محمد موحدی/ پنجم جمادی الاولی مصادف است با سالروز ولادت با سعادت دخت علی مرتضی و فاطمه زهراء علیهما السلام، قهرمان کربلا حضرت زینب کبری سلام الله علیها.
حضرت زینب کبری سلام‌الله‌علیها فرزند سوم حضرت فاطمه و امام علی علیهما السلام است که دو سال بعد از ولادت امام حسین علیه‌السلام، در روز ۵ جمادی‌الاول سال ششم (بنابر قولی سال پنجم) هجری قمری در محلّه بنی‌هاشم شهر مدینه چشم به جهان گشود. بر اساس روایات متعدد، نام حضرت زینب سلام‌الله‌علیها توسط پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم انتخاب شده است. زینب به معنای «درخت نیکو منظر و خوشبو» یا «افتخار و زینت پدر» است.
هرگاه از حضرت زینب سلام‌الله‌علیها، در یادواره‌ها، مراسم‌ها و محافل یادی می‌شود، معمولا از صبر و استقامت او در برابر مصائبی که بر او گذشته است، بیشتر سخن زده می‌شود. امام کمتر به ابعاد برجسته و فوق‌العاده مهم شخصیتی این بزرگ بانوی گرامی پرداخته می‌شود. حضرت زینب زنی است که به عنوان یک الگو و اسوه‌ی کامل برای تمام انسان‌ها چه مرد و چه زن، مطرح است. این اسوه بودن را نمی‌توان صرفا در بعد صبر و استقامت ایشان منحصر دانست. ایشان با وجودی که یک زن است و دارای احساسات و عواطفِ ظریف و لطیف زنانه اما در موقعیت‌های گوناگون چنان قاطع و جدی و باشجاعت قد علم می‌کند که گویی او یک مرد است؛ لذا است که باید شخصیت حضرت از زوایا و ابعاد مختلف مورد بررسی، تأمل و دقت قرار بگیرد. مهمترین ویژگی‌های شخصیتی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها را می‌توان چنین بر شمرد:
اوّل: آگاهی و معرفت بالا از ویژگی‌های این بانوی بزرگ است. آگاهی در تمام زمینه‌های خودشناسی، خداشناسی و هستی شناسی؛ لذا از شرایط زمان و مکان، و ظیفه و تکلیف خود در قبال شرایط حاکم، آگاهی کامل دارد. وقتی با امام حسین علیه‌السلام عازم کربلا می‌شود فرجام غمبار سفر را خوب می‌داند. اما قاطعانه تصمیم می‌گیرد و حتی فرزندان خود را نیز با خود همراه می‌سازد و همراه امام زمان خود حرکت می‌کند. حضرت زینب سلام‌الله‌علیها آگاه است که پس از امام حسین علیه‌السلام کسی جز او نیست تا پیام خون امام را به گونه‌ی شاید و باید ابلاغ نماید.
دوّم: حضرت زینب یک عالمه‌ی به تمام معنا بود. وقتی در مجلس یزید شروع به خواندن خطبه نمود؛ همه خیال کردند علی علیه‌السلام خطبه می‌خواند. حضرت، با توجه به علم و درایتی که داشت، متناسب به زمان، مکان و حال مخاطبین چنان صحبت می‌نمود که یک به یک نقشه ها و برنامه‌های یزید برای سرپوش گذاشتن قضیه‌ی کربلا را خنثی و حقایق را برای مردم تبیین می‌نمود.
سوّم: زینب کبری سلام‌الله‌علیها در کانون خانواده، به بهترین شکل ممکن نقش همسر، مادر، دختر و خواهر را ایفا کرده است.
