دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید امریکا در نخستین سخنرانی خود از مبارزه جدی با تروریزم سخن گفت، این گونه سخنان در جریان انتخابات ریاست جمهوری امریکا نیز از زبان آقای ترامپ شنیده شد. اما چون گمان نمی رفت که ترامپ بر مسند قدرت تکیه زند زیاد جدی گرفته نشد.
سخنرانی آقای ترامپ بعد از نشستن بر مسند ریاست جمهوری با واکنش های گوناگونی مواجه شد، برخی همانند گروه تروریستی داعش سخنان او را جدی انگاشتند، از اتخاذ چنین رویکردی به او هشدار دادند، برخی نیز گفتند که این سخنان از دل مجموع نهادهای قدرت در امریکا سرچشمه نگرفته است. هر سخنی که گفته می شود همانند کشورهای جهان سوم یا مشخصا افغانستان نیست که رئیس جمهور چنان مبسوط الید باشد که حتا تصمیم نحوه پوشش محصلان مکتب را نیز اتخاذ کند و یا رنگ لباس را انتخاب نماید! در کشورهایی همانند ایالات متحده امریکا یک سیستم حکومت می کند، یعنی تصمیم گیرنده اصلی مجموعه ای از نهادهای قدرت هستند که به نحو سیستماتیک سیاست امریکا را شکل می دهند.
به هر روی سخنرانی آقای ترامپ خوش بینی های فراوانی را میان افغان ها ایجاد کرده است. پاره ای از تحلیل گران افغانستان گفتند که منظور آقای ترامپ، مبارزه با طالبان و داعش است، زیرا؛ طالبان و داعش در یکی دو سال اخیر در افغانستان جان تازه یافته و مشکلات عدیده ای را برای حکومت افغانستان به وجود آورده اند. ترامپ نیز با در نظر گرفتن حرکت های این گروه ها چنین سخنانی بر زبان رانده است تا قوت قلبی برای افغانستانی ها باشد و پشت گرمی به کمک های ایالات متحده امریکا داشته باشند.
در روزهای اخیر بارها گفته شد که ایالات متحده امریکا با افغانستان پیمان امنیتی امضا کرده است، اگر رئیس جمهور امریکا بر این پیمان متعهد باشد باید به افغانستان کمک کند که ثبات و امنیت در افغانستان حاکم گردد. از جمله این که پاکستان بیش از پیش تحت فشار سیاسی و اقتصادی حکومت امریکا قرار گیرد تا این کشور سیاست های خود در قبال همسایگان به ویژه افغانستان را تغییر دهد.
اگر مجموع این آرزوها برآورده شود مردم افغانستان بسا مشکلات را پشت سر خواهند گذاشت، حتما از آقای ترامپ برای آوردن صلح و ثبات تشکر خواهند کرد! اما مردم و حتا تحلیل گران ما معمولا یک نکته اساسی را از یاد می برند آن این که رئیس جمهور امریکا برای حفظ و حراست از منافع امریکا انتخاب می شود؛ یعنی مجموعه ای از گزینه ها مد نظر سران امریکا قرار می گیرد تا منافع امریکا را در جهان حفظ کنند. آقای ترامپ جدیدا به کاخ سفید راه یافته است ممکن است آیده آلهای بسیاری در سر پرورانده باشد، از جمله مبارزه جدی با تروریزم. اما پرسش آنست که اگر تمام همت رئیس جمهور امریکا را بدست آوردن منافع امریکا بدانیم و منافع امریکا هم مبارزه با تروریزم را ایجاب کند در این صورت بی تردید ترامپ به وعده های خود عمل خواهد کرد و مبارزه جدی با تروریزم را روی دست خواهد گرفت.
اما و هزار اما اگر چنانچه منافع امریکا ایجاب کند که برخی مناطق جهان ناامن باقی بماند در این صورت چگونه می توان انتظار داشت که "دونالد ترامپ" در مبارزه با تروریزم جدی عمل کند؟
این پرسش از این جهت مطرح می شود که در گذشته چنین بوده که منافع امریکا ایجاب کرده و حکومت امریکا نه تنها تروریزم را سرکوب نکرده است که به آنها کمک کرده تا حکومت هایی را مورد تهدید قرار دهد تا در تهدید دایمی تروریزم منافع امریکا حفظ شود. امروز سوریه در کانون توجه جهان قرار دارد، این پرسش کماکان مطرح می شود که در صورت مخالفت قدرت های بزرگ جهانی چون ایالات متحده امریکا، داعش و سایر گروه های تروریستی می توانستند در داخل سوریه شکل گیرند و به حیات خود ادامه دهند و امروز تمام خاورمیانه را با مشکل مواجه سازند؟
بی تردید همه می دانند که کشورهای عرب خلیج فارس عمدتا از پشتیبانان داعش و گروه های تروریستی در خاورمیانه از جمله در سوریه هستند. اگر حکومت امریکا هم پیمانان منطقه ای خود چون عربستان سعودی را تحت فشار قرار می داد و برخی محدودیت های سیاسی بر آن کشور وضع می کرد، دامنه تروریزم محدود تر می شد و بحران سوریه ابعاد وسیعی پیدا نمی کرد. طبیعی است که بحران کنونی خاورمیانه ریشه در بی توجهی قدرت های جهانی از جمله ایالات متحده امریکا دارد یا به تعبیر دیگر منافع استراتژیک امریکا در منطقه سبب شده است که داعش چنین جولان دهد و منطقه را با خطر از هم پاشی مواجه سازد.
لذا می توان این گونه نتیجه گرفت: اول این که نباید به شعارهای آقای ترامپ، دل خوش داشت زیرا این شعارها تا به منصه عمل می رسد زمان بسیار می طلبد. دوم این که تحت فشار گذاشتن تروریستان منوط و مربوط به منافع امریکا است. اگر منافع امریکا ایجاب کند قطعا گروه های تروریستی در معرض نابودی قرار خواهند گرفت و در غیر آن صورت ما و امثال ما قربانی منافع امریکا خواهیم بود، کما این که تا هنوز این گونه بوده است.
گمان نگارنده آنست که مولفه اساسی صلح و ثبات، در داخل افغانستان شکل می گیرد. اگر سران حکومت افغانستان به این آگاهی رسیدند و این درک به وجود آمد، بی تردید که صلح در افغانستان به وجود خواهد آمد، در این میان خارجی ها فقط می توانند به روند صلح کمک کنند. اما تا وقتی این درک و درایت به وجود نیاید دست توسل به دامن خارجی ها دراز کردن بیهوده ترین کاری است که انجام خواهد گرفت.