همزمان با وارد شدن کالاهای کمکیفیت از کشورهای خارجی، ناامنی و فقر اقتصادی و نبود بازار فروش، صنعت مسگری در هرات با رکود مواجه شده و در حالی فراموشی است.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، مسگری از جمله مشاغلی است که در افغانستان پیشینه درازی دارد اما سالهاست که بازار این صنعت در هرات از رونق افتاده است.
ظروف مسی که توسط باستان شناسان از نقاط مختلف کشور یافت شده، نشاندهنده پیشینه دراز این شغل در کشور است.
همچنین در حال حاضر تعداد محدودی صاحب این شغل بوده و آنرا ادامه دادهاند. این افراد این شغل را از نیاکان خود به ارث بردهاند.
"عبدالله" از جمله کسانی است که این شغل را از نیاکان خود به ارث برده و ۶۰ سال است که مشغول این کار است.
وی میگوید که تا چند سال قبل مسگری رونق داشت و ۵ تن مشغول کار بودند ولی با از بین رفتن بازار مسگری، اکنون خودش تنها در دکان مشغول است.
عبدلله دلیل عمده رکود مسگری را چنین میگوید: هرج و مرج سیاسی، مهاجرتهای خارجی، سرمایهگذاری نکردن تاجران در داخل کشور و وضعیت اقتصادی خراب باعث رکود این صنعت شده است.
"نور الله" هم یکی از مسگران هرات است که از نبود بازار فروش شکایت داشته و میگوید: از زمانیکه "روی" بدست آمد، مسگری رو به سقوط رفت و استفاده آن نسبت به سالهای گذشته بسیار کم به چشم میخورد.
وی افزود که در گذشته حدود ۶۰ دکان مسگری دیده میشد که تمام کارهای تولید آنرا خودشان انجام میدادند اما اکنون این تعداد بسیار کاهش یافته و به انگشتشمار رسیده است.
نورالله، یکی از دلایلی که صنعت مسگری را با رکود مواجه کرده است قیمت بالای آن میداند.
او میگوید: "یک کیلو مس در بازار هرات حدود ۵۰۰ افغانی بوده، اما یک کیلو "روی" ۲۰۰ الی ۲۵۰ افغانی میباشد و مردم توان پرداخت هزینه بالا را ندارند."
به گفته وی، گران بیحکمت و ارزان بیعلت نیست. مسی که با قیمت بالا خریداری میشود، تمام عمر یک فامیل را کفایت میکند اما اجناس کمکیفیت و ارزان ممکن است چند ماه یا چند سال محدود را بیشتر دوام نکند.
"جاوید تقیپور" یکی از کارشناسان بخش اقتصاد میگوید: خروج نیروهای بینالمللی، ناامنی و هرج و مرج سیاسی در افغانستان بر تمام فعالیتهای اقتصادی تاثیر داشته و صنعت مسگری نیز یکی از آنها میباشد.
وی ارتباط دولت و صنعت را یک ارتباط مستقیم دانسته و میگوید: عموما دولتها برای حمایت از صنایع نه تنها در افغانستان بلکه در تمام جهان نقش کلیدی را ایفا میکنند.
او گفت که دولت از یک طرف میتواند برای واردات ظروف مشابه که از کشورهای همسایه و سایر کشورها وارد می شود محدودیت وضع کند و از سوی دیگر اقدام به ایجاد بازار در کشورهای توسعه یافته کرده تا باعث رقابت میان صنعتگران داخلی شود.
به گفته تقیپور، دولت با ایجاد بازار در دیگر کشورها میتواند تولیدکننده را وادار به تولید جنس با کیفیت بالا کند.
در همین حال "امین الله" رییس اتحادیه مسگری هرات علت رکود این صنعت در بازار هرات را چنین میگوید: "وارد شدن انواع و اقسام ظروف فلزی، ارزان قیمت و کمکیفیت، بالا بودن نرخ مس و فقر اقتصادی باعث شده که مردم از ظروف مسی استفاده نکنند و این صنعت به فراموشی سپرده شود.
وی با یک مثال، کیفیت مس را با فلزات دیگر چنین بیان کرد: لباسهایی که از جنس پلاستیک است بدون شک برای بدن انسان امراض جلدی را بهبار میآورد، همانطور پخت و پز در ظروف روی و دیگر فلزات هم برای انسان امراضی را به دنبال دارد.
وی در اخیر برای جلوگیری از رکود صنعت مسگری از رسانهها خواست تا بخشی از برنامه خود را به صنعت مسگری اختصاص داده تا از رکود آن تا حدی جلوگیری به عمل آمده و مردم با این صنعت آشنا شوند.
مسوولان در اداره اطلاعات و فرهنگ هرات نیز میگویند در صورتیکه مقامات حکومتی نسبت به این صنعت دستی بیتفاوت باشند در سالهای نه چندان دور این صنعت قدیمی در هرات نابود خواهد شد.
براساس بررسیهای انجام شده مشخص شده است که پخت غذا در ظروف نامناسب ممکن است باعث بروز برخی از بیماریها شده و یا احتمال وقوع بیماریهای صعبالعلاج را افزایش دهد.
پژوهشها نشان داده که مس بهترین رسانای حرارت بوده و بسیار سریع و یکنواخت داغ میشود که به رسیدگی و صیقلکاری نیاز دارند. در غیر اینصورت فعل و انفعالات شیمیایی بسیار خطرناکی رخ میدهد که برای سلامتی انسان مضر است.
برای جلوگیری از فعل و انفعالات شیمیایی مس و تركيب آن با مواد غذایی، داخل ظرفهای مسی را با لایهای از قلع یا فولاد ضدزنگ میپوشانند.
یكی از بزرگترین مشكلات این ظروف این است كه به رطوبت موجود در هوا واكنش داده و یك لایه سمی روی سطح ظرف تشكیل میشود. برای افزایش ایمنی این ظروف سطح آنها را با قلعی، نقره و یا فولاد آبكاری میكنند.
کارشناسان میگویند: مس به غذاهای اسیدی واكنش ميدهد. اگر ظروف مسی با لایهای از یك فلز دیگر مثل قلعی یا فولاد ضد زنگ یا نیكل پوشانده شود، از ورود مس به غذا جلوگیری ميشود و ازعوارض افزایش غلظت مس در خون (تهوع، استفراغ و اسهال) کاسته خواهد شد.