رییس سازمان استخبارات امریکا (سیا) می گوید که طالبان از مواد مخدر برای ایجاد درد و رنج در جهان کار می‌گیرند؛ اما به گفتۀ او، سازمان سیا و وزارت مالیه امریکا برای قطع درآمدهای این گروه باهم کار می‌کنند.
مایک پومپئو؛ رییس سازمان استخبارات مرکزی امریکا (سیا)، در سخنانی در مرکز پژوهشی امریکن انترپرایز گفت که پیکار با تروریزم یکی از اولویت‌های امریکا در سال روان میلادی است.
او در پاسخ به پرسشی در بارۀ بهره برداری گروه‌های مجرم از مواد مخدر در کشورهای دیگر جهان گفت: «من طالبان را نیز به این فهرست اضافه می کنم. آنان از درآمدهای مواد مخدر کار می گیرند تا جهان را بر درد بیاورند. ما ظرفیت مان را برای رویارویی با این کار بالا برده ایم. ما و وزارت مالیه امریکا یکجا کار می کنیم تا راهکارهایی را که در برابر شبکه های مالی به کار می گرفتیم در برابر این گروه ها استفاده کنیم.»
این نخستین بار نیست که مقام های ارشد امریکایی از لزوم مبارزه به منظور قطع شریان های مالی تروریزم سخن می گویند.
با این حال، از دید منتقدان، این پرسش همیشه وجود داشته که شاهرگ های مالی تروریست ها کجا هستند؟ معمول ترین گمانه ای که در زمینه منابع مالی تروریست ها مطرح می شود این است که آنها از طریق کشت و تولید مواد مخدر نیازهای مالی شان تامین می کنند؛ اما از نظر آگاهان، به نظر می رسد این گمانه پیش از آنکه به حل این معمای مبهم و چندلایه منجر شود بر ابهام و غموض و پیچیدگی آن می افزاید.
پرسش هایی که پیرامون این پرسش شکل می گیرند دلیل روشنی بر این ادعا هستند. آیا نیروهای امنیتی دولتی و خارجی به راستی قادر به تحت کنترل درآوردن و نابودی کشتزارهای مواد مخدر در افغانستان نیستند؟
اگر همه مواد مخدری که در افغانستان کشت و تولید می شود تحت کنترل تروریست ها باشد، با این حساب، آنها بخش های عظیمی از جنوب، شمال، شرق و غرب کشور را در کنترل خود دارند و دولت و نیروهای خارجی تنها بر مراکز شهرها و ولسوالی ها مسلط اند. آیا این موضوع، درست و مطابق با واقع است؟ اگر پاسخ مثبت است پس معنای جنگ با تروریزم چیست و اگر منفی است چرا جلو عمده ترین منبع مالی تروریست ها یعنی مواد مخدر گرفته نمی شود؟
کارشناسان می گویند که مبارزه با مواد مخدر و مبارزه با تروریزم دو وجه از یک بازی پیچیده و پرسش برانگیز افغانستان سال های اخیر است که پس از سال ها هنوز هیچ توفیق ملموسی در این زمینه حاصل نشده است؛ بنابراین، ایراد سخنرانی های پرطمطراق در باره لزوم مبارزه با منابع مالی تروریزم امری لازم و ضروری است؛ اما به هیچ عنوان کافی نیست.
اگر عمل به تعهداتی که روی کاغذ یا پشت تریبون های رسمی، مطرح می شوند نیز جزو لوازم این موضع گیری های خوب و روشن و امیدبخش باشد و مبارزه با تروریزم و مواد مخدر به عنوان دو روی یک سکه و به معنای کامل کلمه وجود داشته باشد، قانون اساسی مترقی و مدرن افغانستان نیز کافی است تا بسیاری از مشکلات کشور، حل شود. به عنوان نمونه، ماده ۷ این قانون اساسی که در آن تصریح شده که "دولت از هر نوع اعمال تروریستی، زرع و قاچاق مواد مخدر و تولید و استعمال مسکرات جلوگیری می‌کند" شاید برای مبارزه مسؤولانه دولت با تروریزم، مواد مخدر و مسکرات کافی باشد و اساسا در این زمینه نیاز به همکاری سازمان سیا با وزارت مالیه امریکا نباشد؛ اما در طول سال های گذشته چقدر به همین یک ماده عمل شده است؟
در زمینه تامین مالی تروریست ها البته اوضاع پیچیده تر از آن است که به نظر می آید. در این زمینه ممکن است پای خیلی از افراد، احزاب، گروه ها، مؤسسات و کشورهای خارجی به ویژه منابع سرشار مالی که در خاور میانه و کشورهای ثروتمند عربی به دلایل سیاسی و ایدئولوژیک تروریست ها را تامین می کنند در میان باشد.
بنابراین، تعهد رییس سیا و وزارت مالیه امریکا مبنی بر قطع شریان های مالی تروریزم، تنها در شرایطی می تواند صادقانه و قابل باور به نظر برسد که امریکا و هم پیمانانش در ۱۷ سال گذشته، کارنامه ای قابل دفاع در عرصه مبارزه همزمان با تروریزم و مواد مخدر در افغانستان داشته باشند.
آمارهای رسمی هرگز چنین چیزی را تأیید نمی کند. از رشد و رونق تروریزم و توسعه ناامنی تا افزایش چندده برابری کاشت و تولید و ترانزیت مواد مخدر، همگی خلاف این ادعا را نشان می دهند.