چهارم: صبر یکی دیگر از ویژگی‌های ممتاز آن بانوی مکرمه است. در واقعه روز عاشورا با آن‌همه سنگینی و تلخی هیچگاهی کوچکترین شکوه و شکایتی از آن وضع اسفناک نکرد بلکه در جایی می‌فرماید: "خدایا این قربانی را از ما بپذیر..." و یا وقتی از ایشان با تمسخر پرسیده می‌شود که در کربلا چی دیدی؟ حضرت با کمال ابهت می‌فرماید: "ما رأیت الا جمیلا". ساعاتی بعد از واقعه‌ی تلخ عاشورا، وقتی همه‌ی مردها به جز حضرت امام سجاد که او هم به شدت دچار مریضی بود به شهادت رسیدند، حضرت زینب مانده بود و جمعیتی از زنان و کودکان که همگی در گیر تشنگی، گرسنگی، وحشت و سردرگمی بودند. آنجا با نهایت درایت و مدیریت و با صبر و استقامت همگی را اما به نیکوترین وجه سرپرستی می‌نماید.
پنجم: صداقت و اخلاص نیز تشکیل دهنده‌ی بعد دیگری شخصیت حضرت زینب سلام‌الله‌علیها است. ایشان در کمال صداقت و خالصانه با خدای خود عهد و پیمان بسته بود و همواره رضای خدای متعال را مقدم بر هر چیزی می‌دانست. اگر نبود این صدق و اخلاص، بدون شک هیچ یک از ویژگی‌ها و ابعاد دیگر شخصیتی حضرت شکل نمی‌گرفت و این‌گونه در تاریخ از او یک انسان نمونه و الگویی جاودانه نمی‌ساخت.
آنچه بیان گردید فهرستی اجمالیی از مهمترین ویژگی‌های شخصیتی حضرت بود. که تفصیل این ابعاد و این ویژگی‌ها را نوشته‌ی حاضر ظرفیت و گنجایش ندارد.
با توجه به نکته‌ای که در ابتدای این نوشته ذکر شد، مبنی بر اینکه در میان جامعه و مردم، بیشتر از همه جنبه‌ی صبر حضرت مورد توجه قرار گرفته است، لازم می‌بینم که در پایان این یادداشت - با در نظر داشت شرایط کنونی جامعه اسلامی علی‌الخصوص کشور عزیز ما افغانستان که دشمن پس از شکست نظامی اما این‌بار با ابزار رسانه و با استفاده از عواطف و احساسات زنان می‌خواهد به مطامع و اهداف شوم خود دست پیدا کند- به ویژگی آگاهی و معرفت حضرت از خود، محیط ماحول و دنیای آن روز اشاره نمایم.
زینب کبری سلام‌الله‌علیها با داشتن آگاهی و معرفت والا در هیچ مقطعی دچار تزلزل و تردید و یا سردرگمی نگردید. در سخت ترین شرایط به نحو احسن به تبیین مواضع بر حق امام خویش پرداخت و کید و مکر دشمن را با منطقی ترین روش‌ها با شکست مواجه می‌ساخت. چه اگر آن جهاد تبیین حضرت زینب سلام‌الله‌علیها نبود، دیگر واقعه‌ی عاشورا به دل تاریخ سپرده شده بود و قیام امام حسین علیه‌السلام هیچ نتیجه‌ای در پی نمی‌داشت. اینجاست که وظیفه خطیری بر دوش بانوان بصیر، فرهیخته و انقلابی قرار می‌گیرد که با الگوگیری از قهرمان کربلا به وظیفه‌ی ایمانی و اسلامی خویش که همانا دشمن شناسی و در پی آن جهاد تبیین و افشاگری از کید و مکر دشمن است عمل کنند. دشمن با استفاده از عدم دشمن شناسی مردم ما، با شعارهای در ظاهر قشنگ و زیبا عمدتا با محوریت زنان، وارد عملیات گردیده و می‌خواهد ضربات مهلک خود را بر پیکر جوامع اسلامی و مخصوصا کشور عزیز ما وارد نماید. بنابراین نیاز مبرم وجود دارد تا این نقشه‌ها، زینب گونه از سوی زنان و دختران فهیم و آگاه کشور، درک و بررسی و به افکار عمومی وضاحت داده شود تا مردم و مخصوصا زنان کشور در دام توطئه‌های دشمن نیفتند.
