امروز چهارم شعبان سال ۱۴۰۳، روز طلوع ماه بنیهاشم و میلاد قمر منیر آل علی(ع)، سپهسالار و پرچمدار روزهای سخت و دشوار، حضرت اباالفضل العباس(ع) است. این روز را به ساحت مقدس آخرین کوکب تابناک آسمان امانت و ولایت، حضرت مهدی(عج)، و شما عزیزان تبریک میگویم.
امروز خانه امام علی(ع) غرق در سرور و شادی است. نور همه جای خانه را فرا گرفته و مدینه در شادی غوطهور است. فرح و شادمانی از چهره همه نمایان است، اما آنکه در چهرهاش غم و شادی بهطور همزمان نمایان است، پدرش علی(ع) است.
امام علی(ع) طفل کوچک و زیبایش را روی دستانش میگیرد، اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ کودک رعنایش میگوید و میفرماید: «فاطمه جان، اسم فرزندت را چه گذاشتهای؟» فاطمه کلابیه(س) پاسخ میدهد: «مولای من، در هیچ کاری از شما پیشی نمیگیرم.» از آنجا که امام علی(ع) شجاعت را در چشمان زیبای فرزند کوچکش میدید، نام عمویش عباس را که در شجاعت شهره بود، برای او انتخاب کرد.
امام علی(ع) به قد و قامت رعنای عباس نگاه کرد، دستان کوچک او را لمس کرد و اشک ریخت. غم و شادی در چهرهاش موج میزد. فاطمه کلابیه که چهره اندوهگین امام علی(ع) را دید، با نگرانی پرسید: «مولای من! آیا دستان عباس عیبی دارد؟» امام علی(ع) سرش را بالا گرفت و فرمود: «خیر، فاطمه جان! اما وقتی به چهره زیبا و دستان رسای عباسم نگاه کردم، صحنه حماسه خونین فرزندم حسین(ع) را دیدم. این دستان زیبا و رسا در دفاع از ولایت بریده خواهد شد.»
۱. شخصیت و مقام ماه بنیهاشم
- معرفی مختصر از حضرت عباس(ع): نام عباس، لقب قمر بنیهاشم و سقاء کربلا، کنیه ابوالفضل و ابوالقاسم، زادگاه مدینه منوره در چهارم شعبان سال ۲۶ هجری، نام پدر امام علی(ع)، نام مادر امالبنین(س)، محل شهادت و دفن کربلا، عمر مبارک ۳۴ سال.
- حضرت عباس(ع) از جایگاه والایی برخوردار است. نهتنها ستاره شهدای کربلا، بلکه تنها شهیدی است که پس از سیدالشهدا(ع) دارای زیارتنامه مأثور از سوی امام صادق(ع) است. این امر حضرت را مورد توجه ویژه قرار داده است. در مورد مقام والای حضرت عباس(ع) همین بس که امام سجاد(ع) میفرماید: «همه شهدا به مقام و جایگاه عمویم عباس غبطه میخورند.»
۲. مفهوم ولایتمداری و اهمیت آن
- تعاریف: ولایت از کلمه ولی گرفته شده و در لغت به معانی قیمومیت، سرپرستی، نزدیکی و تسلط آمده است. در اصطلاح فقهی و دینی، ولایت به معنای سرپرستی و حاکمیت فرد شایسته بر دیگران در امور دینی و دنیوی است. در اصطلاح سیاسی، ولایت به معنای رهبری و مدیریت جامعه بر اساس احکام الهی و ارزشهای اسلامی است.
- اهمیت ولایتمداری: جامعهای که بر اساس ولایتمداری شکل بگیرد، دارای انسجام، وحدت، امنیت و رشد معنوی خواهد بود و در مسیر تحقق ارزشهای الهی و عدالت حرکت خواهد کرد.
۳. جلوههایی از ولایتمداری حضرت عباس(ع)
- رد پیشنهاد اماننامه: شب عاشورا، شمر بن ذیالجوشن، به سبب قرابت با مادر حضرت عباس(ع)، برای او و برادرانش از ابن زیاد اماننامه آورده بود تا آنها را از امام حسین(ع) جدا کند. وقتی شمر حضرت عباس(ع) را صدا زد، او پاسخی نداد. امام حسین(ع) فرمود: «برادرم، جوابش را بده.» عباس(ع) پاسخ داد و شمر گفت: «عباس جان، خواهرزاده من، برای تو و برادرانت از امیر ابن زیاد اماننامه آوردهام.» حضرت عباس(ع) با صدای بلند و غضبناک فریاد زد: «خداوند تو و اماننامهات را لعنت کند!»
- حضرت عباس(ع) در طول زندگی امام حسین(ع) را «برادر» خطاب نکرد: تنها در لحظات آخر عمر، حضرت عباس(ع) امام حسین(ع) را «برادر» خواند. برخی روایات نقل میکنند که حضرت فاطمه (س) در آن لحظات ظاهر شد و عباس(ع) را «فرزندم» خطاب کرد و او دریافت که امام حسین(ع) تنها برادر او نیست، بلکه امام زمان او نیز هست.
۴. ایثار، فداکاری و ازخودگذشتگی حضرت عباس(ع)
- حضرت عباس(ع) مدت سه شبانهروز آب ننوشید. وقتی وارد شط فرات شد، آب را برداشت تا بنوشد، اما یاد لبان تشنه امام حسین(ع) و صدای «العطش» کودکان افتاد و آب را روی آب ریخت و فرمود: «عباس! این کار از انصاف و مردانگی به دور است.»
- برای درک ایثار و فداکاری حضرت عباس(ع)، همین بس که لب تشنه در کنار آب جان داد و در دفاع از ولایت، دستانش را قطع کردند.
نتیجهگیری
حضرت عباس(ع)، اولین فرزند امالبنین، در چهارم شعبان سال ۲۶ هجری در مدینه دیده به جهان گشود. او سپهسالار لشکر امام حسین(ع) در کربلا بود و والاترین مقام شهادت را به دست آورد. امام سجاد(ع) درباره ایشان فرمود: «همه شهدای کربلا به مقام عمویم عباس(ع) غبطه میخورند.» حضرت عباس(ع) در صحرای کربلا تکیهگاه اهل حرم و امید لشکر امام حسین(ع) بود. ایشان از نظر اخلاق، شجاعت، غیرت و ولایتمداری الگویی بیبدیل برای همگان است.