غلام‌رضا سادات: جو بایدن برای نخستین بار از زمان تصدی ریاست جمهوری امریکا به اسراییل و عربستان سعودی سفر کرده است؛ سفری که به اذعان کارشناسان تحت تأثیر جنگ اوکراین و بحران جهانی انرژی و مهمتر از همه، عدول بایدن از قول و قراری که برای مجازات بن سلمان به دلیل دست داشتن در قتل جمال خاشقجی داده بود، قابل توجه است.

برای ارزیابی زوایای گوناگون این سفرها، انگیزه ها و پیامدهای آن به چند نکته کلیدی اشاره می‌شود:
اول: هدف بایدن از سفر به خاورمیانه مانند رئیسان جمهور قبلی امریکا حمایت و پشتیبانی از رژیم غاصب صهیونیستی است. سران امریکا در طول ۷۰ سال که از عمر رژیم صهیونیستی می گذرد، همواره با سفرهای شان به منطقه و اسراییل حمایت تمام و کمال شان از این رژیم را ابراز کرده و سران عرب منطقه را به همراهی و رابطه دوستانه با این رژیم با همه جنایات آن تهدید، تشویق و ترغیب نموده اند.
 
قبل از سفر بایدن به منطقه، چندی پیش در پی قتل شیرین ابوعاقله؛ خبرنگار شبکه الجزیره توسط رژیم اسراییل در فلسطین، دولت و محافل سیاسی امریکا نه تنها این جنایت را محکوم نکردند که برای توجیه جنایت رژیم صهیونیستی دست به کار شده و تلاش کردند که این جنایت فجیع را پرده پوشانی کنند که موفق نشدند. این، نمونه کوچکی از حمایت استکبار جهانی از رژیم غاصب و کودک صهیونیستی است که سال ها به همین شکل ادامه داشته است.
 
با این وجود سفر این روزهای بایدن به اسراییل و عربستان هم در روند اصلی سیاست گذاری امریکا است. هدف این سفر از یک طرف تسهیل بیشتر روابط بین سران عرب منطقه با اسراییل است، از طرف هم بایدن می خواهد کار ناتمام ترامپ را که قبلا بسیاری از کشورهای عرب منطقه را با وعده های نظامی و سیاسی در ارتباط مستقیم با اسراییل وادار کرده بود، تکمیل کند و این بار سران سعودی را در این مسیر قرار دهد؛ حالا اینکه تا چه حد این هدف بایدن و آرزوی رژیم صهیونیستی برآورده می شود در ماه های آینده معلوم خواهد شد.
 
بنابراین یکی از مهمترین اهداف بایدن در سفر به خاورمینه این است که پیام دوستانه رژیم کودک کش صهیونیستی را به سران سعودی برساند. البته سران سعودی هنوز به صورت علنی به دلیل ترس از انزجار اکثریت مسلمانان از رژیم صهیونیستی نتوانسته اند با این رژیم ارتباط برقرار کنند.
 
حالا دیده شود که بایدن در این سفر موفق به علنی کردن و تسهیل رابطه بین سران سعودی و اسراییل یا بهتر بگوییم برقراری پروازهای مستقیم بین جده و تل آویو خواهد شد یا خیر؟!
 
دوم: با توجه به اقتدار جمهوری اسلامی ایران و تنش هایی که بین ایران و رژیم صهیونیستی وجود دارد، بایدن می خواهد با لفاظی های همیشگی مانند سران قبلی استکبار در حمایت از رژیم صهیونیستی، ابراز سخن و اطمینان کند و ترس و دلهره سران این رژیم را که در برخورد با جمهوری اسلامی قرار دارند، اندکی کاهش دهد. اطمینان بایدن از توافق هسته ای خوب با جمهوری اسلامی به سران رژیم صهیونیستی می تواند برای سران این رژیم آرام بخش باشد؛ هرچند که سران رژیم به شدت مخالف برجام هستند؛ اما تضمین های امریکا می تواند برای آنها اندکی خاطره خوشی را حداقل دز کوتاه مدت ایجاد کند.
 
