اشرف غنی؛ رئیس جمهور گفته که دولت برای رهایی ۱۹ گروگانی آزادشده، پولی پرداخت نکرده است.
این افراد از جمله ۳۱ نفری بودند که حدود دو و نیم ماه پیش، در شاهراه هرات- کابل، در نزدیکی زابل ربوده شدند.
آقای غنی در واکنش به این خبر گفت که دولت، "سیاست مبادله مجرمان با گروگانها" را دنبال نمیکند و در آینده نیز دست به چنین اقدامی نخواهد زد.
پیشتر گزارشهایی از مبادله ۲۲ عضو زندانی خانوادههای شماری از جنگجویان وابسته به 'حرکت اسلامی ازبکستان'، با این ۱۹ گروگان منتشر شده بود.
غنی گفت زمانی که در زمستان گذشته، نیروهای امنیتی و گروههای امدادرسانی برای کمک به قربانیان برفکوچ به بدخشان رفتند، بعضی از "تروریستهای بینالمللی" که در این مناطق بودند، تصمیم گرفتند خود را منفجر کنند و کودکانی که از این افراد باقی مانده بودند، "سرپرست نداشتند و در حفاظت امنیت ملی افغانستان بودند که در جریان مذاکرات برای رهایی گروگانها، ارتباطات این کودکان پیدا شد و برای آینده آنها اقدام صورت گرفت."
با این حال، چیزی که در این میان اهمیت دارد این است که ۱۹ گروگان از ۳۱ گروگان آدمربایی زابل، اینک زنده به آغوش خانواده های خود برگشته اند و این برای همه مردم افغانستان به ویژه ده ها خانواده منتظر و زنان و کودکان بی سرپرست و چشم به راه این آزادی شیرین، یک خبر مسرت بخش و بزرگ است و کسانی که در این روند، فعالانه و دلسوزانه سهم گرفتند، تلاش کردند، مشارکت نمودند و زمینه سازی کردند، شایسته تقدیر و تشکری گرم و صمیمانه هستند.
اسارت از بند تروریزمی که به خون مردم افغانستان تشنه است، بدون تردید، چیزی نیست که به آسانی و بدون هزینه و درد سر به دست آید.
اینکه حکومت وحدت ملی توانست با وجود تأخیر و تعلل های فراوان از این آزمون مهم و تعیین کننده، سربلند و پیروز بیرون آید، شایان تحسین است.
در این شکی نیست که همانگونه که رییس جمهور اظهار داشت، در این گونه موارد، تکیه بر موج سواری های جامعه مدنی و عوام گرایی ها و غوغاسالاری های پوپولیستی و شهرت طلبانه برخی افراد و حلقات، هرگز نمی تواند راه حل نهایی را تعیین کند.
آزادی این افراد در نتیجه کار، تلاش، مبارزه، رایزنی و چانه زنی فشرده و شبانه روزی کسانی حاصل شد که درد واقعی خانواده های داغدار و انتظار را درک کردند و برای شرکت در آن درد جانکاه، صادقانه و حوصله مندانه مایه گذاشتند.
با این توصیف، آزادی این افراد، یک پیروزی شیرین و بزرگ برای همه مردم و دولت و نیروهای پرتلاش امنیتی افغانستان محسوب می شود.
در عین حال، نسبت به خطرات و آسیب های این گونه اقدامات نیز نباید غفلت کرد.
رییس جمهور نیز در نشست خبری امروز نشان داد که نسبت به عوارض و پیامدهای تبادل زندانی در برابر گروگانگیرها آگاه است و آن را یک راهکار نامناسب و عمیقا خطرناک می داند.
آنگونه که آقای غنی ادعا کرد این افراد در بدل آزادی اعضای زندانی خانواده های یک گروه تروریستی بین المللی – احتمالا حرکت اسلامی ازبکستان- آزاد شده اند. آقای غنی می گوید آنها کودکان بازمانده از تروریست هایی بودند که در کوهستان های بدخشان خود را منفجر کردند.
با توجه به این امر، پرسش این است که آیا گستره قدرت و نفوذ تروریست های ازبک از زابل تا بدخشان است؟ اگر این امر واقعیت داشته باشد، این یک خطر عمیقا جدی است و نشان می دهد که تروریزم خارجی تا کجا قدرت دارد و چه شیوه هایی را برای اعمال قدرت خود به کار می بندد.
پرسش دوم و جدی تر این است که ۱۲ نفر دیگر چرا آزاد نشده اند و چه سرنوشتی در انتظار آنها خواهد بود؟
برخی حدس زده اند که آنها شاید دیگر زنده نباشند؛ اما این، در حد یک گمانه است و لزوما درست نیست.
شماری نیز ادعا کرده اند که آنها احتمالا در برابر آزادی شش زن ازبک در بند نیروهای امنیتی افغانستان، آزاد خواهند شد.
این زنان چه کسانی هستند و نقش آنها در سازمان مندی تروریزم بین المللی در افغانستان چیست؟ میزان خطری که آنها متوجه امنیت ملی ما خواهند کرد چقدر است؟ و پرسش های دیگر.
موضوع مهم دیگر که ذهن بسیاری از ناظران را به خود مشغول کرده، آینده این شیوه عمل است.
گروگان گیری زابل، ناکامی عملیات نظامی برای آزادسازی آنها، عدم موفقیت تلاش متنفذان محلی و در نهایت، تسلیم در برابر خواسته تروریست ها مبنی بر تبادل اسرا، نشان می دهد که تروریست ها در نهایت به هدف خود دست یافته اند؛ بنابراین، آیا این نگرانی وجود ندارد که آنها برای اعمال دیگر خواسته های خود به ویژه در خصوص آزادی زندانیان شان بازهم به روش هایی مشابه، متوسل شوند؟
هرچند آقای غنی این گمانه را از اساس بی بنیاد و مردود دانسته؛ اما آنچه در خصوص ۱۹ نفر رقم خورد چیزی غیر از این نبود.
در خصوص ۱۲ نفر دیگر نیز که براساس یکی از ادعاها قرار است در بدل آزادی شش زن ازبک رها شوند بازهم همین مساله مطرح است.
به این ترتیب، آنچه اکنون وجود دارد احساس توأمان شادی و نگرانی است و دولت برای برطرف شدن این نگرانی، وظیفه دارد که تکلیف خود را با ناامنی های جاده ای و مبارزه با تروریست های خارجی و به ویژه ازبک، از بنیاد روشن کند.