یک سمینار علمی سه روزه به منظور «محو خشونت علیه زنان» از طرف وزارت امور زنان در کابل برگزار شد که در آن، هر روز صبح و عصر، دهها نفر از علما، اساتید دانشگاه، دانشجویان، نمایندگان نهادهای مدنی، اشتراک می کردند.
در این کنفرانس سه روزه، سخنرانان در بحث های تخصصی روی زمینه های مختلف خشونت سخن گفتند و هرکدام روی محو پدیده خشونت در جامعه با ارائه راهکارها و رهیافت هایی تاکید کردند.
در جریان این کنفرانس سه روزه، پیشنهاداتی برای کاهش خشونت هم ارائه شد. سخنرانان در سه محور عمده "بررسی وضعیت تبعیض و خشونت علیه زن در افغانستان از دیدگاه دین مقدس اسلام"، "خشونت از دیدگاه قوانین نافذه کشور" و "پیشینه، بازتاب ها و پیامدهای خشونت های جنسیتی" با ریزمسائل مرتبط با این بخش، به ایراد سخن و ابراز دیدگاه پرداختند.
اگرچه پیش از این نیز کنفرانس ها و سمینارهای مشابهی از سوی این وزارت یا سایر نهادهای فعال در زمینه حقوق زنان در کشور برگزار شده است؛ اما آنچه در این میان از نظر صاحب نظران، هیچ تغییر و بهبودی را تجربه نکرده است، وضعیت زنان افغانستان در مقیاس گسترده بوده است.
کارشناسان می گویند که تنها پیامد و رهاورد اینگونه سمینارها، صرف بودجه توسعه ای وزارت امور زنان و تاکید و تکرار چندباره شعارهای غیر عملی است که برای زنانی که همه روزه از غرب و جنوب کشور تا مرکز و شمال، آماج خشونت های ددمنشانه قرار می گیرند، نه مفهوم است و نه ملموس.
سمینار اخیر وزارت زنان اگرچه در نوع خود کم سابقه بود و طیف وسیعی از مسایل و عرصه ها در چشم انداز آن گنجانده شده بود؛ اما چیزی که به عنوان برآیند و ماحصل این سمینار عریض و طویل، به تغییر وضعیت زنان کمکی بکند عملا به دست نیامد.
در این کنفرانس، خانم مژگان مصطفوی؛ سرپرست وزارت امور زنان از همه شهروندان، فعالان مدنی، علمای دینی و رسانه ها خواست برای محو خشونت علیه زنان مبارزه همه جانبه کرده و از رسانه های خصوصی و دولتی تقاضا کرد که برای ثبت، تهیه و نشر برنامه های کمپاین برای محو خشونت علیه زنان، با وزارت امور زنان همکاری نمایند.
خانم مصطفوی بالا رفتن گراف ثبت خشونت علیه زنان را آگاهی مردم به خصوص زنان از قوانین نافذه کشور و شریعت اسلامی دانست و از علمای دینی خواست که در تبلیغ در مساجد و منابر به آگاهی دادن به مردم از مسایل شرعی و اسلامی بپردازند.
این نخستین بار نیست که چنین خواست هایی از تریبیون وزارت زنان صورت می گیرد. رسانه ها و علمای دینی نیز دو طیفی هستند که بیشتر از همه مورد توجه قرار می گیرند. گویی دولت در این میان، هیچ مسؤولیتی ندارد.
صدها میلیون دالر طی سال ها، صرف امور زنان و مشخصا مبارزه با خشونت و تامین حقوق آنها شده است؛ اما این حیف و میل های دالری، چه میزان از حجم مصایب تکان دهنده ستاره و سحرگل کم کرده است؟
نباید تصور شود که انتشار آمارهای غالبا من درآوردی، غیر معیاری، نامعتبر و غیر علمی نهادهای حقوق بشری از بهبود یا وخامت وضعیت حقوق زن در افغانستان، دستاوردی است که در گذشته وجود نداشته و باید آن را ارج گذاشت.
این آمارها اول اینکه با هیچیک از معیارهای علمی آمارگیری، منطبق نیست و از سوی دیگر، امکان عملی انجام فرایندهای ثبت آمار به دلیل ناامنی های گسترده در سراسر کشور، سنتی بودن ساختار خانواده ها و پیچیدگی و ریشه دار بودن خشونت به مثابه یک سنت دیرسال اجتماعی و خانوادگی، فراهم نیست.
در این سمینار همچنین علمای دینی که از ولایات مختلف دعوت شده بودند از وزارت امور زنان و طیف زن خواستند که حقوق شان را مطابق مبانی دین مقدس اسلام و در چارچوب قوانین نافذه کشور بخواهند.
