برخی مدارک نشان می‌دهد که مؤسسه‌های تحصیلات عالی راه سعادت در ولایت‌های بلخ و تخار، خورشید، طلوع آفتاب، ادراک، استقامت، ازهر و جهان در کابل به شکل غیرقانونی امتحان متفرقه/جداگانۀ جذب دانشجو برگزار کرده‌اند.
به گزارش آوا،مسؤولان ریاست موسسه‌‌ها و دانشگاههای خصوصی وزارت تحصیلات عالی با تأیید این موضوع می‌گویند که آنان به موقع دست به اقداماتی به خاطر مسدودکردن دانشگاهها و موسسههای تحصیلی که غیرقانونی دانشجو جذب می‌کنند، زده‌اند.
در مکتوب شماره «۱۶۰» تاریخ «۰۲/۰۲/۱۳۹۶» که این ریاست به نهادهای تحصیلات عالی خصوصی فرستاده، گفته است: «اخیراً طی مراجعه و اظهارات تعدادی از داوطلبان کانکور در موسسههای تحصیلات عالی خصوصی، شماری از نهادهای تحصیلات عالی خصوصی به بهانۀ امتحان متفرقه بعد از امتحان ۱۰ حمل سال ۱۳۹۶ خورشیدی به جذب دانشجو پرداخته‌اند. از آن‌جایی که امتحان ورودی (کانکور) در مطابقت با اصول در یک مقطع خاص اخذ می‌گردد، بعداً جذب جدیدالشمولان به هیچ عنوان موجه و اصولی نبوده و در موقع ارزیابی... مورد تأیید قرار نمی‌گیرد.»
همچنان در مکتوب «۲۶۲» تاریخ «۰۳/۰۳/۱۳۹۶» ریاست موسسههای تحصیلات عالی خصوصی وزارت تحصیلات عالی گفته است: «طوری که در این اواخر دیده می‌شود، بعضی از دانشگاهها و مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی که در مقطع لیسانس فعالیت دارند، به شکل غیراصولی و خلاف دستور‌های وزارت تحصیلات عالی صنوف درسی محصلان خویش را دو روز در هفته تنظیم نموده‌اند، این عمل باعث شده تا نصاب و مفردات درسی به شکل درست تطبیق نگردد.» طبق این مکتوب، مدارک چنین دانشجویانی فاقد اعتبار است.
محمدامیر کامه‌وال، رییس دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی وزارت تحصیلات عالی می‌گوید، افرادی که از طریق آزمون متفرقه/جداگانه جذب نهادهای تحصیلی عالی و دانشگاههای خصوصی شده‌اند، «نزد این وزارت دانشجو شمرده نمی‌شوند.»
کامه‌وال می‌گوید، امسال دانشکده‌هایی که در یک هفته دو روز صنف درسی داشتند نیز لغو خواهند شد.
به گفتۀ آقای کامه‌وال، وزارت تحصیلات عالی به خاطر مسدودکردن شماری از دانشگاهها و نهادهای تحصیلات عالی خصوصی غیرمعیاری یا غیرقانونی در کشور از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کند.
اما مسؤولان دانشگاههای خصوصی می‌گویند که تاکنون مکتوبی مبنی بر رسمیت‌نداشتن دانشجویانی که از طریق آزمون متفرقه به این دانشگاه شامل شده‌اند، به آن‌ها نرسیده است. دکتر متین ادراک، رییس موسسۀ تحصیلات عالی ادراک با بیان این مطلب می‌گوید، تحصیلات خصوصی در افغانستان نوبنیاد است و به تقویت و حمایت نیاز دارد. آقای ادراک از وزارت تحصیلات عالی می‌خواهد که اگر مدرکی در این مورد دارند، به آنان پیش‌کش کنند.
جمال‌الدین سینا دلیری، معاون علمی دانشگاه خورشید می‌گوید، بر بنیاد مادۀ دهم قانون اساسی «دولت، سرمایه‌گذاری‌ها و تشبثات خصوصی را مبتنی بر نظام اقتصاد بازار و مطابق به قانون تشویق، حمایت کرده و مصونیت آن‌ها را تضمین می‌کند.»
عاکف جهاد، رییس مؤسسه تحصیلات عالی راه سعادت دربارۀ تدریس در روزهای پنج‌شنبه و جمعه می‌گوید که بر بنیاد عرفی که دانشجویان کارشناسی ارشد/ماستری دو روز در هفته درس می‌خوانند، آموزگاران مکتب‌ها در این موسسه در این روزها آموزش می‌بینند. او می‌گوید، از این که وزارت تحصیلات عالی به این دانشجویان مدرک می‌دهد یا نه «بی‌خبر است.»
شماری از مسؤولان دانشگاههای خصوصی که در گزارش از آن‌ها نام برده شده، در پیوند به برگزاری امتحان متفرقه که دانشجو جذب کرده‌اند، حاضر به گفت‌وگو نشدند.
نذیراحمد کامه‌وال، رییس دانشگاهها و موسسههای تحصیلات عالی خصوصی وزارت تحصیلات عالی در مورد ادعای مسؤولان دانشگاههای خصوصی می‌گوید، افغانستان، آمریکا و بریتانیا نیست که توان تهیۀ مدرک برای دانشجویانی را داشته باشد که در هفته دو روز آموزش می‌بینند. او تأکید می‌کند که دانشگاهها و موسسههای تحصیلات عالی خصوصی باید زیر چتر قانون فعالیت کنند.
در مادۀ چهارم مقررۀ موسسههای تحصیلات عالی خصوصی، وزارت تحصیلات نیز تأکید شده که دانشگاههای خصوصی باید [نصاب و مفردات درسی به تأیید وزارت تحصیلات عالی] داشته باشد.»
بر اساس آمار وزارت تحصیلات عالی، در حال حاضر ۱۳۷ موسسۀ تحصیلات عالی رسماً جواز فعالیت از این وزارت به دست آورده‌اند. این آمارها نشان می‌دهد که ۶۸ موسسه در کابل و ۶۹ موسسۀ دیگر در شماری از ولایت‌‌ها در رشته‌‌های مختلف فعالیت می‌کنند.
در حال حاضر بیش از ۷۰ هزار دانشجوی دختروپسر در دانشگاهها و موسسههای تحصیلات عالی خصوصی مشغول فراگیری دانش هستند.
مسؤولان ریاست موسسات و دانشگاههای خصوصی وزارت تحصیلات عالی می‌گویند که بر اساس فرمان شماره ۴۵ رییس جمهور، این اداره پس از نظارت و ارزیابی موسسات، نتایج ارزیابی ۶۵ نهاد تحصیلی عالی خصوصی را پس از تأیید شورای وزیران اعلام کرد که بر اساس آن، تعدادی از نهادهای تحصیلی عالی خصوصی از موسسۀ تحصیلی به دانشگاه ارتقا کردند و برای تعدادی هم زمینۀ تدویر برنامههای ماستری فراهم شد.
این وزارت مدعی است که پس از این هم نظارت به صورت دوامدار و جدی در دو بُعد علمی و اداری از سوی تیم مسلکی و استادان با تجربه جریان خواهد داشت.
منبع: سلام‌وطندار