چند روزی است که مرز میان افغانستان و پاکستان متشنج است. گزارش هایی که منتشر شده حاکی از آنست که بر اثر تبادل آتش میان دو طرف تعدادی کشته و زخمی شده اند. بررغم تلفات و خساراتی که بر هر دو طرف وارد آمده است هنوز راه حلی برای فروکش کردن این حادثه خونین دیده نمی شود.

برخی کاربران صفحه های اجتماعی از این جنگ با شور و حرارت نام می برند، سربازان ارتش افغانستان را ستایش می کنند، اما کسی نیست که از خود بپرسد که تداوم جنگ در مرز میان دو کشور در نهایت به نفع چه کسی و به ضرر چه کسانی تمام خواهد شد؟ اگر عقلانیت در همه امور یک ضرورت باشد این عقل در چنین زمان هایی ضرورت مضاعف پیدا می کند که حکومت باید ضرر و زیان جنگ را محاسبه کند و تفطن یابد که جنگ در نهایت چه سودی به حال مردم یا حکومت دارد؟

آنچه مسلم است و هیچ تردید نباید داشت، جنگ به نفع مردم و حکومت افغانستان نیست. در جنگ اولین ضرر متوجه مردم فقیر و بی بضاغت افغانستان است؛ زیرا ما چه بخواهیم یا نخواهیم بسیاری از مایحتاج روزانه خود را از پاکستان وارد می کنیم.

جنگ میان دو کشور تشنج های مرزی را افزایش می دهد و باعث می شود که این راه مسدود شود، قیمت مواد غذایی چند برابر گردد، کما این که قیمت برخی مواد غذایی همین حالا افزایش پیدا کرده است .
تداوم جنگ در نهایت فقر و تنگ دستی را افزایش می دهد و در نتیجه عوارض و عواقب ناگواری برای بسیاری از مردم فراهم می کند.

نکته دوم آنست که جنگ با پاکستان باعث می شود که گسل های اجتماعی بیشتر شود. شاید حکومت افغانستان بدین گمان باشد که ممکن است جنگ انسجام اجتماعی و عرق ملی میان افغانها را بیشتر کند و نوعی هم گرایی و همدلی را بهبود بخشد.

اما از این نکته نباید غفلت کرد که همگرایی وهم دیگر پذیری نیازمند یک کار فرهنگی دراز مدت است، اگر اضطرار و جنگ باعث همدلی شود ختم جنک بی گمان این همدلی را فرو خواهد ریخت و از همدلی چیزی باقی نخواهد ماند. لذا بر حکومت افغانستان است که از این گونه توهم ها بیرون آید و تمام توان خود را روی این مسئله متمرکز کند که به جنگ و خشونت خاتمه ببخشد.

نکته سومی که باز هم می توان اشاره کرد، پی آمد جنگ است. با تشدید جنگ در مرز میان دو کشور اوضاع داخلی افغانستان نابسامان تر و شکننده تر می شود. اگر پاکستانی ها تا هنوز در زیر لفافه و به صورت پنهان به کمک طالبان شتافته بودند و برای این گروه تروریست اسلحه و مهمات تهیه و تدارک می دیدند، با تشدید جنگ امکانات بیشتری در اختیار طالبان و گروهک های تروریستی قرار خواهند گرفت و در داخل کشور جنگ و ناامنی افزایش خواهد یافت و ثبات افغانستان با خطر جدی مواجه خواهد شد.

نکته چهارم آنست که ارتش افغانستان برای جنگ با تروریسم تربیت شده است، میزان امکانات این ارتش در حدی نیست که بتواند با یک کشور تا دندان مسلح هماوردی کند. ممکن است در یک جنگ محدود سربازان کشور از خود رشادت و شجاعت نشان دهند؛ اما در نهایت این اسلحه و جنگ افزار است که سرنوشت جنگ را رقم خواهد زد و پیروزی را به ارمغان خواهد آورد و یا هزیمت و شکست را. بنابراین کشوری برنده جنگ است که از امکانات و توانایی های نظامی بیشتری برخوردار باشد و این کشور پاکستان است.

نکته پنجم این که گفته شده است که هندوستان حاضر است که برای کمک به حکومت افغانستان اسلحه و مهمات برای ارتش افغانستان بفرستد یا سربازان آن کشور در مرز میان دو کشور به کمک افغان ها حضور پیدا کند. در این صورت این پرسش بوجود می آید که کدام جنگ فقط با کمک خارجی ها به نتیجه رسیده است که این دومین جنگ باشد. لذا حکومت افغانستان باید از عقلانیت خود و از تاریخ گذشته خود عبرت گیرد با ریسمان دیگران به چاه نیافتد و برای مهار جنگ از هیچ تلاشی فروگزار نکند، دل به حکومت و کشورهای دیگر نبندد و از توانایی ها و امکانات محدود خود غافل نشود.

حکومت افغانستان باید به این نکته وقوف پیدا کند که کشور و مردم ما خسته از جنگ هستند. هنوز از آسیب های جنگ برون نیامده اند، هنوز زخم های جنگ التیام نیافته است. هنوز میلیون آواره جنگی در کشورهای خارجی زندگی می کنند، و صدها هزار خانواده بر اثر جنگ های داخلی در داخل کشور آواره هستند.

جنگ یعنی تداوم این همه مشکلات در کشور، جنگ یعنی بی سر و سامانی بیشتر ویرانگری افزون تر. حکومتی که هنوز سربازانش با کمک خارجی ها بر پای ایستاده و هنوز معاش مامورین حکومتی توسط غربی ها داده می شود بیش از دیگران از عقل خود استفاده کند و راه صلح و آشتی با همسایگان را پیش گیرد. گرچه از حرکت های دشمن کیشانه نیروهای پاکستانی سخنی گفته نشده است اما ایجاد دروازه مرزی میان دو کشور شکل سمبولیک دارد، تا نشان دهند که مرز میان دو کشور خط دیورند است تا افغانستان هیچ گاه به آن طرف مرز چشم ندوزد.

البته شناخت مرز دیورند از سوی حکومت افغانستان همیشه مد نظر پاکستانی ها بوده است. اگر ایجاد دروازه مرزی با همین انگیزه باشد باید حکومت افغانستان راه حل هایی برای از میان بردن اختلافات تاریخی پیدا کند و کوشش شود که از راه مذاکره میان دو کشور به این نزاع های تاریخی خاتمه دهد. بسیاری از مورخان و تحلیل گران کشور ما بدان نظر هستند که مرز دیورند مرز قانونی میان دو کشوراست، هیچ توجیهی نمی توان آورد که این مرز جنگ خونینی را بر حکومت و مردم افغانستان تحمیل کند. لذا باور آنست که خشونت های کنونی باید برای مردم و حکومت افغانستان این ذهنیت را بوجود آورد که برای حل مشکل مرزی میان دو کشور باید راه حل های قانونی براساس موازین و حقوق بین المللی بوجود آید تا هیچ گونه درگیری میان دو کشور وجود نداشته باشد.