روابط روسیه با عربستان از مدتها پیش بحرانی و متشنج است. این روابط به دلیل نزدیکی بیش از حد دولت عربستان با امریکا از مدتها قبل گل آلود بوده و موضوع سوریه و حمایتهای مالی و تجهیزاتی دولت عربستان از مخالفان دولت بشار اسد، بر عمق بیشتر این تنش افزوده است.
به نظر می رسد تنش سیاسی بین ریاض و مسکو وارد فاز جدیدی شده و اتهامات این دو کشور به یکدیگر افزایش پیدا کرده است. عربستان و روسیه طی سال های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲ مجددا رابطه برقرار کردند و این ارتباط از آن زمان پستی و بلندی های زیادی به خود دیده است. اما تنش های اخیر بی سابقه است و سخنان تازه ی سعود فیصل وزیر خارجه عربستان بر این مسئله صحه می گذارد.
فیصل در یکی از دیدارهایش با جان کری وزیر خارجه امریکا، روسیه را به حمایت از حکومت بشار اسد و همکاری در قتل عام مردم سوریه متهم کرد. سخنگوی وزارت خارجه روسیه در واکنش به اظهارات فیصل گفت: عربستان سعودی از گروه های تروریستی حمایت می کند.
این بگو نگوهای لفظی در همین حد و حدود باقی نمانده و حفظ و مراقبت از مقام ابرقدرتی، مقامات روسی را بر آن داشت تا عربستان و قطر را تهدید به حمله هوایی کنند. به تاریخ ۸ سرطان سال جاری رسانه ها از احتمال حمله هوایی روسیه به ریاض و دوحه خبر دادند.
پایگاه خبری “دام پرس” به نقل از پایگاه روسی “تیلی گرافست” (Tele Gravest) گزارش داد که نقشه هایی برای بمباران پایتخت های قطر و عربستان سعودی توسط روسیه طراحی شده است.
بنا بر این گزارش، این پایگاه روسی به نقل از مقام بلند پایه نیروی هوایی روسیه که نامش را فاش نکرده است افزود که براساس نقشه های طراحی شده، یک گروه از جنگنده های روسی - سوخو۲۷ اس- یا بمب افکن های “سوخو ۳۴″ ضمن همراهی هواپیماهای سوخت رسان نظامی، شهرهای “دوحه” و “ریاض” را بمباران کنند.
این مسئول که اظهاراتش توسط برخی دیگر از خبرگزاری های روسی و چچنی نیز منتشر شد با تشریح خط سیر نحوه اجرای عملیات هوایی و نحوه تعامل با طولانی بودن مسیر هوایی گفته است که می توان از فضای آسمان ایران برای اجرای حمله بهره برد.
این مقام نظامی روسی دلیل طراحی چنین نقشه های برای بمباران عربستان و قطر را همپیمانی این دو کشور با امریکا اعلام کرده و تاکید کرد که این عملیات در ۲۴ ساعت قابل اجرا است.
اما این تهدید سران کرملین هرگز عملی نشد و سران ریاض و دوحه نیز به خوبی می دانستند که روسیه در شرایطی نیست تا بتواند به یک چنین تهدیدهایی جامه عمل بپوشاند؛ چرا که مشکلات اقتصادی داخلی و نا رضایتی مردم از دولت روسیه از یک سو و پیشروی های جبهه امریکا و متحدانش در خاور میانه از طرف دیگر، از روسیه کشوری ناتوان و منزوی ای در سطح جهان و منطقه به نمایش گذاشته بود.
با آنکه پوتین با اتخاذ تدابیر دقیق و سنجیده توانست بر بسیاری از نابسامانی ها در کشورش فایق آمده و دیگر بار روسیه را به جایگاه قبلی اش نزدیک کند؛ اما مقامات ریاض و دوحه و البته با پشت گرمی به امریکا و غرب، جریح تر از آن شده بودند که اصلاحات پوتین و تیمش را جدی تر از آن بدانند که نخواهند به اعمال تروریستی و تخریبی در روسیه دست بزنند.
به نظر می رسد دولت ریاض بدون توجه و اعتنا به توان و هشدارهای مسکو، به تجهیز و تقویت تروریزم و افراط گرایی و تحریک و اعزام آنها به داخل مرزهای کشورهای همپیمان با روسیه و حتی خود روسیه، قویاً تلاش می کند.
در دو حادثه تروریستی اخیر در روسیه که منجر به کشته و زخمی شدن بسیاری از شهروندان روس شد، مقامات روسی انگشت اصلی اتهام شان را به سمت دولت عربستان به عنوان یگانه حامی تروریستان، نشانه رفته اند. در تازه ترین اظهار نظر مقامات روس، ولادیمیر پوتین؛ رئیس جمهور روسیه در پی انفجارهای تروریستی که در ولگاگراد اتفاق افتاده تأکید کرد که “تروریست‌های تحت فرمان عربستان که تئوریسین‌های این حوادث بوده‌اند، پاسخ دردناکی دریافت خواهند کرد.
این حوادث نیاز به بررسی و تحقیق ندارد زیرا به انفجارهای لبنان، سوریه و عراق شبیه است و واضح است که چه کسی در پشت پرده آنها قرار دارد. به جانیان فرصت نخواهم داد و پاسخ ما به زودی نقشه خاورمیانه را تغییر خواهد داد و این وعده من به فرزندان روسیه است.”
بر اساس گزارش مدیر سازمان امنیت فدرال روسیه «الکساندر پورتینکوف» یکی از انفجارها را یک تروریست که از اعضای یک گروهک تروریستی مورد حمایت عربستان در سوریه است اجرا کرده است.
به گزارش شبکه تلویزیونی “آفاق” رئیس جمهور روسیه به عربستان هشدار داده که به عنوان کشوری که از تروریست در منطقه حمایت مالی می‌کند و مسئول اصلی جرائم ضد حقوق بشری است، حمله خواهد کرد.
با تمام این کش و قوسها و تهدیدهای تند و خشن لفظی، اما آیا روسیه به تهدیدهایش علیه عربستان و یا هر کشوری دیگر از متحدان منطقه ای امریکا و غرب، جامه عمل خواهد پوشاند و چنانکه پوتین، رییس جمهور این کشور گفته، نقشه خاور میانه را تغییر می دهد؟! گمان بر آن است که تهدیدهای آقای پوتین، بیشتر از آنکه جنبه واقعی و عملی داشته باشد، یک بلف سیاسی در حیطه حرف و سخن است.
سران کرملین به خوبی می دانند که عملی کردن یک چنین تهدیداتی، پیامدهای زیانبار و دامنه داری برای خود و همپیمانان شان در منطقه دارد؛ لذا ممکن نیست بدانها جامه عمل بپوشانند و در شدید ترین اقدام، شاید به مقابله بالمثل بسنده کنند و نه بیشتر از آن.