حضرت زینب کبری سلام‌الله‌علیها فرزند سوم حضرت فاطمه و امام علی علیهما السلام است که دو سال بعد از ولادت امام حسین علیه‌السلام، در روز ۵ جمادی‌الاول سال ششم (بنابر قولی سال پنجم) هجری قمری در محلّه بنی‌هاشم شهر مدینه چشم به جهان گشود. بر اساس روایات متعدد، نام حضرت زینب سلام‌الله‌علیها توسط پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم انتخاب شده است. زینب به معنای «درخت نیکو منظر و خوشبو» یا «افتخار و زینت پدر» است.
هرگاه از حضرت زینب سلام‌الله‌علیها، در یادواره‌ها، مراسم‌ها و محافل یادی می‌شود، معمولا از صبر و استقامت او در برابر مصائبی که بر او گذشته است، بیشتر سخن زده می‌شود. امام کمتر به ابعاد برجسته و فوق‌العاده مهم شخصیتی این بزرگ بانوی گرامی پرداخته می‌شود. حضرت زینب زنی است که به عنوان یک الگو و اسوه‌ی کامل برای تمام انسان‌ها چه مرد و چه زن، مطرح است. این اسوه بودن را نمی‌توان صرفا در بعد صبر و استقامت ایشان منحصر دانست. ایشان با وجودی که یک زن است و دارای احساسات و عواطفِ ظریف و لطیف زنانه اما در موقعیت‌های گوناگون چنان قاطع و جدی و باشجاعت قد علم می‌کند که گویی او یک مرد است؛ لذا است که باید شخصیت حضرت از زوایا و ابعاد مختلف مورد بررسی، تأمل و دقت قرار بگیرد. مهمترین ویژگی‌های شخصیتی حضرت زینب سلام‌الله‌علیها را می‌توان چنین بر شمرد:
اوّل: آگاهی و معرفت بالا از ویژگی‌های این بانوی بزرگ است. آگاهی در تمام زمینه‌های خودشناسی، خداشناسی و هستی شناسی؛ لذا از شرایط زمان و مکان، و ظیفه و تکلیف خود در قبال شرایط حاکم، آگاهی کامل دارد. وقتی با امام حسین علیه‌السلام عازم کربلا می‌شود فرجام غمبار سفر را خوب می‌داند. اما قاطعانه تصمیم می‌گیرد و حتی فرزندان خود را نیز با خود همراه می‌سازد و همراه امام زمان خود حرکت می‌کند. حضرت زینب سلام‌الله‌علیها آگاه است که پس از امام حسین علیه‌السلام کسی جز او نیست تا پیام خون امام را به گونه‌ی شاید و باید ابلاغ نماید.
دوّم: حضرت زینب یک عالمه‌ی به تمام معنا بود. وقتی در مجلس یزید شروع به خواندن خطبه نمود؛ همه خیال کردند علی علیه‌السلام خطبه می‌خواند. حضرت، با توجه به علم و درایتی که داشت، متناسب به زمان، مکان و حال مخاطبین چنان صحبت می‌نمود که یک به یک نقشه ها و برنامه‌های یزید برای سرپوش گذاشتن قضیه‌ی کربلا را خنثی و حقایق را برای مردم تبیین می‌نمود.
سوّم: زینب کبری سلام‌الله‌علیها در کانون خانواده، به بهترین شکل ممکن نقش همسر، مادر، دختر و خواهر را ایفا کرده است.
