تاریخ افغانستان ثابت کرده که هیچ مهاجمی این کشور را با سربلندی ترک نکرده است. رحمت‌الله فیضان، معاون نمایندگی وزارت امورخارجه امارت اسلامی در هرات در این یادداشت به بررسی عوامل شکست آمریکا و حکومت جمهوریت در افغانستان پرداخته است. دامن زدن به فساد، تشکیل ارتش تزئینی، وابستگی سربازان افغانستان به آمریکایی‌ها و جنگ روانی از جمله دلایلی است که وی در این راستا به آنها اشاره کرده است.

رحمت‌الله فیضان/ تاریخ افغانستان ثابت کرده که هیچ مهاجمی این کشور را با سربلندی ترک نکرده است. در سال ۱۸۳۹ میلادی بریتانیا دندان خود را بالای افغانستان تیز کرد و از طرف هندوستان به افغانستان حمله کرد در تاریخ افغانستان آمده است که در اولین جنگ افغان-انگلیس، ۴۵۰۰ عسکر انگلیسی و ۱۲۰۰۰ نفر متعلق به شرکت هندی توسط قبایل افغانی کشته شدند، گرچه انگلیس‌ها در این جنگ پیروزی ظاهری بر افغان‌ها کسب کردند و شاه شجاع قدرت را از انگلیس‌ها بدست آورد.
 
در سال ۱۸۷۸، جنگ دوم افغان-انگلیس صورت گرفت. در آن زمان، امیر شیر علی خان رئیس امارت افغانستان بود. این جنگ در حقیقت یک مسابقه بین روسیه و بریتانیای کبیر بود. ظاهراً در این جنگ پیروز شدند و امیر شیرعلی خان مجبور به فرار شد. در سال ۱۹۱۹ هجوم و اشغال انگلیس با استقلال افغانستان برای همیشه خاتمه یافت.
 
در ۱۹۷۹، ارتش اتحاد جماهیر شوروی سابق، تحت رهبری پرژنف، با حمایت دولت مزدور خود به افغانستان حمله کرد. بعد از حمله شوروی و سرنگونی دولت کمونیستی در افغانستان، مجاهدین در سال ۱۹۹۲ به قدرت رسیدند. مجاهدین نیز در نتیجه تمایل به قدرت و جاه‌طلبی درگیر جنگ‌های داخلی خونین میان خود شدند. دولت مجاهدین تاریک‌ترین فصل تاریخ افغانستان است که وجدان هر انسان با وجدانی را به لرزه می‌اندازد.
 
در سال ۱۹۹۴ برای از بین بردن این جنایات، طالبان ظهور کردند و دستاوردهای عمده این جنبش در دوران حکومت آن عبارت بودند از تأمین وحدت افغانستان، از بین بردن جنگ‌های داخلی، امنیت سراسری در افغانستان و تطبیق شریعت اسلامی. هرچند حکومت طالبان دارای نقص‌هایی بود، اما علاوه بر اینکه از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشد، مجازات‌های شدید اقتصادی نیز متحمل شد.
 
در سال ۲۰۰۱، متجاوزین غربی به رهبری ایالات متحده به بهانه مبارزه با تروریزم به افغانستان هجوم آوردند و یک سیستم فاسد را برای افغان‌ها ایجاد کردتد.
 
افغان‌ها تحت رهبری امارت اسلامی، مبارزه‌ای را علیه اشغال غرب آغاز کردند که در تاریخ مدرن بشریت بی نظیر است. در نهایت، در کنار اعلام خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده همچنان گفت که از این به بعد افغانستان توسط 300,000 ارتش آموزش دیده افغانستان محافظت خواهد شد. او این را یک دستاورد بزرگ دانست و به آن به عنوان یک قدرت بی‌رقیب در منطقه نگاه کرد، اما زمانی که امریکایی‌ها از کشور فرار کردند، این لشکر بی‌رقیب طوری ناپدید شد که مردم نفهمیدند که این لشکر به کدام سو فرار کردند.
 
نتایج اشغال بیست ساله افغانستان از سوی امریکا:
یک پوهنتون معتبر امریکایی بنام براون گزارشی را در مورد اشغال افغانستان توسط امریکایی‌ها منتشر کرده است. در این گزارش آمده که ۲۴۱ هزار نفر در اشغال بیست ساله افغانستان توسط جانب امریکا جان‌های خود را از دست دادند. از این تعداد، ۷۱ هزار و ۳۴۴ تن غیرنظامی بودند. در این میان ۴۷ هزار و ۲۴۵ تن در داخل افغانستان و ۲۴ هزار و ۹۹ تن در حملات هواپیماهای بدون سرنشین در مرزهای افغانستان کشته شدند. 69 هزار پولیس و ارتش افغانستان و 3,586 سرباز امریکایی در میان این آمار وجود دارد.
 
از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ پهپادهای امریکایی ۲۷ هزار بمب هدایت شده بر افغانستان پرتاب کردند. براساس گزارش این دانشگاه، در جریان یک دهه ۷۷۹۲ کودک کشته و ۶۶۲ تن دیگر زخمی شده‌اند. از سال ۲۰۱۰ تاکنون سه هزار زن کشته و هفت هزار تن دیگر زخمی شده‌اند و هزینه مجموعی این جنگ ۲۰.۲۶ تریلیون دالر برآورد شده است.
 
برخی از دلایل دیگر شکست نیروهای امریکایی و افغان:
 
1- اقدام امریکا در قبال افغانستان
مقامات ارشد آمریکایی به خوبی می‌دانستند که جنگ افغانستان برای آنها پیروزی نیست. آنها می‌دانستند که دولت افغانستان فاسد است و نیروهای امنیتی توان مقابله با طالبان را ندارند. آنها بجای اعتراف به نواقص خود حقایق را پنهان کردند و به مردم افغانستان و مردم امریکا دروغ گفتند. اما زمانی که افغانستان به تصرف طالبان درآمد، جامعه جهانی شکاف‌های سیاست آنان را دید.
 
2- تشکیل ارتش تزئینی
امریکایی‌ها یک ارتش تزئینی غیر عملیاتی را برای افغانستان تشکیل دادند. این نه تنها ارتش تزئینی افغانستان بود، بلکه آنها چنین ارتشی را در عراق هم تشکیل دادند که در مقابل گروه کوچک گروه داعش در سال ۲۰۱۴ نتوانستند مقاومت کنند.
 
3- وابستگی بیش از حد سربازان افغان به سربازان امریکایی
سربازان افغان نه در برنامه‌ریزی و عملیات و نه در پروسه تصمیم‌گیری سهمی نداشتند.
 
4- جنگ روانی
زمانی که مذاکرات میان طالبان و امریکا در قطر بدون دخالت دولت افغانستان آغاز شد، این اولین شوکی بود که ارتش افغانستان را تکان داد. بدون اطلاع مقامات افغانستان، پایگاه‌های نظامی امریکا تخلیه شد که ارتش افغانستان را متأثر ساخت.
 
5- حمایت مردمی
ارتش و دولت افغانستان به دلیل فساد گسترده و دشمنی با مردم، محبوبیت خود را در میان مردم از دست داده بودند و مردم افغانستان نمی‌خواستند از یک ارتش مزدور و قاتل حمایت کنند.
 
6- در مبارزه بین حق و باطل، حق همواره پیروز است.