اشرف غنی؛ رئیس جمهور در مراسم تجلیل از پایان انتقال مسؤولیتهای امنیتی از نیروهای خارجی به سربازان امنیتی کشور گفت که از امروز نیروهای امنیتی افغان از "ناموس و تمامیت ارضی" افغانستان دفاع مستقلانه خواهند کرد.
آقای غنی گفت که نیروهای افغان "مسؤولیتی بزرگ و خطیر" را بر عهده گرفتهاند. او گفت که در پنج هزار سال گذشته مردم از خاک خود دفاع کردند و تا پنج هزار سال آینده، نیروهای افغان از خاک و ناموس افغانستان دفاع خواهند کرد.
او در این مراسم از متحدان بینالمللی افغانستان به خاطر همکاری و فداکاری سربازان خارجی که در جنگ افغانستان جان خود را از دست دادهاند قدردانی کرد؛ اما گفت حالا که سربازان خارجی به کشورهای خود برمیگردند شهروندان افغان هنوز امنیت ندارند و نیروهای خارجی باید از نیروهای افغان پشتیبانی کنند.
این سخنان آقای غنی، البته یادآور یک تغییر نگاه مهم دولت افغانستان نسبت به نیروهای خارجی بود.
در مقایسه با آنچه رییس جمهور کرزی در باره مأموریت، اهداف و عملکردهای نیروهای خارجی می دانست و می گفت، سخنان آقای غنی، حاوی هیچ انتقاد مهم و هیچ چالشی جدی با این نیروها نبود.
البته آقای کرزی نیز در سال های نخست حاکمیت ۱۳ ساله خود، موضع مشابهی داشت؛ اما بعدا به مرور نگاهش نسبت به غرب و ناتو تغییر کرد.
کارشناسان می گویند که او شاید به حقایقی پی برد که تا پیش از آن، از آنها اطلاعی نداشت. یا شاید در آخرین روزهای حکومت اش، نمی خواست به عنوان یک رییس جمهوری هوادار غرب و شریک مصایبی که ناتو برای افغانستان به بار آورد در تاریخ شناخته شود.
او بارها اذعان کرد که نمی خواهد یک چهره منفور و بدنام در تاریخ باشد.
این مراسم زیر عنوان "تجلیل از تکمیل موفقانه روند انتقال مسؤولیتهای امنیتی و بزرگداشت از رشادت و دلیری نیروهای افغان و دفاع مستقلانه از استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی" همزمان با پایان یافتن ماموریت رزمی نیروهای ناتو برگزار شد.
تعدادی از سفیران کشورهای خارجی، فرمانده کل نیروهای ناتو، اعضای مجلس و مقامات بلندرتبه دولتی در این مراسم حضور داشتند.
آقای غنی در توضیح ماهیت پایان انتقال مسؤولیتهای امنیتی به نیروهای افغان گفت که انتقال یعنی "انحصار و استعمال مشروع قوت؛ پس از این تصامیم اساسی و عمده راجع به استعمال از قوت توسط نیروهای افغان گرفته خواهد شد و در سراسر کشور قدرت در انحصار نیروهای افغان خواهد بود."
اشرف غنی در زمان حاکمیت حامد کرزی مسؤول روند انتقال مسؤولیت های امنیتی از نیروهای خارجی به افغانستان بود.
این بخش از سخنان وی به عقیده ناظران نشان می دهد که او به رغم آنکه از غرب و ناتو هیچ انتقادی نمی کند؛ اما تلویحا می پذیرد که افغانستان در ۱۳ سال گذشته، به دلیل آنکه مسؤول تامین امنیت آن، نیروهای خارجی بوده اند، از استقلال عمل، رأی و اراده کافی برخوردار نبوده است و از این پس، در سایه انتقال مسؤولیت های امنیتی، نیروهای مسلح ملی کشور می توانند مستقلانه تصمیم بگیرند و مستقلانه عمل کنند.
این برای مردم افغانستان نیز مایه مسرت و نشاط و امید است.
مردم انتظار دارند کاری که خارجی ها برای امنیت کشور انجام ندادند، فرزندان صدیق و فداکار افغانستان آن را انجام دهند.
امنیت از نظر بسیاری از کارشناسان، یک مساله ملی است و وقتی یک نیروی خارجی اقدام به تأمین امنیت یک کشور مستقل می کند، بدون شک، بخشی مهم از استقلال آن نیز تحت تاثیر این اقدام، آسیب می بیند و زیر سؤال می رود.
در گذشته، نام دیگر این اقدام را اشغالگری و استعمار می گذاشتند؛ اما امروزه بر پایه اقدامات حقوقی که در عرصه بین المللی از مجاریای مانند شورای امنیت سازمان ملل متحد انجام می شود، دیگر نمی توان چنین تعابیری را به کار برد؛ اما این مانع از آن نمی شود که کشورها در خصوص استقلال خویش دغدغه ای نداشته باشند.
