با فرارسیدن فصل سرما و باریدن برف و باران، دانشجویان مسافر در بسیاری از مناطق افغانستان به‌ویژه مناطق بسیار سرد مانند بامیان، با دشواری‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
به گزارش آوا، دانشگاه بامیان خوابگاه ندارد. هزارها دانشجوی تنگدست دختر و پسر دانشگاه بامیان دکان‌های پسکوچه‌های بازار بامیان را ماهیانه دو تا چهار هزار افغانی به کرایه می‌گیرند. دانشجویان مجرد به دلیل محدودیت فرهنگی، نمی‌توانند همسایه روستاییان و خانواده‌های محلات شهری شوند.
غضنفر مرتضوی یکی از این دانشجویان می‌گوید: "از شدت سرما به تنگ آمده‌ایم. اگرچه بچه‌های هر اتاق برای خود یک خانه پلاستیکی هم درست کرده‌اند تا هم اتاق ما گرم‌ترشود و هم در اوقات بارندگی بشکه‌های آب، وسایل آشپزی و کفش‌های ما خراب نشود، اما چون هوا بسیار سرد است ــ منفی ۱۰ درجه سانتی‌گراد ــ این خانه‌های پلاستیکی هم جلو سرمای شدید را نمی‌تواند بگیرد."
او که دو سال ساکن یک دکان بوده، می‌افزاید: مشکل تنها سردی هوا نیست، بلکه دکان‌های نمناکی که سال‌ها محل نگهداری و فروش مواد خوراکی بوده، به محل پرورش حشرات خطرناکی مانند گژدم شده است. علاوه بر آن، نبود برق و سر و صدای بازار آرامش دانشجویانی را که نیاز به تمرکز در آموزش دارند، گرفته است.
وضعیت دانشجویان دختر بدتر از این است. زهرا صبوری دانشجوی دانشکده تعلیم و تربیت، که با سه دختر دیگر در یک اتاق کرایی در بازار بامیان زندگی می‌کند، می‌گوید: حالا دشوار است که خانواده ندار و سنتی‌اش را قانع کند که با ادامه تحصیلش در اتاق کرایی بازار موافقت کند. او می‌گوید که خودش هم به تنگ آمده، اما هیچ راه حلی هم نمی‌بیند.
پارسال دانشجویان بامیان در اعتراض به وضعیت نامناسب زندگی خود، در تاریکی شب تظاهرات کردند. محمدهادی میرزایی یکی دیگر از این دانشجویان می گوید که این تظاهرات سودی نبخشید. او چهار سال به همین وضعیت در "کوچه محصلین" بازار بامیان زندگی کرده، می‌گوید که با افزایش شمار دانشجویان، وضعیت این هم بدتر خواهد شد.
بامیان بازار کوچکی دارد که با ورود سه چهار هزار دانشجو، کارمندان دولتی و سازمان‌های غیردولتی، کارگران عادی و تاجر، دیگر ظرفیت پذیرش جمعیت بیرونی را ندارد. در حال حاضر چهار تا ده دانشجو در یک اتاق به سر می‌برند – اتاق‌هایی که اصلاً برای فروش مواد غذایی، وسایل خانگی و کشاورزی ساخته شده‌اند.
علی‌یاور سیرت رئیس دانشگاه بامیان می‌گوید که این دانشگاه چهار هزار و ۵۲۲ دانشجو (از جمله ۷۶۶ دختر) دارد که از آن جمله ۲۷۳۶ دانشجو (از جمله ۵۲۵ دختر) مستحق خوابگاه هستند. تقریباً همه این دانشجویان مستحق خوابگاه، در دکان‌های بازار و در وضعیت بدی به سر می‌برند.
براساس معیارهای آموزش‌های عالی دولتی در افغانستان، تنها کسانی مستحق ورود به خوابگاه شناخته می‌شوند که میانگین نمرات آنها دست کم ۶۵ درصد و فاصله محل زندگی آنها از دانشگاه ۳۵ کیلومتر باشد. اگر خوابگاه وجود نداشته باشد، به آنها ماهانه ۱۸۳۲ افغانی پرداخت می‌شود.
آقای سیرت گفت: دانشگاه بامیان خوابگاه دخترانه‌ای با ظرفیت پذیرش ۱۶۰ دانشجو دارد که به دلیل دوری آن از دانشگاه و نبود امکانات حمل و نقل، تنها ۶۰ دانشجو در آن زندگی می‌کنند. او می گوید کار ساخت خوابگاه پسرانه با ظرفیت پذیرش ۴۸۰ نفر از سال ۱۳۸۸ آغاز شده، ولی شرکت قراردادی به دلایلی حاضر به ادامه کار نیست.
