مایک پومپیو؛ وزیر خارجه امریکا گفته است که اشرف غنی به شکل منظم در جریان مذاکرات آن کشور با طالبان گذاشته می شود.
وزیر خارجه امریکا گفته است که این واقعیت ندارد که رئیس جمهوری افغانستان از مذاکرات امریکا با طالبان در حاشیه قرار گرفته و بی خبر است.
آقای پومپئو افزودهاست: "با وجود آنکه طالبان تاکید دارند که با حکومت افغانستان صحبت نمی کنند؛ اما جان بس؛ سفیر ایالات متحده در کابل، با رئیس جمهور غنی در ارتباط است".
به گفته او "جنگ افغانستان طول کشیده و تلاش های صلح نیز به وقت نیاز دارد؛ اما در این راستا پیشرفت هایی صورت گرفته است".
این در حالی است نمایندۀ امریکا برای صلح افغانستان در هشتمین دور سفرش به کشورهای منطقه و جهان، پیش از این به پاکستان و آلمان سفر و در خصوص صلح افغانستان با مقامها دو کشور گفتگو کرده است.
پیش از این، حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی آقای غنی، خلیلزاد را متهم به پنهانکاری در روند صلح و تلاش برای دورزدن دولت افغانستان در جریان گفتگو با طالبان به منظور رسیدن خودش به قدرت، متهم کرده بود.
کارشناسان هم می گویند که حتی اگر جزئیات ریز و دقیق مذاکرات صلح امریکا با طالبان، در اختیار دولت افغانستان قرار داده شود، این امر بازهم نمی تواند جنبه های ناقض حاکمیت ملی افغانستان در این روند را پنهان کند.
امریکا بدون مشارکت، مالکیت و حتی حضور ساده و مستقیم دولت افغانستان، با گروه طالبان درباره سرنوشت جنگ و چشم انداز صلح کشور، گفتگو می کند. آیا چنین اقدامی نقض آشکار استقلال سیاسی و حاکمیت ملی افغانستان محسوب نمی شود؟
واشنگتن با این اقدام، رسما حاکمیت و مشروعیت دولت مستقر در کابل را نادیده می گیرد و خودش به نیابت خودخوانده از مردم افغانستان درباره سرنوشت سیاسی آنها با طالبان، مذاکره می کند.
این در حالی است که هیچ مرجع حقوقی و مشروع و با صلاحیتی، چنین حقی را به امریکا نداده است.
در چنین شرایطی، صرف اطلاع رسانی از روند مذکرات صلح به دولت افغانستان، چه ارزشی می تواند داشته باشد و چگونه می تواند جنبه های اشغالگرانه اقدام امریکا را بپوشاند؟
افغانستان دارای یک حاکمیت مستقل در کابل است که اگرچه از سوی امریکا حمایت می شود؛ اما به هر حال، مدعی است که در چارچوب قانون اساسی کشور، ایجاد شده و در ظاهر امر، از مشروعیت و اقتدار کافی برای اعمال سلطه و نمایندگی از مردم افغانستان برخوردار است. با این حساب، واشنگتن چرا باید با نادیده گرفتن چنین اداره ای، خود رأسا با طالبان وارد مذاکرات صلح شود؟
امریکا به عنوان کشوری که به افغانستان، لشکرکشی نظامی کرده و در آن پایگاه ایجاد کرده و نیرو دارد و به نحوی یکی از طرف های جنگ با طالبان محسوب می شود، تنها حق دارد با آن گروه، در محدوده همین حضور نظامی، گفتگو کند. اینکه از افغانستان خارج شود، به جنگ علیه همدیگر پایان دهند و...
در این میان البته نقص و ضعف در دیپلماسی دولت افغانستان در مواجهه با امریکا و طالبان نیز وجود دارد. دولت تاکنون نتوانسته با صلابت و اقتدار در برابر اقدام ضد حاکمیت ملی امریکا در گفتگو درباره سرنوشت افغانستان با گروه طالبان، ایستادگی کند و اجازه ندهد که این روند اشغالگرانه، ادامه پیدا کند.
این در حالی است که پیشتر در ابتدا همواره اعلام می شد که این روند، تنها به منظور تسهیل گفتگوهای مستقیم و تحت مالکیت دولت افغانستان با گروه طالبان است؛ اما در ادامه، برخلاف این ادعا، مشخص شد که امریکا رأسا به نیابت از مردم و دولت افغانستان، این روند را به طور کامل در انحصار خود قرار داده است و همین رویکرد در نهایت موجب شد که وزیر امور خارجه امریکا با تبختر اعلام کند که اشرف غنی در جریان مذاکرات قرار می گیرد و به او در خصوص روند پیشرفت گفتگوها اطلاع داده می شود!
آیا این می تواند به این معنا باشد که امریکا «تسهیل کننده» مذاکرات صلح است نه مالک و مسلط بر آن؟