در پی سفر رییس جمهور غنی به ترکمنستان ، روابط تجارتی دو کشور از چهارصد میلیون دالر به هشتصد میلیون دالر افزایش خواهد یافت.
به گزارش خبرگزاری آوا، روسای جمهور افغانستان و ترکمنستان با تاکید بر سرعت بخشیدن به کار پروژه های زیر بنایی مانند پروژه های تاپی ، توتاپ و خط آهن، در مورد گسترش همکاری در زمینه حمل و نقل، تیل و گاز، صنایع کیمیاوی، نساجی، کشاورزی و بخشهای دیگر نیز توافق کردند.
ترکمنستان در آسیای مرکزی از جمله کشورهایی می باشد که نسبت به افغانستان همواره سیاست بی طرفانه را دنبال کرده است و از این جهت می تواند گزینه خوبی برای رشد اقتصادی از طریق مبادلات کالا های تجارتی باشد.
صیام پسرلی ؛ سخنگوی اتاقهای تجارت و صنایع افغانستان در مصاحبه با آوا، سفر رییس جمهور غنی به ترکمنستان را به خصوص از نگاه اقتصادی پر دست آورد خواند و گفت: در این سفر به نمایندگی از سکتور خصوصی افغانستان، خانجان الکوزی معاون اول اتاقهای تجارت و صنایع نیز رییس جمهور را همراهی کرده است.
به گفته او، در این سفر روی موضوعات اقتصادی و سیاسی بین دو رییس جمهور، گفتگو صورت گرفته است.
پسرلی افزود: در این دیدار تفاهم نامه های جدید اقتصادی میان دو رییس جمهور به امضا رسیده است و همچنین در حاشیه این نشست پروژه تاپی نیز دوباره مورد بازنگری قرار گرفته است.
وی همچنان اظهار داشت: ارتباط تجارتی افغانستان و ترکمنستان برقرار است و در حال حاضر سطح تجارت میان دو کشور به مبلغ چهارصد میلیون دالر می رسد و به زودی این رقم به هشتصد میلیون دالر افزایش خواهد یافت.
دیگر آگاهان اقتصادی نیز کشور ترکمنستان را برای افغانستان در انتقال انرژی و همکاریهای اقتصادی از طریق خط آهن ، مورد اعتماد می دانند.
هاشم رسولی؛ آگاه امور اقتصادی در مصاحبه با آوا، گفت: کشور ترکمنستان به عنوان همسایه نیک طی سالهای سال رویه خوب داشته و در موارد مختلف به افغانستان کمک کرده است.
به گفته او، عمده ترین منبع وارداتی گاز افغانستان ، کشور ترکمنستان است و از همه مهمتر اینکه در هر تن گاز مبلغ ۴۰۰ دالر از نرخ بازار برای ما تخفیف قائل شده است که این خود حسن همجواری را نشان می دهد.
به گفته او، در عین زمان کشور ترکمنستان در طی سالهای متمادی تلاش کرده است که روابط خود با افغانستان را به هرنحو ممکن گسترش دهد به طور مثال در حدود ۹ ماه پیش ما شاهد افتتاح راه آهن در بندر آقینه بین مرز دو کشور بودیم و همچنین افغانستان و ترکمنستان از خواستار احیای پروسه لاجورد هستند و هردو کشور تلاش دارند که کشورهای حوزه قفقاز را در این پروسه به طور کامل شامل کنند.
به گفته او، به محض حل شدن مشکلات تخنیکی از سوی کشورهای حوزه قفقاز، افغانستان از طریق خاک ترکمنستان و آزربایجان به اروپا وصل می شود.
به گفته رنجبر گذشته از همه امور، پروژه بزرگ تاپی در دستور کار دو کشور است که اگر عملی شود برای افغانستان یک پروژه حیاتی بوده و هم زمینه کار را ایجاد می کند و هم عاید خوبی برای کشور خواهد داشت.
آقای رسولی هرچند همکاریهای کشور ترکمنستان را در حوزه اقتصادی برای افغانستان موثر میداند، اما تاکید می کند که این کشور بدیلی برای کشورهایی مانند پاکستان نخواهد بود، زیرا پاکستان نظر به موقعیت جغرافیایی و مرزهای طولانی که با افغانستان دارد به خصوص در بخش مواد اولیه جایگاه خود را دارد.