چهارم: صبر یکی دیگر از ویژگی‌های ممتاز آن بانوی مکرمه است. در واقعه روز عاشورا با آن‌همه سنگینی و تلخی هیچگاهی کوچکترین شکوه و شکایتی از آن وضع اسفناک نکرد بلکه در جایی می‌فرماید: "خدایا این قربانی را از ما بپذیر..." و یا وقتی از ایشان با تمسخر پرسیده می‌شود که در کربلا چی دیدی؟ حضرت با کمال ابهت می‌فرماید: "ما رأیت الا جمیلا". ساعاتی بعد از واقعه‌ی تلخ عاشورا، وقتی همه‌ی مردها به جز حضرت امام سجاد که او هم به شدت دچار مریضی بود به شهادت رسیدند، حضرت زینب مانده بود و جمعیتی از زنان و کودکان که همگی در گیر تشنگی، گرسنگی، وحشت و سردرگمی بودند. آنجا با نهایت درایت و مدیریت و با صبر و استقامت همگی را اما به نیکوترین وجه سرپرستی می‌نماید.
پنجم: صداقت و اخلاص نیز تشکیل دهنده‌ی بعد دیگری شخصیت حضرت زینب سلام‌الله‌علیها است. ایشان در کمال صداقت و خالصانه با خدای خود عهد و پیمان بسته بود و همواره رضای خدای متعال را مقدم بر هر چیزی می‌دانست. اگر نبود این صدق و اخلاص، بدون شک هیچ یک از ویژگی‌ها و ابعاد دیگر شخصیتی حضرت شکل نمی‌گرفت و این‌گونه در تاریخ از او یک انسان نمونه و الگویی جاودانه نمی‌ساخت.
آنچه بیان گردید فهرستی اجمالیی از مهمترین ویژگی‌های شخصیتی حضرت بود. که تفصیل این ابعاد و این ویژگی‌ها را نوشته‌ی حاضر ظرفیت و گنجایش ندارد.
با توجه به نکته‌ای که در ابتدای این نوشته ذکر شد، مبنی بر اینکه در میان جامعه و مردم، بیشتر از همه جنبه‌ی صبر حضرت مورد توجه قرار گرفته است، لازم می‌بینم که در پایان این یادداشت - با در نظر داشت شرایط کنونی جامعه اسلامی علی‌الخصوص کشور عزیز ما افغانستان که دشمن پس از شکست نظامی اما این‌بار با ابزار رسانه و با استفاده از عواطف و احساسات زنان می‌خواهد به مطامع و اهداف شوم خود دست پیدا کند- به ویژگی آگاهی و معرفت حضرت از خود، محیط ماحول و دنیای آن روز اشاره نمایم.
زینب کبری سلام‌الله‌علیها با داشتن آگاهی و معرفت والا در هیچ مقطعی دچار تزلزل و تردید و یا سردرگمی نگردید. در سخت ترین شرایط به نحو احسن به تبیین مواضع بر حق امام خویش پرداخت و کید و مکر دشمن را با منطقی ترین روش‌ها با شکست مواجه می‌ساخت. چه اگر آن جهاد تبیین حضرت زینب سلام‌الله‌علیها نبود، دیگر واقعه‌ی عاشورا به دل تاریخ سپرده شده بود و قیام امام حسین علیه‌السلام هیچ نتیجه‌ای در پی نمی‌داشت. اینجاست که وظیفه خطیری بر دوش بانوان بصیر، فرهیخته و انقلابی قرار می‌گیرد که با الگوگیری از قهرمان کربلا به وظیفه‌ی ایمانی و اسلامی خویش که همانا دشمن شناسی و در پی آن جهاد تبیین و افشاگری از کید و مکر دشمن است عمل کنند. دشمن با استفاده از عدم دشمن شناسی مردم ما، با شعارهای در ظاهر قشنگ و زیبا عمدتا با محوریت زنان، وارد عملیات گردیده و می‌خواهد ضربات مهلک خود را بر پیکر جوامع اسلامی و مخصوصا کشور عزیز ما وارد نماید. بنابراین نیاز مبرم وجود دارد تا این نقشه‌ها، زینب گونه از سوی زنان و دختران فهیم و آگاه کشور، درک و بررسی و به افکار عمومی وضاحت داده شود تا مردم و مخصوصا زنان کشور در دام توطئه‌های دشمن نیفتند.