نتایج انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری قزاقستان به همان اندازه که انتظار می‌رفت، غیر منتظره بود. همان‌طور که توقع می رفت، پیروزی از آن جانشین نورسلطان نظربایف - قاسیم - ژومارت توکایف شد. تقسیم بندی قدرت بین کاندیدها در کل غیر قابل انتظار بود و اپوزیسیون سیاسی کشور را در یک سطح جدید مطرح نمود و مرحله نوین زندگی آزاد سیاسی را در قزاقستان رقم زد.
هنوز تا نیمه شب نهم جون، یعنی قبل از اعلام رسمی نتایج، نسخه‌های پروتکل‌ها از مراکز مختلف رای‌دهی با نتایج غیرمنتظره در بخش‌هایی از قزاقستان از طریق شبکه‌های اجتماعی مشهور منتشر شد. ارقام به نفع توکایف در آن‌ها کم بود، اما کمتر از نتایج امیرژان کسانوف - نامزد دیگر. کاسانوف رهبر جنبش میهن پرستان متحد قزاقستان، روزنامه‌نگار و مهمتر از همه، یک اپوزیسیون با تجربه 20 ساله است.
اگرچه پروتکل‌های زیادی به نفع او وجود نداشت، اما موجودیت آن‌ها بسیاری از کسانی را که نتایج آرا را مورد بررسی قرار دادند، شگفت زده ساخته بود.
به نظر می‌رسید که کاسانوف چانس دارد تا رقیب جدی برای توکایف در رقابت‌های نهایی تقسیم قدرت باشد. داده‌های سایت‌های انتخاباتی و سپس کمیسیون مرکزی انتخابات، این را تأیید کرد. البته که توکایف با برتری انکارناپذیر، با گرفتن 70% رأی پیروز شد، اما نتیجه 16٪ رای امیرژان کاسانوف نشانه کاملا جدید برای اپوزیسیون قزاقستان شد.
برای اولین بار در تاریخ نوین جمهوری، یک نماینده اپوزیسیون بدون تلاش مشترک و بدون یک حزب سیاسی مستقل به چنین سطح سیاسی بلند رسید، همان‌گونه که خود کاسانوف خاطرنشان کرد: "بیشتر از درصدی که برای پیروزی در انتخابات پارلمانی دو حزب سیاسی ضرورت است، را در خود می‌بیند".
نتایج کاسانوف نشان داد که آن دوران دیگر گذشته است که نامزدان ریاست جمهوری عقب نامزد اصلی بگردند که به سختی می‌توانستند با او رقابت کنند. حالا زمان رقابت واقعی سیاسی در این کشور آغاز شده است.
کارشناسان می‌گویند، امیرژان کاسانوف می‌توانست رای بیشتری به دست بیاورد، اما دعوت به خاطر تحریم انتخابات از طرف یک مخالف سیاسی دولت، مختار ابلیازوف که در خارج بسر می‌برد، مانع این کار شد. کاسانوف به شدت از وی انتقاد کرد و گفت: «قزاقستان در حال حاضر تغییرات بسیار بزرگ را در پیش روی دارد. بنا با بود و باش در خارج از کشور و با نشستن در کافی و نوشیدن قهوه و مردم را وادار به کاری کردن، آن هم در زمان انتخابات، به جای این‌که به مردم حق استفاده قانونی‌شان را بدهد و با درک این‌که مردم از قانون تخلف خواهند کرد و مجازات خواهند شد، این یک توطئه واقعی سیاسی و پستی است".
کسانوف هیچ شکایتی در مورد سازماندهی انتخابات نکرد. این پروسه را منصفانه و عادلانه توصیف کرد و پیروزی قاسیم-ژومارت توکایف، رقیب خود را تبریک گفت.
