وزیر خارجه عراق از دعوت نشدن ایران به اجلاس پاریس درباره داعش انتقاد کرده است.
ابراهیم جعفری گفت که این تصمیم "قابل تاسف" است.
او گفت:"ما معتقدیم که همه کشورهای جهان نگران خطر تروریزم هستند. ایران همسایه ماست، به ما یاری رسانده و باید حاضر می بود؛ اما ما مسئول دعوت از کشورها نبودیم."
فؤاد معصوم؛ رییس جمهور عراق نیز موضع مشابه گرفته بود.
ایران و سوریه در مجموع طولانی ترین مرزها را با عراق دارند.
جان کری؛ وزیر خارجه امریکا، همکاری با ایران را به خاطر "دخالت ایران در سوریه و سایر کشورها" رد کرد هرچند گفته می شد که فرانسوا اولاند؛ رئیس جمهور فرانسه خواستار شرکت ایران در اجلاس پاریس بود.
سوریه هم در نشست پاریس شرکت نداشت.
همزمان فیلیپ هموند؛ وزیر خارجه انگلیس، "عضویت تمام‌عیار" ایران در ائتلاف را دور از انتظار خواند؛ اما ابراز امیدواری کرد که ایران "حتی اگر عضو فعال ائتلاف هم نباشد" با برنامه‌های آن همکاری کند.
با این حساب هم از موضع گیری های آشکار مقام های مهم دولت عراق و هم از ابراز تمایل وزیر امور خارجه انگلیس مشخص می شود که غیبت ایران و سوریه در ائتلاف ضد داعش، برخلاف بازی تبلیغاتی بازیگران غربی و عربی، پاشنه آشیل و نقطه ضعف این ائتلاف است نه نقطه قوت و برگ برنده آن.
امریکا، اعراب و دیگر شرکای غربی و عربی ایالات متحده به خوبی می دانند که چرا امریکا به دنبال اشغال نظامی عراق در سال ۲۰۰۳ نتوانست در آن کشور، سلطه و استقرار پیدا کند و به این ترتیب، ثروت های نفتی این کشور نفت خیز را تاراج نماید. عمده ترین دلیل این امر، همسایگی عراق با ایران بود.
ایران یکی از قدرت های مؤثر در معادلات منطقه و جهان است و نادیده گرفتن آن در چنین ائتلاف هایی می تواند به ضرر طرف های ائتلاف کننده تمام شود.
مقام های عراقی به خوبی از نقش گسترده و سرنوشت ساز ایران در معادلات سیاسی عراق و جایگاهی که این کشور در مقابله با داعش دارد، آگاه اند و به همین منظور، در همان ابتدای امر به کشورهای عضو ائتلاف ضد داعش، هشدار داده اند که نادیده گرفتن ایران، نمی تواند پیروزی در جنگ با داعش را تضمین کند؛ چرا که تاکنون نیز این کمک های ایران بوده است که به مثابه یک نیروی بازدارنده در برابر داعش در عراق عمل کرده است.
ایران بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر با عراق مرز مشترک دارد و از سوی دیگر، خود مورد تهدید مستقیم داعش و تروریزم قرار دارد؛ پس جز آنکه اهداف دیگری در پس این ائتلاف وجود داشته باشد، چه دلیل منطقی دیگری در زمینه عدم دعوت از ایران در نشست پاریس می تواند وجود داشته باشد.
البته این همه ماجرا نیست و همانگونه که پیشتر مقام های ارشد جمهوری اسلامی گفته اند، امریکا و هم پیمانانش تلاش کرده اند ایران را با اهداف خود در پوشش مبارزه با داعش همسو کنند؛ اما این همسویی به دلایل فراوانی، برای ایرانی ها مورد قبول نیست. به همین دلیل مواضع بعدی امریکا و هم پیمانانش در این زمینه اولا از سر یأس و استیصال است و ثانیا به منظور جلب رضایت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مطرح می شود؛ تا به این ترتیب، آنها به تقبل همه هزینه های مالی، نظامی، ارضی و مرزی نبرد با داعش، دلگرم شوند؛ ولی ثمر این نبرد را امریکا به نفع خود مصادره کند.
غیبت سوریه نیز با توجه به اینکه بخشی از سرزمین آن، پایگاه های اصلی داعش است و با در نظرداشت سیاست گذاری های امریکا، قرار است این پایگاه ها نیز آماج قرار گیرند، غیر موجه و نامعقول است.
کارشناسان می گویند که این ائتلاف در نبود سوریه، در زمینه حمله به پایگاه های داعش در درون مرزهای آن کشور، با مشکل جدی روبرو خواهد شد و با توجه به اینکه روسیه نیز عضوی از ائتلاف ضد داعش است؛ بنابراین قدرت و منفعت سوریه از طریق روسیه در تاثیرگذاری بر این ائتلاف، محفوظ است و اگر تضعیف و براندازی نظام سوریه، یکی از اهداف این ائتلاف باشد، روسیه از درون این ائتلاف، مانع از تحقق این هدف خواهد شد.
از سوی دیگر، بدون هدف قرار دادن مراکز اصلی داعش در سوریه، انتظار نمی رود ضربه ای فنی و مهلک بر بدنه این نیروی مخوف تروریستی وارد شود.
با این حساب، سازمان دهندگان ائتلاف، مجبور اند یا جای خالی ایران و سوریه در این ائتلاف را پر کنند و یا نسبت به بسیاری از دستاوردها و توفیقات شان، چشم پوشی نمایند.