پس از نشست سه جانبه افغانستان، پاکستان و انگلیس در لندن، مرزهای دو کشور پس از یک ماه به روی یکدیگر باز شد، اما تا هنوز اوضاع سیای، امنیتی و اقتصادی میان دو کشور به حالت عادی برنگشته است.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)، انتظار می رفت که پس از این نشست سه جانبه، از یک سو حملات موشکی و توپ خانه یی پاکستان به مناطق شرقی افغانستان متوقف شود، تلاش ها برای عادی شدن روابط سیاسی آغاز گردد و از سوی دیگر، با باز شدن مرزها، روابط اقتصادی و تجارت میان دو کشور به دور از تنش های سیاسی، به حالت عادی برگردد، اما چیزی تغییر نکرده است.
تواب غورزنگ، سخنگوی شورای امنیت ملی به رسانه ها گفته است که پاکستان به توافقات لندن عمل نکرده است و به همین دلیل وضعیت میان دو کشور به خصوص در مرزها به حالت عادی برنگشته است.
در بخش اقتصادی، مسوولین اتاق تجارت و صنایع افغانستان، وزارت تجارت و صنایع را متهم می کند که به جای شکایت از پاکستان، گزارش و اطلاعات از چگونگی بازشدن مرزها را به سازمان ملل فرستاده است. آنان می گویند که دولت افغانستان باید شکایت نامه مفصلی از پاکستان به سازمان ملل بفرستد و آن را دنبال کند.
این در حالی است که آگاهان بر این باورند که وضعیت پرتنش میان دو طرف به زودی به حالت عادی برخواهد گشت.
احمد ذکی، کارشناس سیاسی در گفتگو با آوا، با بیان این که هرچند وضعیت پر تنش دولت ها به زودی به حالت عادی برنمی گردد، افزود: اهداف استراتژیک پاکستان نسبت به افغانستان، به گونه یی است که این کشور همواره از ضعف دیپلماسی افغانستان سوء استفاده کرده است.
به گفته ذکی، در شرایط کنونی که وضعیت در جهان نیز پر تنش است، به هیچ عنوان از طریق برخوردهای احساساتی و واکنشی نمی توان مشکل موجود با پاکستان را حل کرد، بلکه تنها از راه دیپلماسی قوی می توان بر این مشکل فائق آمد که حکومت افغانستان فاقد آن است.
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد که گسترش رابطه میان هند و افغانستان به صورت یک طرفه و بدون در نظرداشت حالت های موجود در پاکستان، یکی از عوامل مهم تنش میان دو کشور است.
به گفته احمد ذکی، افغانستان باید پیرامون رابطه خود با هند، حکومت پاکستان را قناعت بدهد که این رابطه هیچ آسیبی به منافع پاکستان نمی رساند.
از سوی دیگر و در بخش اقتصادی، وحید مژده، کارشناس سیاسی در مصاحبه با آوا می گوید که پاکستان برای فشار وارد کردن بالای افغانستان از گزینه های مختلف استفاده می کند، که یکی از آنها مسأله ترانزیت است.
این در حالی است که به گفته مژده، از زمانی که هند و پاکستان جدا شدند، دولت افغانستان یک توافق نامه ترانزیتی را در دهه ۶۰ با این کشور امضا کرد، که در آن صریحا ذکر شده است که اگر افغانستان و پاکستان حتی با هم درگیر جنگ شود، مسئله ترانزیت و تجارت ربطی به آن ندارد و مرزها بسته نخواهد شد.
اما به گفته آقای مژده، با تمام تعهدات قبلی بین دو کشور، پاکستان با کوچکترین اختلاف، سرحد را می بندد و و اموال تجاری افغانستان را متوقف می کند؛ مخصوصاَ در فصل میوه که افغانستان امکانات کافی ندارد و برای آوردن فشار، این حرکت تشدید می شود.
هرچند به گفته وی، نشست سه جانبه لندن برای حل همین معضل برگزار شد، اما به نظر می رسد که در جهت عملی ساختن این توافقات از سوی پاکستان، هیچ پیشرفتی دیده نمی شود.
مژده نیز رابطه افغانستان با هند را از بزرگترین موانع بر روابط دو کشور عنوان می کند و می گوید، پاکستان هیچ گاه نمی خواهد هند با افغانستان رابطه نزدیک داشته باشد.
به گفته او، در حال حاضر دولت افغانستان با در نظر داشت مشکلاتی که دارد، هیچ کاری جز این که خود را از وابستگی به راه های ترانزیت پاکستان نجات دهد، ندارد و عین حال در جستجوی راه بدیل باشد که تا اندازه یی این کار صورت گرفته است.
مژده همچنان اظهارداشت: دولت افغانستان درعین حال، باید فشار متقابل را بر پاکستان وارد کند و جلو ترانزیت و رفت و آمد اموال پاکستانی را از طریق افغانستان به آسیای میانه بگیرد و محدودیت هایی را در این زمینه وضع کند.
به باور مژده جلوگیری از انتقال اموال پاکستانی، یگانه راه فشار بر پاکستان می باشد که تا هنوز اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
لازم به ذکر است که در این زمینه خواستیم دیدگاه مسئولین حکومتی را نیز داشته باشیم، اما با تماس های مکرر موفق نشدیم.