این بدون شک یکی از راهکارهای تامین سالم و بی آسیب حقوق زنان در یک کشور مسلمان است؛ اما آیا در کشوری که قوانین ملی و اسلامی، تحت فشار مؤسسات و سفارتخانه های خارجی، ناگزیر می شوند تن به جرح و تعدیل های خفت آور و تحقیرآمیزی بدهند؛ تا آنها را با اهداف کشورهای به اصطلاح کمک کننده و ارزش ها و نظام فکری و ايدئولوژیک آنها هماهنگ کند، می توان همچنان به چنین آرزویی، امیدوار بود؟
در این کنفرانس، روی ایجاد تلویزیون مستقل برای زنان، تصویب قانون خانواده، جلوگیری از نشر سریال های مبتذل توسط رسانه ها و همچنین ایجاد یک نظام آموزشی در قالب دانشگاه برای زنان که از سوی زنان مدیریت شود، بحث شد.
کارشناسان می گویند که همه این طرح ها، در مرحله طرح و تئوری، مطلوب و خواستنی است؛ اما آیا در برابر حجم سنگین کار، سرمایه گذاری و تهاجم فرهنگی خارجی می توان به چنین رهیافت هایی دلخوش کرد؟
دولت وقتی نمی تواند جلو نشر و پخش سریال های مبتذل یا برگزاری کنسرت هایی با حضور خوانندگان نیمه برهنه زن را بگیرد، با این اقدامات، در برابر چه چیزی مقاومت می کند؟ آیا این فرافکنی یا فرار از مسؤولیت است یا راهکاری واقعی برای یک بحران فراگیر و ویرانگر اجتماعی؟
همچنین تاکید شد که هماهنگی میان مسؤولین رسانه ها و وزارت های حج و اوقاف و اطلاعات و فرهنگ صورت گیرد؛ تا از ترویج فرهنگ مخرب در کشور جلوگیری شود و یک تقسیم اوقات مشخص برای نشر مسایل شرعی و اسلامی از تمام رسانه ها و تلویزیون ها باید ارائه شود.
این طرح ها از نظر کارشناسان، همگی واکنش های عجولانه در برابر یک هجمه پنهان و خزنده است که طی ۱۳ سال گذشته، زندگی زنان افغانستان را آماج قرار داده است.
زنان افغانستان اکنون در واقع، با دو تهدید بسیار جدی روبرو هستند؛ یکی خشونت بی بازتاب در نظام مردسالار، بسته و سنتی خانواده های افغان و دوم ترویج و تبلیغ گسترده، هدفمند و حساب شده برهنگی، بی بند و باری، ابتذال و انحراف از سوی تلویزیون ها، مؤسسات، نهادهای به اصطلاح مدافع حقوق زن، سفارتخانه ها و کشورهای خارجی و...
با این حساب و با توجه به سرمایه گذاری های کلان میلیون ها دالری که در این زمینه از سوی مهاجمان فرهنگی می شود، آیا می توان به اثربخش بودن راهکارهای مصوب نشست سه روزه وزارت زنان امیدوار بود؟
گفتنی است که این کنفرانس سه روزه با صدور یک قطعنامه طی ۱۱ ماده ای که توسط وزارت حج اوقاف، وزارت امور زنان و هیات علمی آن به منظور محو خشونت علیه زنان تنظیم شده بود، پایان یافت.
در همین حال، سیگار؛ اداره بازرسی ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، از مصارف امریکا در امور زنان افغانستان انتقاد کرده است.
این نهاد می گوید که در پروژه هایی که برای زنان افغان راه اندازی شده، شفافیت وجود نداشته است.
سیگار روز پنجشنبه یک گزارش طولانی را در مورد وضعیت زنان افغان و حمایت از آنها منتشر کرد.
در این گزارش شدیداً از تلاش های امریکا به خصوص اداره توسعه ای این کشور در افغانستان انتقاد شده است.
به گفته سیگار اداره توسعه بین المللی امریکا در مورد کمک مالی ۸۵۰ میلیون دالری که برای حمایت مستقیم و پروژه ها برای زنان افغان صورت گرفته، وضاحت نداده است.
در گزارش ۵۰ صفحه ای سیگار همچنین گفته شده که هیچیک از مؤسسات نتوانسته اند، مقدار و مصارف پروژه ها، برنامه ها و ابتکارهای را که برای زنان در افغانستان انجام داده اند، مشخص سازند.
این گزارش سربازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان با جزئیات در مورد بسیاری از برنامه ها آمار داده و در عین حال از اداره های امریکا و همچنین وزارت دفاع این کشور انتقاد کرده است.
این از دید کارشناسان، نشان می دهد که آنها برای پروژه ها و برنامه های شان، به صورت گسترده، بودجه اختصاص می دهند، به گونه دقیق برنامه ریزی می کنند و به نحو موشکافانه حساب می گیرند؛ اما در مقابل، تنها کاری که دولت افغانستان می خواهد انجام دهد؛ تقاضاهای مکرر و مجدد از علما و رسانه ها در زمینه کمک به آگاهی زنان از حقوق خود است و بس!
