گروه هماهنگی چهارجانبه برای زمینه‌ سازی گفتگوهای صلح افغانستان، روی نقشه راهی که مراحل و گام ‌های روند صلح را مشخص می‌سازد، به توافق رسیده‌ است.

نشست سوم اعضای گروه هماهنگی چهارجانبه که روز شنبه ۱۷ دلو در اسلام‌ آباد برگزار شده بود، با انتشار اعلامیه ‌ای مشترک پایان یافته است.

در اعلامیه ای که وزارت خارجه افغانستان منتشر کرده، جزئیات این نقشه‌ راه مشخص نشده است.

اعضای گروه هماهنگی چهارجانبه همچنین گفته ‌اند که به تلاش ‌های خود به منظور پیدا کردن راه ‌های گفتگوی مستقیم با طالبان ادامه خواهند داد.

در این اعلامیه همچنین آمده است که اعضای این گروه انتظار دارند که تا آخر ماه جاری میلادی، تاریخ گفتگوهای مستقیم با طالبان مشخص شود.

سرتاج عزیز؛ مشاور نخست ‌وزیر پاکستان در امور خارجی پیشتر گفته بود که تلاش‌ های مشترک برای تشویق طالبان به پیوستن به روند صلح بر کاهش 'قابل ملاحظه' خشونت‌ ها در افغانستان کمک خواهد کرد. او خواستار اعتمادسازی و تشویق طالبان شده بود.

چهارمین نشست این گروه در کابل برگزار خواهد شد.

این در حالی است که پیش از این، تعیین نقشه راه، اصلی ترین هدف شرکت کنندگان در نشست های چهارجانبه عنوان می شد. اکنون بر اساس اعلامیه مشترکی که در پایان نشست اسلام آباد صادر شده، ظاهرا این مأمول، محقق گردیده؛ اما هیچ جرئیاتی در این باره به بیرون، درز نکرده است.

با این وصف، کارشناسان می گویند که این گام مهمی در راستای زمینه سازی و تسهیل گفتگوهای مستقیم صلح با طالبان، محسوب می شود.

دست کم، اکنون به نظر می رسد پاکستان و امریکا به عنوان اصلی ترین حامیان طالبان در این گفتگوها از آنچه در چارچوب نقشه راه، مشخص شده، راضی شده اند؛ البته این رضایت، نیازمند اثبات عملی است و این چیزی است که در آینده مشخص خواهد شد؛ زیرا طالبان، به عنوان طرف اصلی گفتگوهای صلح، در این نشست ها حضور نداشته اند و بدتر از آن اینکه این گروه، اکنون حد اقل، دو آدرس متفاوت دارد که روشن نیست هریک از آنها چه رویکردی را نسبت به چارچوب مشخص شده برای آغاز گفتگوهای صلح، دنبال می کنند.

کارشناسان می گویند که شرایط آتی برای آغاز گفتگوهای صلح، هرگز ایده آل و مبتنی بر خوش بینی های مفرطی که ابراز می شود، نیست. یکی از مهم ترین نگرانی ها در این خصوص این است که دو گروه منشعب شده از گروه واحد طالبان، حتی اگر بخواهند با دولت افغانستان، صلح کنند، روشن نیست که در برابر همدیگر چه موضعی اتخاد خواهند کرد.

آنچه اکنون جریان دارد این است که آنها مستقیما در حال جنگ با همدیگر قرار دارند؛ بنابراین، برقراری صلح میان دولت افغانستان و طالبان، همزمان نیازمند برقراری صلح و آشتی میان دو گروه اصلی طالبان نیز هست.

اینکه آیا در نقشه راه صلح که در سومین نشست گروه چهارجانبه در اسلام آباد، به دست آمده، مکانیزم یا راهکاری برای این مهم نیز تدبیر شده یا خیر، به دلیل عدم انتشار عمومی مفاد نقشه راه یادشده، نامشخص است.

نکته مهم دیگر نیز از دید ناظران این است که وجود دو آدرس طالبان، به بازیگران خارجی روند صلح افغانستان، مخصوصا پاکستان و امریکا، امکان می دهد تا به بهانه تسهیل گفتگوهای مستقیم صلح با هریک از این گروه ها، امتیازات جداگانه ای مطالبه کنند و به این ترتیب، دولت و مردم افغانستان مجبور باشند، دو برابر آنچه باید بدهند، در این راستا هزینه نمایند.

صرف نظر از همه اینها در یک جمع بندی کلی می توان گفت که تعیین نقشه راه برای آغاز گفتگوهای مستقیم صلح میان دولت و گروه های تروریستی مسلح، یک موفقیت بزرگ و اساسی، شمرده می شود؛ اما این بی هیچ تردیدی، تنها آغاز یک روند طولانی با آینده مبهم و نامعلوم است. هنوز گام های زیادی هست که باید برداشته شود و مهم تر از آن اینکه مشخص نیست تا آغاز رسمی گفتگوهای صلح با توجه به احتمال آغاز دوباره جنگ های شدید در بهار پیش رو، چقدر فاصله داریم.

نکته دیگر هم اینکه هیچکس نمی داند که روند گفتگوهای مستقیم صلح با طالبان، چه زمانی و تحت چه شرایطی به نتیجه خواهد رسید و آیا آنچه در نهایت به دست می آید، درست همان چیزی خواهد بود که منافع مردم، امنیت و حاکمیت ملی و قانون اساسی افغانستان، اقتضا می کند یاخیر.