با این وضعیت، بسیاری از دانشجویان دانشگاه بامیان آرزو دارند که تغییر محل آموزش بدهند و در دانشگاه‌هایی درس بخوانند که یا خوابگاه یا امکان زندگی در یک مکان مناسب داشته باشند. اما تغییر دانشگاه هم داستان دیگری دارد. چرا که تغییر دانشگاه مقررات سختی دارد و از سوی دیگر اینکه از کجا معلوم که وضعیت آنها در دانشگاه‌های دیگر بهتر شود.
دانشجویان مسافر در دیگر دانشگاه‌های کشور هم وضعیت دشواری دارند ولی نه به سختی زندگی دانشجویان بامیان. بسیاری از دانشگاه‌های ولایتی خوابگاه ندارند. حتی دانشگاه‌های بزرگی مانند دانشگاه‌های دولتی کابل، ننگرهار، بلخ و هرات هم خوابگاه کافی برای دانشجویان ندارند.
در حال حاضر هزاران دانشجوی دانشگاه‌های دولتی در شهر کابل در اتاق‌های کرایی زندگی می‌کنند و آنهایی که در خوابگاه‌ها هستند هم با دشواری‌های زیادی مواجهند، از کیفیت غذا تا کمبود جا. بعضی از خوابگاه‌ها در دانشگاه‌های ولایتی اصلاً به دانشجویان غذا نمی‌دهند.
برخی از آگاهان میگویند که مشکل اصلی کمبود بودجه در وزارت تحصیلات عالی نیست، چرا که به گفته آنها، هم خود این وزارت پول کافی در اختیار دارد و هم سازمان‌های بین‌المللی و وزارتخانههای دیگر از جمله وزارت مبارزه با مواد مخدر به این وزارت کمک می‌کنند.
به نظر این آگاهان، دلیل اصلی نبود خوابگاه در دانشگاهها از جمله دانشگاه بامیان، ناتوانی این وزارت در مصرف بودجه است، امری که یکی از مسئولان ارشد دانشگاه بامیان، که نخواست نامش ذکر شود، هم آن را تایید کرد. این مسئول دانشگاه بامیان گفت که "فساد" را باید بر این "ضعف" افزود.
سعی کردیم نظر مقامهای وزارت تحصیلات را در این مورد و همچنین انتقادهای دانشجویان بامیان داشته باشیم، اما به نتیجه نرسیدیم.
وزارت تحصیلات عالی کشور در سال‌های اخیر تقریباً هرساله متهم به ناتوانی در مصرف بودجه توسعه‌ای خود می‌شود. سال گذشته مجلس نمایندگان گزارش داد که این وزارت تنها ۳۵ درصد از بودجه خود را در سال ۱۳۹۰ مصرف کرده بود.
به گزارش آوا، دانشگاه بامیان خوابگاه ندارد. هزارها دانشجوی تنگدست دختر و پسر دانشگاه بامیان دکان‌های پسکوچه‌های بازار بامیان را ماهیانه دو تا چهار هزار افغانی به کرایه می‌گیرند. دانشجویان مجرد به دلیل محدودیت فرهنگی، نمی‌توانند همسایه روستاییان و خانواده‌های محلات شهری شوند.
غضنفر مرتضوی یکی از این دانشجویان می‌گوید: "از شدت سرما به تنگ آمده‌ایم. اگرچه بچه‌های هر اتاق برای خود یک خانه پلاستیکی هم درست کرده‌اند تا هم اتاق ما گرم‌ترشود و هم در اوقات بارندگی بشکه‌های آب، وسایل آشپزی و کفش‌های ما خراب نشود، اما چون هوا بسیار سرد است ــ منفی ۱۰ درجه سانتی‌گراد ــ این خانه‌های پلاستیکی هم جلو سرمای شدید را نمی‌تواند بگیرد."
او که دو سال ساکن یک دکان بوده، می‌افزاید: مشکل تنها سردی هوا نیست، بلکه دکان‌های نمناکی که سال‌ها محل نگهداری و فروش مواد خوراکی بوده، به محل پرورش حشرات خطرناکی مانند گژدم شده است. علاوه بر آن، نبود برق و سر و صدای بازار آرامش دانشجویانی را که نیاز به تمرکز در آموزش دارند، گرفته است.
وضعیت دانشجویان دختر بدتر از این است. زهرا صبوری دانشجوی دانشکده تعلیم و تربیت، که با سه دختر دیگر در یک اتاق کرایی در بازار بامیان زندگی می‌کند، می‌گوید: حالا دشوار است که خانواده ندار و سنتی‌اش را قانع کند که با ادامه تحصیلش در اتاق کرایی بازار موافقت کند. او می‌گوید که خودش هم به تنگ آمده، اما هیچ راه حلی هم نمی‌بیند.
پارسال دانشجویان بامیان در اعتراض به وضعیت نامناسب زندگی خود، در تاریکی شب تظاهرات کردند. محمدهادی میرزایی یکی دیگر از این دانشجویان می گوید که این تظاهرات سودی نبخشید. او چهار سال به همین وضعیت در "کوچه محصلین" بازار بامیان زندگی کرده، می‌گوید که با افزایش شمار دانشجویان، وضعیت این هم بدتر خواهد شد.