خود توکایف توضیح داد که آماده است با همه به طور یکسان کار کند، با طرفداران و رقبا، یعنی با کسانی که از حکومت حمایت کرده و با کسانی مخالفت کرده‌اند. توکایف پیشنهاد کرد که یک شیوه گفتگو جستجو شود، که به همه اجازه بدهد تا به طور منظم نظریات خود را شریک سازند و موافقت نمایند. به همین منظور، به ابتکار توکایف یک کمیته اعتماد عمومی در قزاقستان ایجاد خواهد شد که شامل نمایندگان محافل مختلف جامعه خواهد بود. رئیس‌جمهور منتخب قزاقستان در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از انتخابات گفت: «نظریات مختلف می‌تواند وجود داشته باشد، اما ما دارای یک ملت واحد استیم. نظریات مختلف، اما یک ملت». با این گفته‌ها او نشان داد که قصد دارد با اپوزیسیون کار کند.
نتیجه‌گیری
رویدادهای سیاسی در قزاقستان باید صرفا مثبت ارزیابی گردد. در کشور فعالیت مدنی و تقاضا برای ارزش‌های آزادی‌خواهانه و رقابت سیاسی رو به افزایش است. به تبع آن، مبارزات و تنوع بازیکنان سیاسی نیز در این کشور رو به گسترش است. در عین حال حکومت مانع این روند نمی‌شود، بلکه برعکس، آن را تشویق نموده، امکانات و فرصت‌ها را برای اصلاحات جدی در کشور فراهم می‌سازد.
بازیگران جدید سیاسی با تأیید حکومت به سیاست قزاقستان وارد می‌شوند. اگر ما امیرژان کاسانوف را در نظر بگیریم، او هم‌چنان آدم مناسبی برای حکومت نبود، اما، همین حکومت بود که به او اجازه مبارزات انتخاباتی و مناظره در تلویزیون دولتی را داد و در نتیجه وی، 16 درصد آراء را به دست آورد. این درصد آرا اکنون می‌تواند کاسانوف را به قدرت واقعی سیاسی در انتخابات مجلس آینده تبدیل کند.
قابل پیش‌بینی است که با پی‌گیری چنین روند، قزاقستان در آینده نزدیک شوراهای آزاد و میهن‌پرستانه ملی را که دارای قدرت واقعی در مجلس کشور خواهند بود، به دست خواهد آورد، و امروز این سناریو کاملا واقعی به نظر می‌آید.
نویسنده: هادی احمد
هنوز تا نیمه شب نهم جون، یعنی قبل از اعلام رسمی نتایج، نسخه‌های پروتکل‌ها از مراکز مختلف رای‌دهی با نتایج غیرمنتظره در بخش‌هایی از قزاقستان از طریق شبکه‌های اجتماعی مشهور منتشر شد. ارقام به نفع توکایف در آن‌ها کم بود، اما کمتر از نتایج امیرژان کسانوف - نامزد دیگر. کاسانوف رهبر جنبش میهن پرستان متحد قزاقستان، روزنامه‌نگار و مهمتر از همه، یک اپوزیسیون با تجربه 20 ساله است.
اگرچه پروتکل‌های زیادی به نفع او وجود نداشت، اما موجودیت آن‌ها بسیاری از کسانی را که نتایج آرا را مورد بررسی قرار دادند، شگفت زده ساخته بود.
به نظر می‌رسید که کاسانوف چانس دارد تا رقیب جدی برای توکایف در رقابت‌های نهایی تقسیم قدرت باشد. داده‌های سایت‌های انتخاباتی و سپس کمیسیون مرکزی انتخابات، این را تأیید کرد. البته که توکایف با برتری انکارناپذیر، با گرفتن 70% رأی پیروز شد، اما نتیجه 16٪ رای امیرژان کاسانوف نشانه کاملا جدید برای اپوزیسیون قزاقستان شد.
برای اولین بار در تاریخ نوین جمهوری، یک نماینده اپوزیسیون بدون تلاش مشترک و بدون یک حزب سیاسی مستقل به چنین سطح سیاسی بلند رسید، همان‌گونه که خود کاسانوف خاطرنشان کرد: "بیشتر از درصدی که برای پیروزی در انتخابات پارلمانی دو حزب سیاسی ضرورت است، را در خود می‌بیند".
