سخنگوی والی جوزجان در شمال افغانستان اخیرا اعلام کرد که در درگیری شدیدی بین طالبان و داعش، بیش از ۹۱ نفر از هردو طرف کشته شده‌اند.
رضا غفوری، روز چهارشنبه (۶ ثور) گفت که این درگیری در مناطق درزاب، قوش‌تپه، آقسای و خاک شهیدان رخ داده است.
آقای غفوری گفت که در این نبرد ۷۶ عضو طالبان از جمله "دو فرمانده کلیدی" این گروه کشته شدند که یکی از آنها ولسوال خودخوانده درزاب بوده است. او شمار زخمیان طالبان را ۵۶ نفر اعلام کرد.
به گفته او، ۱۵ عضو داعش هم در این درگیری کشته و ۱۲ نفر عضو دیگر این گروه زخمی شده‌اند.
او افزود که دلیل درگیری بین این دو گروه اختلاف بر سر جمع کردن وجوه شرعی از اهالی این مناطق بوده است.
گفته شده که پیش از این، گروه طالبان این وجوه را جمع می‌کرد و در این روزها که گروه داعش قصد جمع کردن آن را داشت، با واکنش گروه طالبان مواجه شد.
ناظران می گویند که این نخستین مورد از درگیری های دو گروه تروریستی طالبان و داعش در افغانستان نیست و بدون شک، آخرین مورد نیز نخواهد بود؛ اما به باور آنها دست کم از منظر آمار تلفات، گستردگی و دامنه جنگ و همچنین مدتی که این جنگ جریان پیدا کرده است، درگیری های میان گروهی تروریست ها در شمال افغانستان، بی سابقه محسوب می شود و به همین دلیل، از این زاویه می توان درگیری های خونین طالبان و داعش در شمال را فصل تازه ای از رویارویی مرگبار ترور علیه ترور در افغانستان توصیف کرد.
نکته مهم دیگر این است که اگرچه گفته می شود، این درگیری بر سر جمع آوری «عشر» یا وجوه شرعی مردم از سوی هریک از این دو گروه تروریستی، صورت گرفته؛ اما واقعیت این است که اختلاف های این دو گروه، اساسی تر و جدی تر از آن است که صرفا به جمع آوری وجوه شرعی، محدود و منحصر باشد.
کارشناسان از این درگیری ها به مثابه یک جنگ تمام عیار میان دو گروه تروریستی یا به تعبیر رساتر، جنگ تروریزم علیه تروریزم یاد می کنند و معتقدند که این رویارویی در نهایت به تضعیف هردو گروه در آوردگاه افغانستان منجر خواهد شد.
چیزی که پیشتر، در تجربه ای مشابهی در سوریه نیز روی داده بود و براساس آن، هم اکنون نیز بخشی از جنگ جاری در آن کشور را نبردهای خونین میان گروه های تروریستی تشکیل می دهد.
از دید تحلیلگران، عامل اصلی این تنش ها، تضاد منافع و منابعی است که گروه های تروریستی به آنها وابسته اند و از آنها تغذیه می کنند. این منابع غالبا مالی و تسلیحاتی است و از سوی قدرت هایی تامین می شود که هرکدام اهداف و منافع خاص خود را در جنگ ها دنبال می کنند و براساس همین اهداف و رویکردها، گروه هایی از تروریست ها را به خدمت می گیرند.
با این حال، تفاوت دیدگاه و تضادهای ایدئولوژیک نیز در این نبردها بی تاثیر نیست.
در سوریه، جنگ میان جبهه نصرت وابسته به القاعده با داعش، عمدتا در تنش های بین العربی ای ریشه دارد که میان قطر و ترکیه در یکسو و عربستان سعودی، امارات، مصر به رهبری نظامیان و چند کشور کوچک عربی دیگر تابع سیاست های سعودی از جانب دیگر جریان دارد.
در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان و شورای کویته نیز تعدد و تضاد سلایق و گرایش ها میان گروه طالبان افغانستان و تروریست های پاکستانی که اینک در قالب داعش، عرض اندام کرده اند و چه بسا برخی کشورهای عربی و منطقه ای دارای نفوذ بر این گروه، سبب شده است تا دامنه تنش ها میان مهره های طراز اول این گروه، گسترده تر شود و توابع و پیامدهای مستقیم آن حتی تا ولایت های شمالی افغانستان نیز دامن بگسترد.
در گذشته، محور اصلی این اختلافات، چگونگی تعامل یا تقابل با برنامه صلح دولت افغانستان بوده است. پاکستان مخالف شدید این روند بوده و تا آنجا که قدرت داشته با آن مقابله کرده است که در این میان، حذف فزیکی رهبران طالبان همسو با صلح بخشی از پروژه پاکستانی ضدیت با صلح بوده است و گسیل جنگجویان پنجابی به افغانستان نه به هدف کشتن شهروندان و نیروهای امنیتی و مقامات افغانستان؛ بلکه برای آماج قرار دادن مهره های ارشد طالبان افغانستان، پروژه ای در همین راستا محسوب می شده است.
افزون بر این، نبرد میان طالبان و داعش در این ابعاد، آنهم در یک ولایت شمالی افغانستان، انگیزه ها و عوامل دیگری هم دارد. یکی از مهم ترین انگیزه های دخیل در این امر، به احتمال قوی، حمایت روسیه از طالبان در برابر داعش است.
روسیه بارها نگرانی آشکار خود را از نفوذ و توسعه داعش در افغانستان ابراز داشته و نسبت به بروز ناامنی های منسوب به این گروه تروریستی در صفحات شمال افغانستان، به شدت، حساسیت نشان داده است.
مسکو همچنین علنا «تماس» خود با طالبان را به منظور مقابله این گروه با داعش، توجیه کرده است؛ بنابراین، این تحلیل، هرگز دور از واقعیت نخواهد بود که روسیه از طالبان در برابر نفوذ داعش در شمال، استفاده می کند و طالبانی که در شمال بر علیه داعش می جنگند، از منابع روسی، تأمین و تجهیز می شوند.
اگر این برداشت، درست باشد، جنگ ترور علیه ترور به ویژه در شمال کشور، وارد فصل تازه ای شده و پیش بینی می شود که این امر، از این پس، عرصه جدیدی در حوزه جنگ افغانستان، ایجاد کند.