بن‌مایه اصلی فرهنگ عاشورایی مبارزه با ظلم و ستم و بیداد و استبداد و بی عدالتی و بهره کشی و استثمار توده ها و تشکیل یک جامعه طبقاتی و حکومتی مبتنی بر کامرانی و ستم روایی و جبر و زور و سلطه و اختناق و فساد و انحراف و خوش گذرانی حاکمان و دین گریزی است. فرهنک عاشورایی به ما می آموزد که چگونه در هر جا ظلمی مشاهده می کنیم می بایست به حسین اقتدا کرد و علیه یزید زمان برشورید.
 
فرهنگ عاشورایی به ما می گوید که هرگاه مظلومی دیدی، به جای اشک ریختن و مویه کردن صرف، بر مظلومیت او، ابوذروار استخوان پای شتری را از کوچه های شهر برگیر و راست به سمت به دستگاه حکمرانی حاکم برو و به دلیل ظلمی که بر مظلومی رفته است برای احقاق حق و اقامه عدل، شورش کن.
 
فرهنگ عاشورایی همچنین به ما یاد می دهد که «دشمن ستمگر و یاور ستمدیده باش». در عاشورا یکطرف حسین است و فرزندان و یارانش که فریاد برمی آورد ای شمشیرها فراگیرید مرا تا به این ترتیب، پیروزی خون بر شمشیر را اعلام کند و به همه عصرها و نسل ها بگوید که اگر زورمندی ستم می کند و شمشیر در دست دارد تا آن را به کرسی بنشاند در برابر آن خونی باید جاری شود تا پژواک رسوایی آن ستم و ستمگر در تارک تاریخ بپیچد و ستمگران برای همیشه روزگار، رسوا و سیه رو و بدنام شوند؛ در عاشورا اما در سمت دیگر، زینب است؛ ام المصائب، پرستار همه مظلومان تاریخ.
 
زینب مانده است تا همه ما را به عون و یاری و نصرت مظلومان و نیازمندان و ستمدیدگان فرابخواند و بگوید که آنکه می رود تا در جنگ پرشکوه پیروزی خون بر شمشیر شرکت جوید، حسینی است و آنکه می ماند تا داد از دل مظلومان بستاند، دست نیازمندان را بگیرد و به پرستاری بازماندگان بشتابد زینبی است و این دو در امتداد هم اند.
 
از چندسال بدینسو شهرهای مختلف افغانستان شاهد پایه گذاری و شیوع و فراگیری همگانی یک فرهنگ عاشورایی است که پایه گذار و ایدئولوگ اصلی آن، زینبی است و هرکس که به پایداری و تقویت این فرهنگ انسانی کمک می کند به سهم خود، کار زینبی کرده و به نیکوترین پرستار تاریخ و پیامبر انقلاب کربلا حضرت زینب کبری(س) اقتدا کرده است.
 
این فرهنگ، اهدای خون است. روزهای عاشورا مردم متدین افغانستان گروه گروه در شهرهای مختلف کشور به ویژه در کابل؛ پایتخت به ایستگاه ها و سایت های ویژه اهدای خون که از سوی وزارت صحت عامه برپا می شود مراجعه می کنند و به این ترتیب، هم عشق و ایثار و خودگذری عاشورایی را نهادینه می کنند و هم جریان بزرگداشت از عاشورا و فرهنگ عاشورایی را از انحراف و یا دست کم خلاصه شدن به یک عزاداری و سینه زنی صرف، رهایی می بخشند و به ابعاد و گستره پیام های انسانی نهفته در آن به نیکی اقبال و توجه نشان می دهند.
 
این در نوع خود یک «عاشورای فرهنگی» یا عاشورا به مثابه فرهنگ است که کسانی با مایه گذاشتن از جوهره جان شان در صدد اند تا با بخشیدن حیات و زندگی به نیازمندان و چه بسا مظلومان و ستمدیدگان و فقرا و بیماران ناتوان، عاشورای فرهنگی برپا کنند و به این ترتیب کاری زینبی کنند که بازماندن خود از کاروان سرخ حسینی و نهضت فراتاریخی پیروزی خون بر شمشیر را توجیه و تلطیف نمایند.
 
وزارت صحت عامه نیز بدون توجه به جو فرهنگی و مذهبی غالب، با نام گذاری بانک خون این وزارت به بانک خون امام حسین(ع) همراهی و حمایت خود از این حرکت شایسته و قابل تقدیر و تحسین را نشان داده و آن را به مثابه نمادی از فرهنگ عاشورایی و عاشورای فرهنگی پاس داشته است.
 
بنابراین، شایسته است که از عاشورا به مثابه یک فرهنگ و نحله ا‌ی فرهنگی، برای نهادینه کردن فرهنگ ایثار و بخشندگی و از خودگذری و یاری به مظلومان استفاده کنیم و از این طریق، عشق و ارادت خود به حسین و حسینی های همیشه تاریخ را نشان دهیم تا فردا در روز حساب، سرخ رو و سربلند، در میان خیل کسانی که به طریقت عشق حسینی گرویده اند، محشور و برانگیخته شویم.