در این کنفرانس سه روزه، سخنرانان در بحث های تخصصی روی زمینه های مختلف خشونت سخن گفتند و هرکدام روی محو پدیده خشونت در جامعه با ارائه راهکارها و رهیافت هایی تاکید کردند.
در جریان این کنفرانس سه روزه، پیشنهاداتی برای کاهش خشونت هم ارائه شد. سخنرانان در سه محور عمده "بررسی وضعیت تبعیض و خشونت علیه زن در افغانستان از دیدگاه دین مقدس اسلام"، "خشونت از دیدگاه قوانین نافذه کشور" و "پیشینه، بازتاب ها و پیامدهای خشونت های جنسیتی" با ریزمسائل مرتبط با این بخش، به ایراد سخن و ابراز دیدگاه پرداختند.
اگرچه پیش از این نیز کنفرانس ها و سمینارهای مشابهی از سوی این وزارت یا سایر نهادهای فعال در زمینه حقوق زنان در کشور برگزار شده است؛ اما آنچه در این میان از نظر صاحب نظران، هیچ تغییر و بهبودی را تجربه نکرده است، وضعیت زنان افغانستان در مقیاس گسترده بوده است.
کارشناسان می گویند که تنها پیامد و رهاورد اینگونه سمینارها، صرف بودجه توسعه ای وزارت امور زنان و تاکید و تکرار چندباره شعارهای غیر عملی است که برای زنانی که همه روزه از غرب و جنوب کشور تا مرکز و شمال، آماج خشونت های ددمنشانه قرار می گیرند، نه مفهوم است و نه ملموس.
سمینار اخیر وزارت زنان اگرچه در نوع خود کم سابقه بود و طیف وسیعی از مسایل و عرصه ها در چشم انداز آن گنجانده شده بود؛ اما چیزی که به عنوان برآیند و ماحصل این سمینار عریض و طویل، به تغییر وضعیت زنان کمکی بکند عملا به دست نیامد.
در این کنفرانس، خانم مژگان مصطفوی؛ سرپرست وزارت امور زنان از همه شهروندان، فعالان مدنی، علمای دینی و رسانه ها خواست برای محو خشونت علیه زنان مبارزه همه جانبه کرده و از رسانه های خصوصی و دولتی تقاضا کرد که برای ثبت، تهیه و نشر برنامه های کمپاین برای محو خشونت علیه زنان، با وزارت امور زنان همکاری نمایند.
خانم مصطفوی بالا رفتن گراف ثبت خشونت علیه زنان را آگاهی مردم به خصوص زنان از قوانین نافذه کشور و شریعت اسلامی دانست و از علمای دینی خواست که در تبلیغ در مساجد و منابر به آگاهی دادن به مردم از مسایل شرعی و اسلامی بپردازند.
این نخستین بار نیست که چنین خواست هایی از تریبیون وزارت زنان صورت می گیرد. رسانه ها و علمای دینی نیز دو طیفی هستند که بیشتر از همه مورد توجه قرار می گیرند. گویی دولت در این میان، هیچ مسؤولیتی ندارد.
صدها میلیون دالر طی سال ها، صرف امور زنان و مشخصا مبارزه با خشونت و تامین حقوق آنها شده است؛ اما این حیف و میل های دالری، چه میزان از حجم مصایب تکان دهنده ستاره و سحرگل کم کرده است؟
نباید تصور شود که انتشار آمارهای غالبا من درآوردی، غیر معیاری، نامعتبر و غیر علمی نهادهای حقوق بشری از بهبود یا وخامت وضعیت حقوق زن در افغانستان، دستاوردی است که در گذشته وجود نداشته و باید آن را ارج گذاشت.
این آمارها اول اینکه با هیچیک از معیارهای علمی آمارگیری، منطبق نیست و از سوی دیگر، امکان عملی انجام فرایندهای ثبت آمار به دلیل ناامنی های گسترده در سراسر کشور، سنتی بودن ساختار خانواده ها و پیچیدگی و ریشه دار بودن خشونت به مثابه یک سنت دیرسال اجتماعی و خانوادگی، فراهم نیست.
در این سمینار همچنین علمای دینی که از ولایات مختلف دعوت شده بودند از وزارت امور زنان و طیف زن خواستند که حقوق شان را مطابق مبانی دین مقدس اسلام و در چارچوب قوانین نافذه کشور بخواهند.
