روسیه اعلام کرده که برگزاری نشست صلح مسکو به دولت این کشور ارتباطی ندارد و شرکت کنندگان آن نیز از سوی دولت روسیه دعوت نشده اند.
قرار است (پنجم و ششم فبروری) نشستی در مورد صلح افغانستان میان نمایندگان احزاب سیاسی و گروه طالبان در مسکو برگزار شود.
در دعوتنامههای این نشست نوشته شده که این نشست به میزبانی عباس استانکزی و ضمیر کابلوف؛ نماینده خاص روسیه در امور افغانستان برگزار میشود و تسهیل کننده هم دفتر حامد کرزی؛ رییس جمهوری سابق است.
با این وجود، سفارت روسیه در کابل گفته که برگزاری این نشست به ابتکار افغانهای مقیم مسکو تنظیم شده و حکومت روسیه در آن هیچ نقشی ندارد.
این در حالی است که دعوت نامههای این نشست از سوی سفارت روسیه در کابل نوشته شده و مهر این سفارت نیز در پایین و بالای آن، حک شده است.
با این حال، کارشناسان می گویند که عقب نشینی مسکو از موضع اولیه خود برای تدارک و میزبانی مذاکرات طالبان و نمایندگان احراب و چهره های سیاسی افغانستان در شرایط کنونی، می تواند دلایل و انگیزه های مختلفی داشته باشد.
یکی از مهم ترین دلایل عقب نشینی روسیه و انکار دعوت از مقام های غیر دولتی افغان برای شرکت در این نشست، ممکن است فشارهایی باشد که دولت افغانستان روی روسیه وارد کرده است.
روسیه پیش از این هم برای میزبانی از نشست گروه طالبان با نمایندگان چند کشور منطقه، مورد توبیخ و سرزنش دولت افغانستان قرار گرفته بود؛ تا آنجا که کابل علیرغم به تأخیر انداختن آن نشست سرانجام از اعزام یک هیأت رسمی و با صلاحیت در آن، خودداری کرد و تنها چند نفر از اعضای شورای عالی صلح در آن شرکت کردند که به گفته دستگاه های رسمی، از دولت نمایندگی نمی کردند.
البته در آن زمان، موضع کابل در خصوص نشست مسکو، یک تفاوت مهم و ماهوی با رویکرد کنونی دولت در خصوص نشست آتی دارد و آن اینکه در آن زمان، کابل و واشنگتن، رویکرد یگانه و نزدیکی را در روند صلح، دنبال می کردند. هردو کشور، نسبت به نیات و اهداف روسیه در خصوص روند صلح افغانستان با طالبان، تردید داشتند و چه بسا روسیه را به ارتباط غیر مشروع با طالبان و ارائه کمک های تسلیحاتی و مالی به آن گروه متهم می کردند.
در حال حاضر اما ورق برگشته است و کابل و واشنگتن در روند صلح افغانستان، دچار اختلاف های شدید و بی سابقه ای شده اند؛ به گونه ای که دولت وحدت ملی به رهبری اشرف غنی، همه روزه نسبت به عواقب و پیامدهای ویرانگر صلح امریکا با طالبان، هشدار می دهد و از عزم خود برای همراهی نکردن با این روند، خبر می دهد.
در چنین شرایطی، یک هدف دیگر و شاید مهم ترین هدف هم می تواند در موضع انکاری مسکو در خصوص نشست مورد نظر، مطرح باشد. به این معنا که شاید روس ها در محاسبات خود در زمینه میزبانی از نشست احزاب و شخصیت های غیر دولتی افغان با طالبان، بدون حضور نمایندگان دولت رسمی کابل، بازنگری کرده باشند. آنها شاید انتظار دارند که با این اقدام، در وضعیتی که کابل عمیقا با واشنگتن، اختلاف و تنش پیدا کرده، مسکو می تواند به کابل نزدیک شود و علاوه بر روابط دوستانه ای که با طالبان دارد و در کنار نفوذ عمیقی که بر دیگر بازیگران سیاسی افغانستان مانند حامد کرزی و دیگر افراد و احزاب سیاسی و جهادی دارد، با نزدیک شدن به ارگ ریاست جمهوری و تیم اشرف غنی، نقش امریکا را در افغانستان، بیشتر از پیش تضعیف کند.
این برداشت به این دلیل، نزدیک به واقعیت به نظر می رسد که مسکو علیرغم صدور نامه های رسمی با سربرگ ویژه سفارت روسیه در کابل و با وجود انکار دعوت از افغان ها برای شرکت در آن نشست، آن را به طور کامل لغو نکرده است. این نشان می دهد که روسیه، سعی می کند در یک بازی دوگانه، هم سلطه و نفوذ خود بر طالبان و گروه ها و شخصیت های غیر دولتی افغان را حفظ کند و گسترش دهد و هم به دولت کابل که سرخورده از سیاست های واشنگتن در حوزه صلح می باشد، نزدیک شود.
این در حالی است که در کشوری مانند روسیه که نسبت به کشورهای غربی، فضای بسته تر و سختگیرانه تری در حوزه فعالیت های سیاسی و برگزاری نشست های مستقل آنهم از سوی شهروندان کشورهای دیگر دارد، برگزاری نشستی با این اهمیت، نمی تواند بدون تأیید، همراهی و چه بسا برنامه ریزی دولت کرملین، امکان پذیر باشد.