سوم: سفر بایدن به عربستان سعودی بعد از تهدیدها علیه بن سلمان و خط و نشان کشی هایی که به این شهزاده مغضوب در پی قتل جمال خاشقجی داشت عدول از قول و قرار اخلاقی و انسانی بایدن است. آنچه در شواهد و قراین مطرح است اینکه بن سلمان به گونه مستقیم در قتل جمال خاشقجی دست داشته و سفر بایدن به عربستان و دیدار با بن سلمان زیر پا گذاشتن تعهد اخلاقی و انسانی وی و همچنین وعده هایی است که بایدن در دوران انتخاباتی اش داده بود. این امر در واقع عدم تعادل و تعهد انسانی و اخلاقی سران استکبار را می رساند که آنان به هیچیک از تعهدات خود مبنی بر حقوق بشر، آزادی بیان و کرامت انسانی معتقد و متعهد نیستند، آنچه برای آنها مهم است منافع اقتصادی و مادی است نه قتل جمال خاشقجی که مظلومانه قطعه قطعه شد.
 
چهارم: مساله روسیه و جنگ اوکراین از محورهای هدف بایدن در سفر منطقه است. در پی تهاجم روسیه به اوکراین و بحران جهانی انرژی و صعود سرسام آور قیمت نفت؛ از همه مهمتر چراغ سبز عربستان به ایران برای عادی سازی روابط و مذاکرات فشرده ای که طی چند ماه گذشته جریان داشته، این موارد سبب گردیده که بایدن تمام تعهدات قبلی خود را مبنی بر طرد بن سلمان کنار بگذارد و سراسیمه خود را به خاور میانه برساند.
 
بنابراین از مهمترین اهداف بایدن در سفر به عربستان و منطقه اینکه گرفتن تعهد از سران عربستان مبنی بر عادی سازی روابط با اسراییل از یکطرف و از جانبی هم فشار بر سعودی ها برای گرفتن نقش بیشتر در بازار آشفته انرژی مطرح و حایز اهمیت است.
 
از این طرف هم بن سلمان بدش نمی آید که بعد از انزوای چهار ساله که در پی قتل جمال خاشقجی رخ داد و شهزاده جوان را از محافل غربی به ویژه امریکا طرد کرده بود، در ملاقات و پذیرایی از بایدن جبران کند. در واقع بن سلمان تلاش می کند تا تحریم نانوشته خود را بشکند. البته انتظار می رود که بن سلمان از بایدن به گونه ای استقبال کند که هم رضایت بایدن را جلب کند هم پرونده قتل جمال خاشقجی برای همیشه بسته شود که البته این امر با توجه به منافع غرب دور از انتظار نیست.
 
پنجم: سفر بایدن به خاورمیانه به ویژه عربستان منافع اقتصادی مهمی را دنبال می کند. جنگ اوکراین قیمت مواد سوخت و نفت را در جهان به نقطه اوج آن در دهه های اخیر رسانده است. بایدن برای کمرنگ کردن این فاجعه و کنترول قیمت انرژی و کنار گذاشتن روسیه از بازارهای جهانی در صدد این است که تعهد سران سعودی را برای افزایش استخراج و صادرات مواد نفتی بگیرد، تا با این کار بازارهای اقتصاد جهانی که بخش اعظم آن را امریکا در سلطه دارد، بیشتر از این آسیب نبیند.
 
حالا اینکه چقدر در این امر موفق می شود زمان پاسخ خواهد داد.
 
نتیجه اینکه اینکه سفر بایدن به خاورمیانه بر تأمین امنیت رژیم کودک کش اسراییل و منافع سیاسی و اقتصادی غرب به ویژه امریکا متمرکز است. در ضمن بایدن با این سفرش نشان داد که آنچه بنام حقوق بشر آزادی بیان و دمکراسی و مردم سالاری در محافل غربی و امریکایی مطرح می شود، آله و ابزاری بیش نبوده و نیست و آنچه برای امریکا و غرب مهم است منافع اقتصادی و سلطه بر ملت های جهان است، نه قتل ابوعاقله توسط رژیم صهیونیستی و نه قتل جمال خاشقجی توسط بن سلمان. امریکا حاضر است هر تعهد اخلاقی و انسانی و حقوق بشری را قربانی منافع استکباری و استعماری و سلطه طلبانه خود و متحد اصلی خود یعنی اسراییل کند.