بامیان بازار کوچکی دارد که با ورود سه چهار هزار دانشجو، کارمندان دولتی و سازمان‌های غیردولتی، کارگران عادی و تاجر، دیگر ظرفیت پذیرش جمعیت بیرونی را ندارد. در حال حاضر چهار تا ده دانشجو در یک اتاق به سر می‌برند – اتاق‌هایی که اصلاً برای فروش مواد غذایی، وسایل خانگی و کشاورزی ساخته شده‌اند.
علی‌یاور سیرت رئیس دانشگاه بامیان می‌گوید که این دانشگاه چهار هزار و ۵۲۲ دانشجو (از جمله ۷۶۶ دختر) دارد که از آن جمله ۲۷۳۶ دانشجو (از جمله ۵۲۵ دختر) مستحق خوابگاه هستند. تقریباً همه این دانشجویان مستحق خوابگاه، در دکان‌های بازار و در وضعیت بدی به سر می‌برند.
براساس معیارهای آموزش‌های عالی دولتی در افغانستان، تنها کسانی مستحق ورود به خوابگاه شناخته می‌شوند که میانگین نمرات آنها دست کم ۶۵ درصد و فاصله محل زندگی آنها از دانشگاه ۳۵ کیلومتر باشد. اگر خوابگاه وجود نداشته باشد، به آنها ماهانه ۱۸۳۲ افغانی پرداخت می‌شود.
آقای سیرت گفت: دانشگاه بامیان خوابگاه دخترانه‌ای با ظرفیت پذیرش ۱۶۰ دانشجو دارد که به دلیل دوری آن از دانشگاه و نبود امکانات حمل و نقل، تنها ۶۰ دانشجو در آن زندگی می‌کنند. او می گوید کار ساخت خوابگاه پسرانه با ظرفیت پذیرش ۴۸۰ نفر از سال ۱۳۸۸ آغاز شده، ولی شرکت قراردادی به دلایلی حاضر به ادامه کار نیست.
با این وضعیت، بسیاری از دانشجویان دانشگاه بامیان آرزو دارند که تغییر محل آموزش بدهند و در دانشگاه‌هایی درس بخوانند که یا خوابگاه یا امکان زندگی در یک مکان مناسب داشته باشند. اما تغییر دانشگاه هم داستان دیگری دارد. چرا که تغییر دانشگاه مقررات سختی دارد و از سوی دیگر اینکه از کجا معلوم که وضعیت آنها در دانشگاه‌های دیگر بهتر شود.
دانشجویان مسافر در دیگر دانشگاه‌های کشور هم وضعیت دشواری دارند ولی نه به سختی زندگی دانشجویان بامیان. بسیاری از دانشگاه‌های ولایتی خوابگاه ندارند. حتی دانشگاه‌های بزرگی مانند دانشگاه‌های دولتی کابل، ننگرهار، بلخ و هرات هم خوابگاه کافی برای دانشجویان ندارند.
در حال حاضر هزاران دانشجوی دانشگاه‌های دولتی در شهر کابل در اتاق‌های کرایی زندگی می‌کنند و آنهایی که در خوابگاه‌ها هستند هم با دشواری‌های زیادی مواجهند، از کیفیت غذا تا کمبود جا. بعضی از خوابگاه‌ها در دانشگاه‌های ولایتی اصلاً به دانشجویان غذا نمی‌دهند.
برخی از آگاهان میگویند که مشکل اصلی کمبود بودجه در وزارت تحصیلات عالی نیست، چرا که به گفته آنها، هم خود این وزارت پول کافی در اختیار دارد و هم سازمان‌های بین‌المللی و وزارتخانههای دیگر از جمله وزارت مبارزه با مواد مخدر به این وزارت کمک می‌کنند.
به نظر این آگاهان، دلیل اصلی نبود خوابگاه در دانشگاهها از جمله دانشگاه بامیان، ناتوانی این وزارت در مصرف بودجه است، امری که یکی از مسئولان ارشد دانشگاه بامیان، که نخواست نامش ذکر شود، هم آن را تایید کرد. این مسئول دانشگاه بامیان گفت که "فساد" را باید بر این "ضعف" افزود.
سعی کردیم نظر مقامهای وزارت تحصیلات را در این مورد و همچنین انتقادهای دانشجویان بامیان داشته باشیم، اما به نتیجه نرسیدیم.
وزارت تحصیلات عالی کشور در سال‌های اخیر تقریباً هرساله متهم به ناتوانی در مصرف بودجه توسعه‌ای خود می‌شود. سال گذشته مجلس نمایندگان گزارش داد که این وزارت تنها ۳۵ درصد از بودجه خود را در سال ۱۳۹۰ مصرف کرده بود.