نتایج کاسانوف نشان داد که آن دوران دیگر گذشته است که نامزدان ریاست جمهوری عقب نامزد اصلی بگردند که به سختی می‌توانستند با او رقابت کنند. حالا زمان رقابت واقعی سیاسی در این کشور آغاز شده است.
کارشناسان می‌گویند، امیرژان کاسانوف می‌توانست رای بیشتری به دست بیاورد، اما دعوت به خاطر تحریم انتخابات از طرف یک مخالف سیاسی دولت، مختار ابلیازوف که در خارج بسر می‌برد، مانع این کار شد. کاسانوف به شدت از وی انتقاد کرد و گفت: «قزاقستان در حال حاضر تغییرات بسیار بزرگ را در پیش روی دارد. بنا با بود و باش در خارج از کشور و با نشستن در کافی و نوشیدن قهوه و مردم را وادار به کاری کردن، آن هم در زمان انتخابات، به جای این‌که به مردم حق استفاده قانونی‌شان را بدهد و با درک این‌که مردم از قانون تخلف خواهند کرد و مجازات خواهند شد، این یک توطئه واقعی سیاسی و پستی است".
کسانوف هیچ شکایتی در مورد سازماندهی انتخابات نکرد. این پروسه را منصفانه و عادلانه توصیف کرد و پیروزی قاسیم-ژومارت توکایف، رقیب خود را تبریک گفت.
خود توکایف توضیح داد که آماده است با همه به طور یکسان کار کند، با طرفداران و رقبا، یعنی با کسانی که از حکومت حمایت کرده و با کسانی مخالفت کرده‌اند. توکایف پیشنهاد کرد که یک شیوه گفتگو جستجو شود، که به همه اجازه بدهد تا به طور منظم نظریات خود را شریک سازند و موافقت نمایند. به همین منظور، به ابتکار توکایف یک کمیته اعتماد عمومی در قزاقستان ایجاد خواهد شد که شامل نمایندگان محافل مختلف جامعه خواهد بود. رئیس‌جمهور منتخب قزاقستان در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از انتخابات گفت: «نظریات مختلف می‌تواند وجود داشته باشد، اما ما دارای یک ملت واحد استیم. نظریات مختلف، اما یک ملت». با این گفته‌ها او نشان داد که قصد دارد با اپوزیسیون کار کند.
نتیجه‌گیری
رویدادهای سیاسی در قزاقستان باید صرفا مثبت ارزیابی گردد. در کشور فعالیت مدنی و تقاضا برای ارزش‌های آزادی‌خواهانه و رقابت سیاسی رو به افزایش است. به تبع آن، مبارزات و تنوع بازیکنان سیاسی نیز در این کشور رو به گسترش است. در عین حال حکومت مانع این روند نمی‌شود، بلکه برعکس، آن را تشویق نموده، امکانات و فرصت‌ها را برای اصلاحات جدی در کشور فراهم می‌سازد.
بازیگران جدید سیاسی با تأیید حکومت به سیاست قزاقستان وارد می‌شوند. اگر ما امیرژان کاسانوف را در نظر بگیریم، او هم‌چنان آدم مناسبی برای حکومت نبود، اما، همین حکومت بود که به او اجازه مبارزات انتخاباتی و مناظره در تلویزیون دولتی را داد و در نتیجه وی، 16 درصد آراء را به دست آورد. این درصد آرا اکنون می‌تواند کاسانوف را به قدرت واقعی سیاسی در انتخابات مجلس آینده تبدیل کند.
قابل پیش‌بینی است که با پی‌گیری چنین روند، قزاقستان در آینده نزدیک شوراهای آزاد و میهن‌پرستانه ملی را که دارای قدرت واقعی در مجلس کشور خواهند بود، به دست خواهد آورد، و امروز این سناریو کاملا واقعی به نظر می‌آید.
نویسنده: هادی احمد