طی روزهای اخیر، خبرهایی در رسانه ها بازتاب یافت که حاکی از تحرکات ضد امنیتی شماری از عناصر طالبان در بخش هایی از بامیان بود.
بر بنیاد این خبرها، چند مرکز استقرار نیروهای پولیس در مناطق دوردست بامیان از جمله دهنه سیغان، مورد حمله عناصر وابسته به گروه طالبان، قرار گرفت.
اینکه طالبان در این حملات، تا چه میزان به اهداف تعیین شده شان، دست پیدا کردند، بستگی زیادی به این مساله دارد که این حملات، با چه هدفی و از سوی چه کسانی، طراحی، تئوری پردازی و راه اندازی شده است.
بامیان از امن ترین ولایت های افغانستان محسوب می شود؛ مساله ای که به باور بسیاری از کارشناسان، عامل اصلی تبعیض و بی عدالتی و بی توجهی است که از سوی نهادهای دولتی افغانستان در قبال آن اعمال می شود.
ولایت بامیان، پس از ۱۵ سال از عمر نظام کنونی، هنوز هم از ابتدایی ترین امکانات مورد نیاز زندگی شهری مانند برق بهره مند نیستند. سرک ها و دیگر زیرساخت های زندگی شهری در این ولایت هنوز هم در مراحل بسیار ساده و ابتدایی قرار دارد. حکومت محلی در قبال مردم و خواسته های مشروع و مدنی مردم بامیان پاسخگو نیست. این ولایت از سوی دیگر با وجود داشتن اماکن و مراکز تاریخی و باستانی و جاذبه های بی نظیر توریستی، حتی از رهگذر صنعت توریسم هم چیزی دستگیر مردم آن ولایت نمی شود. مردم، حکومت مداران محلی را به فساد و اختلاس و خویش خوری متهم می کنند. قاچاقبران آثار ارزشمند تاریخی و باستانی نیز در بامیان برای خود پناهگاه امن و آرامی دارند.
مردم بامیان بارها صدای اعتراض خود را از طریق برگزاری گردهمایی های اعتراضی در قالب حرکت های مسالمت آمیز و مدنی به گوش دولتمردان حکومت مرکزی و کشورهای جهان رسانده اند که تازه ترین آن در قالب «جنبش روشنایی» در اعتراض به تغییر مسیر انتقال برق ترکمنستان به افغانستان و پاکستان، اتفاق افتاد؛ اما این حرکت ها هنوز از سطح خبرهای رسانه ای فراتر نرفته و هیچگاه مورد توجه دولتمردان افغانستان و جهان قرار نگرفته است.
منتقدان می گویند همین امنیت و صلح جویی مردم بامیان است که آنها را به شهروندانی بی خطر برای حکومت و خارجی ها تبدیل کرده و موجب شده است تا خواسته های آنها هیچگاه مورد عنایت و توجه دولت و خارجی ها قرار نگیرد.
با این حال، برق، سرک های پخته، معارف توسعه یافته، ایجاد فرصت های شغلی مناسب، انکشاف و توسعه اقتصادی متوازن همانند دیگر ولایت های کشور، ایجاد یک حکومت محلی کارآمد، مسؤول و پاسخگو و... تنها خواسته هایی نیستند که مردم بامیان برای رسیدن به آن سال هاست در رنج اند. در این اواخر، معضل جدید دیگری نیز زندگی بامیانی ها را به چالش کشیده است و آن ناامنی های جسته و گریخته ای است که در مسیرهای منتهی به بامیان یا برخی نقاط دوردست این ولایت، رخ می دهد. در سال های گذشته بارها مسافران بامیانی که از مسیر میدان وردک به کابل سفر می کنند از سوی طالبان، مورد راهزنی قرار گرفته و در مواردی نیز به بهانه های گوناگون از سوی آنان به گونه بسیار فجیع و غیرانسانی کشته شده اند.
تاکنون ده ها نفر غیرنظامی بیگناه از مناطق مرکزی افغانستان در این مسیر از سوی طالبان سر بریده شده اند.
البته میدان وردک تنها برای بامیانی ها نیست که به یک تالار مرگ تبدیل شده است، مسافرانی که از مسیر این ولایت از غزنی به کابل می آیند نیز سرنوشت مشابهی دارند.
شماری از ناظران می گویند این امر متاسفانه دستمایه شهرت طلبی و رسیدن به اهداف و اغراض سیاسی رهبران قومی نیز قرار گرفته و آنها هیچگاه نسبت به این امر از سر دلسوزی و مسؤولیت پذیری موضع گیری نکرده و نخواهند کرد.
صرف نظر از این، برخی از کارشناسان، تحرکات کم سابقه اخیر طالبان در بامیان را به بازتاب ها و بازخوردهای «جنبش روشنایی» نسبت می دهند و می گویند که تلاش برای ناامن کردن بامیان، احتمالا یکی دیگر از تلاش ها برای خنثی کردن قدرت مردم بامیان و گرفتن یکی از مهم ترین امتیازهای کم مانند از آنها یعنی امنیت مثال زدنی این ولایت است.
صرف نظر از اینکه این تلاش ها از سوی چه مراجعی هدایت و مدیریت می شود، در صورتی که از همین اکنون فکری جدی برای جلوگیری از گسترش ناامنی در بامیان نشود، ممکن است در آینده نتیجه آن، به کام دشمنان بامیان قرار گیرد.