نشست سه جانبه آینده سوریه با شرکت ولادیمیر پوتین، رجب طیب اردوغان و حسن روحانی؛ رئیسان جمهوری روسیه، ترکیه و ایران در آنکارا؛ پایتخت ترکیه، برگزار شده و قرار است نشست بعدی در تهران صورت گیرد.

در جنگ داخلی سوریه، روسیه و ایران حامیان بشار اسد؛ رئیس جمهوری این کشور هستند، در حالی که ترکیه از برخی گروه‌های مخالف او حمایت می‌کند. با اینهمه، پس از دیدار رهبران روسیه و ترکیه در سال گذشته میلادی، دوطرف بر سر تلاش برای خاتمه دادن به جنگ داخلی سوریه و یافتن راه حلی سیاسی برای بحران داخلی آن کشور به توافق رسیدند. در پی این توافق، از ایران نیز برای کمک به این روند دعوت به عمل آمد.

به ابتکار سه کشور جلساتی با شرکت نمایندگان برخی طرف‌های درگیر در جنگ داخلی سوریه در آستانه، پایتخت قزاقستان، برگزار شده است. دستور کار نشست آنکارا بررسی پیشرفت روند مذاکرات آستانه عنوان شده است.

قرار است در این نشست بر تمامیت ارضی و استقلال سوریه تاکید شود و تدابیر جدیدی برای تداوم آتش‌بس اتخاذ شود.

این نشست در حالی برگزار می شود که ترکیه پس از کودتای ناکام نظامی و واکنش‌هایی که مجامع غربی به آن نشان دادند، بارها به مواضع غرب در برابر عملکرد دولت اردوغان در برخورد با مخالفان و مظنونان به کودتا حمله کرده و غرب را به علت نشان ندادن واکنش مناسب به کودتا، سرزنش کرده است.

از جانب دیگر، مقام‌های ارشد دولت ترکیه بارها به تلویح و تصریح، امریکا را به حمایت از کودتای نظامی اخیر متهم کرده و در این زمینه، به جنرال ارشد امریکایی مستقر در پایگاه اینجرلیک ترکیه به دلیل طراحی و حمایت از کودتا اتهام وارد کرده اند. آن‌ها همچنین گفته اند که اگر واشنگتن همچنان بر موضع خود مبنی بر عدم استرداد فتح‌الله گولن؛ روحانی پرنفوذ و ناراضی ترک مستقر در امریکا به آنکارا ادامه دهد، روابط دو کشور، تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

وزیر دادگستری ترکیه باری در این زمینه به امریکا هشدار داد که احساسات ضد امریکایی در ترکیه‌ پس از کودتا به بالاترین سطح خود رسیده و اگر امریکا از استرداد فتح‌الله گولن، امتناع کند، این احساسات به نفرت تبدیل شده و روی روابط دو کشور، تأثیر خواهد گذاشت.

اردوغان؛ رییس جمهوری روسیه نیز یکبار در پاسخی تند به واکنش‌های حقوق بشری اروپا و امریکا به سرکوب‌های جاری در ترکیه گفته است: سر تان به کار خود تان گرم باشد!

با این حساب، به نظر می رسد که دولت ترکیه مصمم به روی‌آوردن به گزینه‌های تازه به منظور شراکت استراتژيک، با رویکرد به قدرت های منطقه ای مانند روسیه و ایران است.

رجب طیب اردوغان؛ رییس جمهوری ترکیه پس از کودتای ناکام نظامی، در اقدامی غیر منتظره، روسیه را به عنوان نخستین مقصد سفر خارجی‌اش پس از کودتا برگزید و در پی آن، آنکارا میزبان محمدجواد ظریف؛ وزیر امور خارجه‌ ایران بود.

همه‌ اینها نشانگر آن بود که که ترکیه برای جایگزین کردن شرکای راهبردی اش در منطقه و فرامنطقه آماده می‌شود و با توجه به نشست های سه جانبه و دیدارهای دوجانبه میان روسیه، ایران و ترکیه در باره سوریه و سایر مسایل منطقه ای، بی‌تردید این روند سرعت خواهد یافت.

هرچند هنوز مشخص نیست که ترکیه تا کجا حاضر است سیاست خارجی اش را در قبال تحولات مهم جاری در منطقه به ویژه بحران سوریه، تغییر دهد و تعدیل کند.

ترکیه در سوریه به شدت درگیر حمایت از گروه‌های تروریستی و تکفیری است که در پی براندازی دولت ملی سوریه هستند.

این کشور همچنین اکنون عملا درگیر یک جنگ مستقیم با کردهای سوریه است و تاکنون در این راستا هزینه‌های سنگینی داده و با توجه به وضعیت جاری در سوریه، هنوزهم ظاهرا به این سیاست ادامه می‌دهد؛ موضوعی که از دید تحلیلگران، یک مانع مهم و جدی در مسیر رویکرد به شرق دولت ترکیه و ادغام و الحاق آسان آن به قدرت‌های شرقی مانند روسیه و ایران به حساب می‌آید.

در این میان، حتی اگر به دلایلی مانند عضویت ترکیه در ناتو، استقرار نیروهای نظامی، هواپیماهای جنگی و سامانه‌های دفاع موشکی ناتو و امریکا در خاک ترکیه، مشارکت این کشور در مأموریت‌های نظامی ناتو، مسأله مهاجرت و توافقات پیرامونی صورت‌گرفته میان ترکیه و اتحادیه‌ اروپا، زمان‌بر بودن سازوکارهای جایگزین کردن شرکای تازه به جای همکاران و متحدان کنونی و... در آینده‌ نزدیک، شاهد تغییری چشمگیر و بنیادین در سیاست خارجی ترکیه و بازبینی استراتژي شراکت راهبردی آنکارا با ناتو و قدرت‌های اروپایی و امریکا نباشیم، با توجه به دیوار بلند بی‌اعتمادی شکل‌گرفته میان ترکیه و غرب به ویژه پس از کودتای نافرجام مورد حمایت امریکا در ترکیه، به نظر نمی‌رسد آینده‌ روشنی در انتظار چشم‌انداز شراکت استراتژيک ترکیه و غرب باشد.