ملی کشور در بیرون نمایندگی کنند، در امر تعیین سیاست گذاری‌ها نیز نمی توانند نقش ایفا کنند.
آگاهان در حالی تعیین سفیران و اتشه‌های سیاسی را سلیقه ای می‌خوانند که رئیس جمهور غنی در جریان پیکارهای انتخاباتی بارها بر ضد خویش‌خوری شعار می‌داد. اما به شعارهای خود پشت پا زد و عبدالقیوم کوچی، عموی خود را به عنوان سفیر افغانستان در روسیه مقرر کرد.