وزیر خارجه عربستان می گوید که ریاض در پی اصلاحات گسترده، اقدام به اخراج هزاران امام مسجد کرده است.
عادل جبیر در مصاحبه با شبکه "روسیا ۲۴" گفته است که کشورش برای مبارزه جدی با تروریزم، هزاران تن از ائمه مساجد را به دلیل تبلیغ ایدیولوژی افراطی اخراج کرده است.
او تصریح کرد:"ما با پراکندن ایدئولوژی افراط گرایانه با جدیت برخورد خواهیم کرد و نظام آموزشی ما نباید حاوی مطالبی با چنین مضامینی باشد. مقابله با سوء تفسیر از مبانی دینی و دستورات اسلامی در برنامه های قاطع ما جا دارد و دولت عربستان جدی تر از گذشته با آن برخورد خواهد کرد".
وی گفت که دولتش تلاش می کند، تفاسیر دینی از کتب اسلامی به روزرسانی شود تا برخی از شبهات در مبانی مذهبی به افراطیت دامن نزند.
به گفته وی، داعش دشمن مشترک روسیه و عربستان است و اتباع زیادی از این کشورها در صفوف آن قرار دارند که اهمیت همکاری های مسکو – ریاض را بیشتر می کند.
اخراج ائمه مساجد می تواند تازه ترین گام در مسیر اجرای سیاست های بی سابقه ای باشد که رژیم سعودی به تازگی اقدام به راه اندازی آنها کرده است.
پیشتر این رژيم، با اعطای حق رانندگی به زنان که از سال ۲۰۱۸ میلادی، اجرایی خواهد شد، راه دادن زنان به استادیوم های ورزشی به منظور تماشای بازی فوتبال، پخش آهنگ ام کلثوم؛ خواننده زن مصری که از شبکه «ثقافت» تلویزیون دولتی سعودی صورت گرفت و نیز صدور جواز صدور «فتوا» توسط زنان، سعی کرده است از چهره جدید رژیم ریاض رونمایی کند؛ رژیمی که همواره در جهان به دلیل استبداد، خفقان، دیکتاتوری، نقض گسترده حقوق زنان، شهروندان و اقلیت های مذهبی، سرکوب و وضع مقررات سختگیرانه مبتنی بر شریعت متصلب وهابیت و نیز حمایت های گسترده از جریان های تروریستی بین المللی، شهرت داشته است.
آگاهان می گویند که این اقدام، در پی آن انجام می شود که قرار است در آینده نزدیک، سلطان سلمان؛ شاه کنونی سعودی، جایش را به محمد پسرش بدهد که هم اکنون، ولیعهد و وزیر دفاع این رژيم به حساب می آید و گفته می شود که روابط بسیار نزدیکی با امریکایی ها دارد و تحت تأثیر خط کشی فکری و فرهنگی مؤسسه امریکایی مک کینزی می باشد.
به باور تحلیلگران، برنامه بلندپروازانه محمد بن سلمان با عنوان "چشم انداز ٢٠٣٠" که بر اساس گزارش اندیشکده بروکینگز از طرح شرکت مشاوره امریکایی مک کینزی الهام گرفته شده، برنامه مدرنیزه کردن عربستان تا سال ۲۰۳۰ است. سال گذشته بن سلمان در مصاحبه ای با اکونومیست گفت:«مک کینزی در بسیاری از مطالعات همراه ماست.»
بر پایه این تحلیل، قرار جدایی عربستان سعودی از افراط گرایی، تروریزم تکفیری و قرائتی خشن و انحرافی از دین نیز پیش از آنکه معلول تحولات داخلی عربستان باشد، درست مانند افراط گرایی سلفی، یک پروژه امریکایی است که به نظر می رسد از سوی دولت به رهبری ترامپ بر شاهزادگان تازه به دوران رسیده حاکم بر شبه جزیره، تحمیل شده است.
اما بی تردید، یک عربستان سکولار و لیبرال متعهد به قوانین بین المللی نسبت به رژيم بسته، متصلب، استبدادزده و تروریست پرور کنونی حاکم بر ریاض، بارها ترجیح دارد؛ زیرا این امر می تواند به بسیاری از مصایب خونین جاری در جهان اسلام پایان دهد و شاهرگ ها و گلوگاه های حیاتی تغذیه تروریزم از منابع سرشار دالرهای نفتی و ایدئولوژی منحط و انحرافی وهابیت را قطع کند.
اما از دید تحلیلگران، پیش بینی نمی شود که این فرایند، کاملا ساده، آسان و عاری از درد سر صورت بگیرد. از هم اکنون جامعه قرون وسطایی سعودی که به شدت تحت تأثیر آموزه های متصلبانه وهابیت و جهان بینی خاص و منحصر به فرد این فرقه ضاله قرار دارد، واکنش های متفاوتی نسبت به این تغییرات تازه نشان داده اند.
حتی کارشناسان می گویند که وضع تأخیر در عملیاتی سازی رانندگی زنان نیز تلاشی محتاطانه از جانب رژيم سعودی به منظور سنجش واکنش افکار عمومی، مهار قدرت افراط گرایان و زمینه سازی ذهنی و ایدئولوژيک برای کاهش هزینه های سنگین ناشی از این طرح است.
اخراج هزاران ملا امام افراطی مساجد وهابی و دستگیری صدها روحانی تندرو، فعال سیاسی و اجتماعی و... نیز طی روزهای اخیر، بخشی از این تلاش محسوب می شود و نشان می دهد که رژیم پادشاهی حاکم بر ریاض، عمیقا نگران پیامدهای سنگین و هزینه های ویرانگر اعمال این سیاست های بی سابقه تازه است.
به همین دلیل، از دید ناظران، گسستن پیوندی که قرن ها میان عربستان و افراط گرایی وجود داشته، نمی تواند بی درد سر و خالی از خطر و عاری از هزینه باشد.