آقای غنی در بخشی دیگر از سخنانش گفت که در ۱۳ سال گذشته به دلیل مشکلاتی که در منطقه و جهان حاکم بود صلاحیت استفاده از قوت در افغانستان مشترک بود؛ اما از امروز به بعد صلاحیت و مسؤولیت متوجه خود افغانها است.
او همچنین از مردم، علمای دینی و اعضای جامعه مدنی خواست که به طور صریح پشتیبانی خود را از نیروهای افغان اعلام کنند.
این یک ضرورت مبرم و اجتناب ناپذیر است. نیروهای امنیتی کشور باید با مردم و ملت روابط دوجانبه تنگاتنگی داشته باشند.
سال ۲۰۱۵ سال مشق استقلال افغانستان و تمرین خودکفایی نیروهای امنیتی کشور است و در این میان، موفقیت آنها نیازمند حمایت های همه جانبه ملی است. مردم نیز مسؤول تامین امنیت و کمک به ثبات و صلح اند.
نیروهای امنیتی وقتی در منطقه ای برای انجام عملیات وارد می شوند باید از حمایت های وسیع مردم برخوردار باشند. آنها در عین حال، باید به خواسته های مردم، محدودیت هایی که عملیات در مناطق مسکونی ایجاب می کند، حریم خصوصی آنها و مهم تر از همه جان و نوامیس شان، احترام بگذارند؛ زیرا تفاوتی میان آنها و مردم وجود ندارد.
در ۱۳ سال گذشته متاسفانه این موارد، به صورت وسیع از سوی خارجی ها نقض می شد و همین امر، یکی از اصلی ترین عوامل تنش میان دولت و خارجی ها و نمایانگر نقض جدی حاکمیت ملی کشور بود.
رئیس جمهور گفت که به ارتقای رتبه نظامیان افغان توجه خواهد کرد و نخواهد گذاشت که نیروهای امنیتی درگیر "سیاستهای کوچک" شوند. او گفت که در زمینه حرفهای بودن نیروهای امینتی و مصونیت کاری این نیروها اقدام خواهد کرد.
آقای غنی افزود که در استفاده از منابع نیز نیاز به تغییرات بنیادی میبیند.
وی در بخشی از صحبتهای خود گفت که "حلقه خبیثی" وجود دارد که نظام بینالمللی را با خطر مواجه میکند.
آقای غنی از نهاد یا دولت خاصی نام نبرد؛ اما گفت که این حلقه شامل نهادهای جرمی غیردولتی، شبکههای جرمی دولتی و سوء استفاده بعضی از دولت ها از این شبکهها برای تحقق اهداف بزرگ و کوچک شان است.
او افزود هر دولتی که از شبکههای جرمی برای منافع خود علیه دولتی دیگر استفاده میکند، نظام بین المللی را با خطر مواجه میسازد.
به نظر می رسد هدف او از این بیان، کشورهایی بود که وسیعا در کار حمایت و تقویت تروریزم در منطقه و جهان هستند.
افغانستان نیز قربانی سیاست های همین کشورهاست. افغانستان بارها اذعان کرده است که تروریزم در حال جنگ با دولت، ریشه ملی ندارد؛ بلکه از بیرون وارد کشور شده است.
آقای غنی همچنین خطاب به همسایه های افغانستان و کشورهای منطقه گفت که دولت های منطقه دو راه دارند:"یا اینکه یکجا باهم به طرف ثبات میرویم یا با هم غرق میشویم، افغانستان را کسی غرق کرده نمیتواند."
آقای غنی گفت:"طفل ما در یحیاخیل (از ولسوالیهای ولایت شرقی پکتیکا) عین عزت و آبروی طفلی [را دارد] که در پیشاور، لاهور، کراچی، ممبی... دارد. طفل افغان از کسی کم و از کسی زیاد نیست."
اشرف غنی همچنین گفت که افغانستان اجازه نخواهد داد آیندهاش قربانی تصامیم کشورهای دیگر شود. او گفت که دولت افغانستان برای مبارزه علیه تروریزم و تامین صلح و رفاه، اراده قوی دارد.
این مهم ترین پیامی بود که انتظار می رفت حکومت جدید افغانستان به پاکستان بدهد.
کارشناسان می گویند که این موضع گیری او، احتمالا در پاسخ به خواسته های اخیر مقامات پاکستان از دولت کابل در زمینه مبارزه با تروریزم، پس از رویداد خونین پیشاور مطرح شده است.
او به این ترتیب، به پاکستانی ها گوشزد می کند که اگر قرار باشد مبارزه ای با تروریزم صورت گیرد باید به تامین امنیت کودکان پیشاور و یحیاخیل باهم منجر شود.