به گفته او، افغانستان از طریق پاکستان به بحر آزاد وصل می شود و از طریق ترکمنستان به کشورهای حوزه قفقاز متصل می شود و افزون برآن گاز و تیل وارد می کند.
اما به گفته رنجبر تلاش کشورهای محاط به خشکه همواره این بوده که از وابستگی به یک کشور یا دو کشور خود را نجات دهند، بنا بر این ترکمنستان می تواند امکان دیگری برای گسترش روابط با سایر کشورها باشد.
حکومت افغانستان ظرفیت مدیریتی توافقات میان افغانستان و ترکمنستان را ندارد.
آقای رسولی در عین اینکه نسبت به گسترش روابط میان افغانستان و تر کمنستان خوشبین است، اما می گوید: آنچه حکومت وحدت ملی در اوایل اعلام می کرد که حکومتداری ما اقتصاد محور است ولی در این سه سال نشان داد که چنین نبوده و بسیاری از شرکتها و فابریکات در حال سقوط است و علاوه بر آن میلیونها دالر برای خرید خانه از افغانستان به ترکیه انتقال داده شده است از این جهت ضعف مدیریت را نمی توان انکار کرد.
به گفته او، مثالهای از این قبیل نشان می دهد که حکومت افغانستان تاکنون آجندای خوب و برنامه های مدون اقتصادی برای جلب سرمایه گذاری نداشته است.
او همچنان ابراز داشت: گسترش روابط با دولتها به خصوص کشورهای شمالی دلیل دیگری دارد و آن اینکه در آسیای میانه برنامه ای به نام کریک (یا همکاری اقتصادی منطقوی) وجود دارد. بنا بر این کشورهای دخیل در این برنامه تلاش می کنند که آجندای خود را تطبیق کنند و همه اینها شاهکاری های حکومت وحدت ملی نیست.
به گفته او، افغانستان در منطقه ای قرار دارد که بالاجبار باید در برنامه های همکاری های اقتصادی منطقوی سهمی را ایفا کند و به خاطر موقعیت جغرافیایی به تعهدی که با سازمانهای منطقه ای دارد پای بند باشد.
درهمین حال بسم الله رنجبر ؛ پژوهشگر مسائل کشورهای آسیایی مرکزی و افغانستان نیز در گفتگو با آوا، گسترش همکاری ترکمنستان با افغانستان را حائز اهمیت خواند و گفت: ترکمنستان به عنوان کشوری که دارای منابع غنی انرژی و ذخایر زیرزمینی است، ازچند نقطه نظر برای افغانستان حائز اهمیت است.
به گفته او، اول اینکه، افغانستان یک کشور نیازمند به انرژی برق و گاز و همچنین راه ترانزیت می باشد و این تنها از طریق ترکمنستان تامین می شود و از نگاه سیاسی نیز اهمیت ترکمنستان در این است که هر از گاهی کشورهایی مانند پاکستان مشکل ایجاد می کنند و با اندک افزایش تنشها بندرها را می بندند، اما با داشتن روابط با ترکمنستان این فشارها کاهش پیدا می کند.
به گفته او، تامین روابط با ترکمنستان و همچنین امضای قراردادها می تواند فشارهای سیاسی را که همواره از طریق پاکستان به افغانستان اعمال شده است، کاهش دهد.
علاوه برآن از آن جهت که سیاست خارجی ترکمنستان در آسیای میانه بی طرفانه است یک مسئله نوید بخش برای افغانستان است زیرا می تواند این کشور غرض غیر جانب دارانه نیز داشته باشد.
رنجبر نیز باور دارد که رهبران حکومت وحدت ملی توان مدیریت سالم قراردادها را ندارند چنانچه قرارداد عبور لین برق پنجصد کیلو ولت به خوبی مدیریت نشد و تا هنوز مبهم و نامعلوم باقی مانده است.
به گفته او، اگر دولت افغانستان مسئله لین برق پنجصد کیلو ولت را نتواند حل کند قراردادهای جدید نیز عملی نخواهد شد.
به باور او، اگر رهبران حکومت وحدت ملی انکشاف متوازن را در نظر داشته باشند و بر اساس قوانین نافذه کشور عمل کنند قرارداد ها عملی و مدیریت خواهد شد.