یافته‌های جدید "ای آر اِی یو" نشان می‌دهد که اردوی ملی افغانستان در يکسال گذشته در وضع دشواری قرار داشته است.

به گفتۀ نهاد واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان، این وضع شامل این بخش‌هاست: جذب نيرو، ميزان تحركات و چگونگی مديريت.

این نهاد گفته است که در این گزارش وضع اردوی ملی پس‌از بیرون‌شدن نیروهای خارجی در چارچوب آیساف بررسی شده‌است.

بر بنیاد این گزارش، اردوی ملی همزمان با افزایش تلفات بسیار در سال ۲۰۱۵ برای نخستین‌بار با مشکل جدی در راستای جذب نیرو و نیز افزایش سربازان خیالی روبه‌رو بوده‌است.

اين گزارش می‌افزاید كه خروج مشاوران آيساف از قطعات سربازان اردوی ملی، روی وضع عمومی اکمالاتی (لجستیکی)، برنامه‌ريزی، حفظ و نگهداشت تجهيزات و امور اداری تأثیر گذاشته‌است و باعث كاهش تحركات سربازان ارتش، حتی در مقايسه با تروریست ها، شده‌است.

در این گزارش آمده‌است:"تقرر افراد در رده‌های بلند ارتش، كم‌وبیش زیر نفوذ سياسی صورت می‌گيرد كه معمولاً به تقرر فرماندهان ناشایسته می انجامد. همه اين مسايل باعث شده‌است که روحيۀ ارتش ملی کاهش یابد."

این گزارش در حالی منتشر می شود که به باور کارشناسان مسایل نظامی، اردوی ملی مقتدرترین و اصلی ترین نیروی مسلح کشور محسوب می شود. نیرویی که بر اساس قواعد جنگی و نظامی، مسؤول اصلی مبارزه با تروریزم و جنگ های جبهه ای و منظم با مخالفان است.

شاید به همین دلیل هم هست که اکنون بسیاری از ناظران، در ارزیابی های شان نسبت به آینده امنیت کشور، اردوی ملی را معیار و میزان ارزیابی خود قرار می دهند.

امید مردم افغانستان نیز به این نیروست که بتواند پس از انتقال مسؤولیت های امنیتی از نیروهای خارجی به نیروهای داخلی، از عهده دفاع مستقلانه از کیان استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی کشور برآید.

از جانب دیگر، به باور آگاهان، صادقانه و بی هیچ اغراقی باید اذعان کرد که نیروهای اردوی ملی، خوشنام ترین و موفق ترین نیروی نظامی کشور بوده که تاکنون کارنامه قابل دفاع و مثبتی داشته اند.

دست کم این موضوع را می توان در برخورد با مردم کشور، به خوبی احساس کرد. نگاه عمومی به اردوی ملی، مثبت است.

بارها گزارش شده است که وقتی مردم از حضور نیروهای اردوی ملی در مناطق شان باخبر می شوند به صورت داوطلبانه و خودخواسته با آنها همکاری می کنند.

در نبرد با طالبان نیز نیروهای اردوی ملی، قاطع، سازش ناپذیر و شجاعانه عمل می کنند و همین امر نیز موجب هراس دشمنان از این نیروها شده است.

اردوی ملی افغانستان همواره یکی از نیروهایی بوده که در برابر طالبان و دیگر گروه های تروریستی، کمتر آسیب پذیر بوده و مبارزات این نیرو، بازدهی مطلوبی در پی داشته است.

میزان رضایت مردم و شهروندان نیز از کارکرد اردوی ملی بسیار بالا است و به نظر می رسد تشکل، انسجام و انگیزه ای که در این نیرو وجود دارد،‌ بیم ها و نگرانی ها نسبت به احتمال افزایش ناامنی ها بعد از سال ۲۰۱۵ و پذیرش کامل مسؤولیت تامین امنیت کشور از سوی نیروهای امنیتی داخلی را به میزان قابل توجهی کاهش داد.

با این حال، هیچ تردیدی وجود ندارد که گزارش اخیر نهاد واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان درست وقتی که نیروهای امنیتی کشور، بیش از هر زمان دیگری نیاز به تقویت و توسعه دارند، خبر ناامیدکننده ای است.

با اینهمه چالش های بزرگ فراروی اردوی ملی مانند فرار سربازان، سوء مدیریت، افزایش تلفات، کاهش امکانات و آموزش های نظامی، عدم دسترسی به پشتیبانی هوایی، کاهش جلب و جذب و به تازگی نیز وجود نیروهای خیالی، از عمده ترین نگرانی هایی بوده که بارها مطرح شده و دلایل و عوامل گوناگونی برای این مسایل عنوان شده است.

با این حساب اگر ارزیابی تازه نهاد یادشده درست باشد، پس باید منتظر روزهای بدتر امنیتی در کشور بود؛ زیرا ضعف نیروهای امنیتی به ویژه اردوی ملی که ستون و استوانه اصلی نیروهای امنیتی کشور را تشکیل می دهد، به صورت مستقیم به قدرت گیری تروریزم بین المللی منجر شده و آینده امنیتی کشور را با تهدید و چالش بیشتری رو به رو می کند.

انتظار می رود مقام های وزارت دفاع نسبت به شیوه جلب و جذب افراد، تقویت روحیه و انگیزه نیروها،‌ افزایش حقوق و امتیازات، تامین خدمات حقوقی، بالا بردن ضریب آسیب ناپذیری این نیروها، بیمه بهداشت و درمان آنان در صورت زخمی شدن و جراحت در میدان جنگ و همچنین حمایت های مالی مداوم و درازمدت از خانواده های آنان در صورت کشته شدن شان در میدان نبرد یا در حین وظیفه، توان بخشی و تقویت حس وفاداری، میهن پرستی و تعهد ملی سربازان، تقدیر و ستایش از مبارزات و دستاوردهای آنان، افزایش امتیازات این نیروها به منظور افزایش جلب و جذب، بهبود مدیریت و فرماندهی و نیز پیگیری جدی موضوع سربازان خیالی‌ و مساله فرار سربازان و کاهش جلب و جذب اقدام کرده و به این ترتیب، چالش های این نیروی ملی را به حداقل ممکن برسانند و به این ترتیب از حجم آسیب پذیری این نیروی مهم امنیتی بکاهند.