حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین گفتهاست که امریکا با مصرف صدها میلیون دالر در طول دو دهه گذشته بدون پاسخگویی، به فساد در افغانستان کمک کردهاست.
آقای کرزی در مصاحبهای با خبرگزاری آسوشیتدپرس، گفتهاست که اسناد بهدستآمده توسط واشنگتنپست، شکایات طولانیمدت وی درباره هزینههای امریکا را تایید میکند.
روزنامه واشنگتنپست اسناد دولتی امریکا را نشر کرده که نشان میدهد مقامهای بلندپایۀ امریکایی در مورد جنگ ۱۸ ساله در افغانستان مردم را با بیانات بیش از حد خوشبینانه خود، گمراه کردهاند.
امریکا تاکنون بیش از یک تریلیون دالر در افغانستان هزینه کرده؛ اما طالبان همچنان بیش از نیمی از جغرافیای افغانستان را کنترل میکنند.
آقای کرزی گفتهاست که امریکا صدها میلیون دالر در جنگ خود برای تروریزم مصرف کرد و این پول با پیمانکاران و شرکتهای امنیتی خصوصی روبرو شد و این فساد را تقویت کرد.
او افزود: «خوشحالم که این گزارش [واشنگتنپست] تمام شدهاست و امیدوارم دولت ایالات متحده شروع به تغییر نگرش خود در قبال افغانستان کند.»
هم اظهارات کرزی و هم گزارش واشنگتن پست تأیید می کند که مأموریت نظامی امریکا و هم پیمانانش در افغانستان، جز فساد و فلاکت و ویرانی و ناامنی، پیامدی برای افغانستان نداشته است.
اظهارات کرزی یکبار دیگر پرده از این واقعیت نه چندان پنهان برمی دارد که فساد اداری و مالی گسترده در افغانستان که ۱۸ سال حیات سیاسی و اجتماعی و امنیتی و اقتصادی مردم را به گروگان گرفته و خسارت های جبران ناپذیری بر آنان تحمیل کرده است، تنها ناشی از سوء مدیریت، فقدان تدبیر و تجربه و تقوا و تعهد ملی در کارگزاران وطنی نبوده است؛ بلکه این هیولای سیری ناپذیر، بخشی از راهبرد ایالات متحده برای عقب نگه داشتن افغانستان بوده است.
اینکه امریکا و سایر شرکای آن کشور، در طول دو دهه گذشته، بدون اعتنا به فساد گسترده شایع در ادارات دولتی افغانستان، همچنان به کمک های میلیاردی خود ادامه داده اند، ناشی از حماقت و ساده لوحی آنها نسبت به واقعیت های جاری در افغانستان نبوده است؛ بلکه واشنگتن و شرکایش آگاهانه، به فساد دامن زده و موجب تقویت و توسعه آن شده اند.
کرزی در زمان حاکمیت خود نیز بارها از فساد بزرگ نیروهای خارجی و کمک کنندگان جهانی، سخن گفته بود.
با این حال، خود او هم در پرونده قطور فساد مالی و اداری در افغانستان، بی تقصیر نیست و نمی تواند از راه تخطئه امریکا، خود را تبرئه کند.
اما مهمتر از سخنان کرزی - که چندان هم تازه نیست- گزارش واشنگتن پست است که تأیید می کند، امریکا درباره دستاوردها، پیشرفت ها و چالش ها و ناکامی هایش در جنگ افغانستان، در طول دو دهه گذشته، همواره مردم اش را فریب داده و با تزریق خوشبینی های واهی، آنها را اغوا کرده است.
البته در این میان، این اغواگری، یک قربانی بزرگ دیگر هم داشته است و آن مردم افغانستان هستند؛ مردمی که به امید مبارزه با تروریزم، حضور امریکا در خاک خود را تحمل کردند؛ اما نتیجه آن، جز ویرانی و کشتار و جنایت های جنگی بی مکافات و گسترش پرسش برانگیز ناامنی و ظهور و توسعه گروه های جدید و قدیمی تروریستی نبود.
همه اینها نشان می دهد که امریکا در افغانستان، ۱۸ سال دروغ گفته و ۱۸ سال، در حال توسعه فساد در همه ابعاد بوده است.
البته روشن نیست که این مسایل به ویژه اغوای مردم امریکا درباره واقعیت های جنگ افغانستان، سیاست اصولی و از پیش طراحی شده ایالات متحده بوده باشد؛ بلکه با توجه به شرایط جاری، به نظر می رسد که امریکا درک درستی از مأموریت افغانستان نداشته و از همان آغاز تاکنون، همواره در حال آزمون و خطا بوده است. تغییر راهبردهای جنگی امریکا در افغانستان، طی کمتر از ۲۰ سال گذشته هم نشان می دهد که امریکایی ها در یک اشتباه محاسباتی و استراتژيک، وارد باتلاقی شده اند که نه می توانند در آن بمانند و نه بیرون بیایند. اگر بمانند به هر میزانی که دست و پا بزنند، بیشتر غرق می شوند و اگر بیرون بروند، جای شان را روسیه و چین می گیرند و بیش از یک هزار میلیارد دالر سرمایه گذاری طی ۱۸ سال، هدر خواهد رفت و نابود خواهد شد.
با این حساب، پس از ۱۸ سال، هنوز امریکا نمی داند که بماند یا برود، و اگر بماند، چگونه و به چه قیمتی، و اگر برود، آینده این تصمیم چه خواهد شد و چه بر سر منافع و اهداف امریکا خواهد آمد، آیا سرنوشت تلخ شکست شوروی در افغانستان برای امپراتوری ایالات متحده هم تکرار خواهد شد؟