حامد کرزی؛ رییس جمهور پیشین گفته است که برقراری صلح و ثبات در افغانستان در دستور کار امریکا نیست.
او گفت: اگر ثبات و مبارزه با تروریزم در افغانستان در دستور کار امریکا قرار داشت، ما پس از سال‌های متوالی شاهد گسترش افراط ‌گرایی و ظهور داعش در افغانستان نبودیم.
کرزی برقراری ثبات و پایان بحران در افغانستان را به عملکرد صادقانه امریکا و تلاش مسؤولانه این کشور برای پایان جنگ مرتبط دانست و گفت: بحران در افغانستان در حال تشدید شدن است و عامل تشدید این بحران مبارزه غیر مسؤولانه امریکا با تروریزم و اشتباهات این کشور در افغانستان است.
او افزود: از زمانی که امریکا به بهانه مبارزه با تروریزم و برقراری امنیت وارد افغانستان شده، به جای تمرکز بر مراکز امن تروریست‌ها به تشدید آتش جنگ، زندانی کردن افغان‌ها و بمباران روستاها پرداخته است.
این اظهارات در حالی مطرح شده است که آمریکا قرار است به زودی راهبرد جدید خود را درباره افغانستان اعلام کند.
اظهارات آقای کرزی، از نظر کارشناسان مسایل افغانستان، هرگز با واقعیت های جاری و گذشته افغانستان بیگانه نیست.
در این هم شکی نیست که کرزی بی تردید، از هر کس دیگری در اظهار نظر در این زمینه، شایسته تر است؛ زیرا او کسی است که ۱۳ سال از نزدیک با امریکایی ها کار کرده و به خوبی می داند که موانع اصلی تحقق صلح و ثبات در افغانستان کدام ها هستند؛ اما این اظهارات، دیگر دردی را دوا نمی کند حتی اگر از زبان رییس جمهوری سابق بیان شود؛ زیرا از یکسو با توجه به شرایط به وجود آمده، سخن گفتن از نقش منفی امریکا در روند صلح افغانستان، کشف یک راز مکتوم به حساب نمی آید و توضیح واضحات است و از جانب دیگر، برای آقای کرزی بسیار دیر شده است که در مقام یک چهره شاخص، امید اثر و ثمری از اینگونه اظهار نظرها داشته باشد.
اگر امریکا در روند صلح و برقراری ثبات در افغانستان، مانع ایجاد می کند و یا دست کم به قول آقای کرزي، ایجاد صلح و ثبات در افغانستان، در دستور کار ایالات متحده قرار ندارد؛ این امر نباید موضوع جدیدی باشد و به تازگی به میان آمده باشد؛ بلکه طبیعتا امریکا از سال ها پیش به اینسو، یعنی درست از زمانی که از کرزی برای رسیدن به قدرت، حمایت های همه جانبه می کرد، همین رویکرد را دنبال می نمود و اکنون نیز همان رویه را ادامه می دهد. پس چرا آقای کرزی، اکنون از این راز عمومی به ظن خود، پرده برمی دارد؟
اگر او به وعده های امریکا برای ایجاد ثبات و برقراری امنیت و صلح در افغانستان، اعتماد کرده بود، پس دچار ساده لوحی شده و این امر نمی تواند چیزی از مسؤولیت او در برابر وضعیت اسفناک جاری، به عنوان کسی که ۱۳ سال بر سرنوشت مردم افغانستان حاکم بود، کم کند و به همین دلیل، ابراز پشیمانی وی از عملکرد امریکا در افغانستان، با تأخیری ۱۶ ساله، نه تنها توجیه پذیر نیست؛ بلکه نوعی اذعان و اعتراف به باور و اعتماد ساده لوحانه رییس جمهوری سابق به وعده های کذب امریکا است.
اگر کرزی می دانست و علیرغم علمی که نسبت به نیات و اهداف امریکا در افغانستان داشت به همکاری اش با آن کشور ادامه داد و در مقاطعی این همکاری را تا آنجا گسترش داد که با امضای پیمان استراتژیک و برگزاری لویه جرگه پیمان امنیتی، زمینه های حضور دایمی ایالات متحده و ناتو را در افغانستان فراهم کرد و مجوزهای لازم را در اختیار آنها برای تحقق این هدف، قرار داد، پس او نه تنها مسؤول است؛ بلکه متهم و مستوجب مؤاخذه است و باید پاسخگو باشد.
اینکه امروز قواعد بازی تغییر کرده و مهره های تازه ای جایگزین آقای کرزی در ارگ ریاست جمهوری و سایر ارکان قدرت شده اند، نباید دلیل و دستمایه عوام گرایی سیاسی او به منظور احراز بی گناهی و اثبات عدم تقصیرش در روندی قرار بگیرد که ریشه در ۱۶ سال حضور و سلطه همه جانبه امریکا و غرب در افغانستان دارد.
ممکن است استدلال شود اینکه رییس جمهوری سابق، از امضای پیمان امنیتی با امریکا احتراز کرد به دلیل آگاهی او از اهداف و نیات واشنگتن در افغانستان بود؛ اهداف و نیاتی که هرگز ایجاد صلح و برقراری ثبات و پایان جنگ، در دستور کار آن قرار نداشت؛ اما پرسش این است که به جز امضای پیمان امنیتی، چه کار دیگری برای حضور دایمی امریکا در افغانستان لازم بود که کرزی انجام نداد؟
در مورد امضای پیمان امنیتی هم او تنها کاری که نکرد امضا بود؛ و الا همه مقدمات آن را فراهم کرد به گونه ای که حنیف اتمر در نخستین روز کاری اش تنها با یک حرکت قلم، کار ناتمام کرزی را تمام نمود.
با توجه به این مسایل، علیرغم آنکه نسبت به صدق و درستی اظهارات آقای کرزی در مورد هدف امریکا در افغانستان، هیچ تردیدی وجود ندارد، کسی این ادعا را از او نخواهد پذیرفت که او در زمینه سازی برای تحقق حضور دایمی امریکا در افغانستان، با وجود درک نیات و اهداف واقعی آن، بی تقصیر است.