گلبدین حکمتیار؛ رهبر حزب اسلامی با شرکت در یک نشست عمومی در ولایت لغمان، بعد از سال ها زندگی در خفا در انظار عمومی ظاهر شد و اعلام کرد که افغانستان به یک حکومت مرکزی نیرومند ضرورت دارد.
حکمتیار گفت که ایجاد "شرکت سهامی و تقسیم قدرت به ائتلاف‌ها" راه حل نیست.
او افزود که در افغانستان شرایط به گونه خاص است و خودش برای ایجاد حکومت مرکزی قوی با تمام جناح‌های حاضر بدون گرفتن امتیاز و هیچ گونه پیش شرط حاضر به همکاری است و گفت که به تصمیم ملت نیز احترام می‌گذارد.
او خواستار ایجاد دولت و نهادهای انتخابی شد و گفت که "سلسله قیادت موروثی و تحمیلی پایان یابد."
آقای حکمیتار گفت که باید گذشته را فراموش کرد.
آقای حکمتیار تهدید کرد که تسلیم حکومت زور نخواهد شد و مدعی شد که تسلیم نیروی "مغرور و متکبر" شوروی نشده و به "نیروی عاریتی" دیگران نیز تسلیم نخواهد شد.
روشن نیست که مخاطب طعنه های زهردار گلبدین حکمتیار سراسر حکومت وحدت ملی است که از حمایت همه جانبه امریکا و غرب برخوردار است یا تنها طیفی از این حکومت که عمدتا اردوگاه های سیاسی و قومی مقابل اردوگاه سیاسی و قومی آقای حکمتیار آن را شکل داده اند.
با همه این احوال، کارشناسان می گویند که خط و نشان های رهبر حزب اسلامی در همین ابتدای کار، نشانه خوبی نیست و می تواند برداشت های بدبینانه ای که پیرامون ماجرای بازگشت علنی او به عرصه سیاست و ترک نظامی گری براندازانه علیه دولت مرکزی، شکل گرفته است را وسیعا تقویت کند و بر نگرانی های موجود در زمینه آینده سیاسی فراروی افغانستان بیافزاید.
بر بنیاد گزارش ها، آقای حکمتیار در سخنرانی تازه خود در جمع خیلی از هوادارانش در ولایت شرقی ننگرهار نیز به انتقادهای تند و گزنده اش علیه حکومت وحدت ملی ادامه داده و تصریح کرده است که اگر دو رهبر حکومت وحدت ملی نمی توانند در کنار یکدیگر کار کنند، یکی از آنها به نفع دیگری کنار برود.
آگاهان می گویند که اینگونه ابراز نظرها از موضع رهبر حزب اسلامی در کنار موضع گیری های نگران کننده ای که از سوی او مبنی بر تلاش و تعهد وی برای تشکیل «حکومت مرکزی قوی» و ایجاد «حکومت اسلامی» مطرح شده است، نمایانگر آن است که ممکن است وضعیت برخلاف آنچه دولت در نظر داشت، به پیش برود و مصالحه با رهبر حزب اسلامی، به جای کمک به روند صلح و تقویت این روند، به بروز تنش های تازه سیاسی و شکل گیری صف بندی های تنش آلود قومی و بروز شکاف های عمیق اجتماعی در کشور، منجر شده و شرایط را به نفع جنگ و تنش و بی ثباتی و ناپایداری سیاسی و امنیتی تغییر دهد.
آنچه در این میان، این نگرانی ها را تقویت کرده است، نحوه ظهور آقای حکمتیار و شیوه برخورد هواداران پرشمار او با این رویداد است.
آقای حکمتیار، به جای آنکه رأسا به کابل بیاید و ظهور دوباره اش در عرصه سیاسی را با دیداری رسمی با رهبران حکومت در پایتخت آغاز کند، این کار را از پایگاه اقتدار سنتی اش در بغلان و در میان استقبال و مشایعت صدها شبه نظامی مسلح هوادار خود آغاز کرد.
او در ادامه به ننگرهار رفت و انتظار می رود چند ولایت دیگر نیز پیش از حضور او در کابل، در برنامه دیدارهای آقای حکمتیار قرار داشته باشند.
بنابراین، کارشناسان می گویند که نفس این رویکرد، نوعی نمایش قدرت محسوب می شود که بخشی از پیام آن، به احتمال قوی، متوجه رهبران حکومت وحدت ملی و تلاشی برای ایجاد یک سرمایه سیاسی نیرومند برای حزب اسلامی برای حضور پرقدرت آن در ساختار قدرت می باشد.
این در حالی است که آقای حکمتیار، در سال های گذشته، بارها به مناسبت های مختلف، سعی کرده است نسبت به «اقلیت» های سیاسی، مذهبی و قومی هم مواضع خصمانه و بحث برانگیزی بگیرد و در مواردی، آنها را علنا تهدید به انتقام کرده است. بنابراین، ناظران می گویند که بعید نیست که منظور او از راه اندازی نمایش قدرت در ولایت های تحت نفوذ سنتی خود، ارسال پیامی به «اقلیت» ها هم باشد تا بدانند که از این پس، معادلات سیاست و قدرت به زیان اقلیت های قومی و مذهبی، دچار تغییرات اساسی و بنیادی خواهد شد.
با توجه به این مسایل، تحلیلگران می گویند که با ورود حکمتیار به عرصه بازی های به ظاهر صلح جویانه سیاسی، این احتمال کاملا وجود دارد که برخلاف محاسبات سازشکاران حکومتی، این تحول، نتیجه عکس بدهد و به زیان صلح و ثبات، عمل کند.