این بدون شک یکی از راهکارهای تامین سالم و بی آسیب حقوق زنان در یک کشور مسلمان است؛ اما آیا در کشوری که قوانین ملی و اسلامی، تحت فشار مؤسسات و سفارتخانه های خارجی، ناگزیر می شوند تن به جرح و تعدیل های خفت آور و تحقیرآمیزی بدهند؛ تا آنها را با اهداف کشورهای به اصطلاح کمک کننده و ارزش ها و نظام فکری و ايدئولوژیک آنها هماهنگ کند، می توان همچنان به چنین آرزویی، امیدوار بود؟
در این کنفرانس، روی ایجاد تلویزیون مستقل برای زنان، تصویب قانون خانواده، جلوگیری از نشر سریال های مبتذل توسط رسانه ها و همچنین ایجاد یک نظام آموزشی در قالب دانشگاه برای زنان که از سوی زنان مدیریت شود، بحث شد.
کارشناسان می گویند که همه این طرح ها، در مرحله طرح و تئوری، مطلوب و خواستنی است؛ اما آیا در برابر حجم سنگین کار، سرمایه گذاری و تهاجم فرهنگی خارجی می توان به چنین رهیافت هایی دلخوش کرد؟
دولت وقتی نمی تواند جلو نشر و پخش سریال های مبتذل یا برگزاری کنسرت هایی با حضور خوانندگان نیمه برهنه زن را بگیرد، با این اقدامات، در برابر چه چیزی مقاومت می کند؟ آیا این فرافکنی یا فرار از مسؤولیت است یا راهکاری واقعی برای یک بحران فراگیر و ویرانگر اجتماعی؟
همچنین تاکید شد که هماهنگی میان مسؤولین رسانه ها و وزارت های حج و اوقاف و اطلاعات و فرهنگ صورت گیرد؛ تا از ترویج فرهنگ مخرب در کشور جلوگیری شود و یک تقسیم اوقات مشخص برای نشر مسایل شرعی و اسلامی از تمام رسانه ها و تلویزیون ها باید ارائه شود.
این طرح ها از نظر کارشناسان، همگی واکنش های عجولانه در برابر یک هجمه پنهان و خزنده است که طی ۱۳ سال گذشته، زندگی زنان افغانستان را آماج قرار داده است.
زنان افغانستان اکنون در واقع، با دو تهدید بسیار جدی روبرو هستند؛ یکی خشونت بی بازتاب در نظام مردسالار، بسته و سنتی خانواده های افغان و دوم ترویج و تبلیغ گسترده، هدفمند و حساب شده برهنگی، بی بند و باری، ابتذال و انحراف از سوی تلویزیون ها، مؤسسات، نهادهای به اصطلاح مدافع حقوق زن، سفارتخانه ها و کشورهای خارجی و...
با این حساب و با توجه به سرمایه گذاری های کلان میلیون ها دالری که در این زمینه از سوی مهاجمان فرهنگی می شود، آیا می توان به اثربخش بودن راهکارهای مصوب نشست سه روزه وزارت زنان امیدوار بود؟
گفتنی است که این کنفرانس سه روزه با صدور یک قطعنامه طی ۱۱ ماده ای که توسط وزارت حج اوقاف، وزارت امور زنان و هیات علمی آن به منظور محو خشونت علیه زنان تنظیم شده بود، پایان یافت.
در همین حال، سیگار؛ اداره بازرسی ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، از مصارف امریکا در امور زنان افغانستان انتقاد کرده است.
این نهاد می گوید که در پروژه هایی که برای زنان افغان راه اندازی شده، شفافیت وجود نداشته است.
سیگار روز پنجشنبه یک گزارش طولانی را در مورد وضعیت زنان افغان و حمایت از آنها منتشر کرد.
در این گزارش شدیداً از تلاش های امریکا به خصوص اداره توسعه ای این کشور در افغانستان انتقاد شده است.
به گفته سیگار اداره توسعه بین المللی امریکا در مورد کمک مالی ۸۵۰ میلیون دالری که برای حمایت مستقیم و پروژه ها برای زنان افغان صورت گرفته، وضاحت نداده است.
در گزارش ۵۰ صفحه ای سیگار همچنین گفته شده که هیچیک از مؤسسات نتوانسته اند، مقدار و مصارف پروژه ها، برنامه ها و ابتکارهای را که برای زنان در افغانستان انجام داده اند، مشخص سازند.
این گزارش سربازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان با جزئیات در مورد بسیاری از برنامه ها آمار داده و در عین حال از اداره های امریکا و همچنین وزارت دفاع این کشور انتقاد کرده است.
این از دید کارشناسان، نشان می دهد که آنها برای پروژه ها و برنامه های شان، به صورت گسترده، بودجه اختصاص می دهند، به گونه دقیق برنامه ریزی می کنند و به نحو موشکافانه حساب می گیرند؛ اما در مقابل، تنها کاری که دولت افغانستان می خواهد انجام دهد؛ تقاضاهای مکرر و مجدد از علما و رسانه ها در زمینه کمک به آگاهی زنان از حقوق خود است و بس!
