هنوز از وضعیت تعدادی از زائران ایرانی حج امسال اطلاعی در دست نیست.
حسین امیرعبداللهیان؛ معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه ایران گفته که ۶۹ تن از این زائران هنوز مفقود هستند و تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه به نتیجه نرسیده است. به گفته او دو دیپلمات ارشد به نام‌های غضنفر اصل رکن آبادی و احمد فهیما و همچنین حمیدرضا حسینی؛ خبرنگار شبکه خبر تلویزیون ایران، از جمله این مفقودان هستند.
فاجعه منا به کشته شدن هزاران زائر حج منجر شد که بیش از ۴۶۰ تن از آنان شهروندان ایرانی بودند.
در مورد علت وقوع حادثه روز عید قربان، سرپرست حجاج ایرانی گفت:"چرا پولیس سعودی جمعیت کشور ما را به خیابان ۲۰۴ هدایت کرد در صورتی که در سال‌ های گذشته، مسیر زائران ما از خیابان ‌های دیگر بود و یا چرا راه حجاج بسته بود و با وجود آن همه امکانات امدادی، چرا امدادرسانی به درستی صورت نگرفت؟"
صاحب نظران پیش بینی می کنند که «مفقود شدن» گروه زیادی از حجاج بیت الله حرام به ویژه شمار زیادی از اتباع ایرانی در این مراسم عبادی و مذهبی، شک و تردیدها در مورد انگیزه ها و عوامل این رویداد را افزایش دهد و احتمال عمدی و سازمان دهی شده بودن این فاجعه را تقویت کند.
این در حالی است که اگر این رویداد صرفا برآمده از یک بی مبالاتی یا بی کفایتی مقام های تازه رژيم سعودی باشد، قاعدتا نباید انبوهی از زائران «مفقود» می شدند.
از سوی دیگر، وجود دست کم دو دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران از جمله سفیر سابق این کشور در لبنان در میان مفقودان، تردیدها در این خصوص را بیش از پیش تقویت می کند.
عربستانی ها پیش از این، اصل حضور غضنفر اصل رکن آبادی؛ سفیر سابق ایران در لبنان را در میان زائران ایرانی حج امسال، انکار کرده و گفته بودند که نام او اصولا در لیست حجاج ایرانی نیست و او احتمالا از مسیرهای «غیر قانونی» وارد آن کشور شده است.
این در حالی است که مقام های ایرانی می گویند لزومی برای این کار وجود نداشته و نام آقای رکن آبادی در چارچوب اسامی هزاران زائر ایرانی خانه خدا وجود دارد.
در کنار این مسایل، تغییر مسیر زائران ایرانی در منا که برخلاف سال های گذشته صورت گرفته نیز پرسش برانگیز است و این احتمال را تقویت می کند که میان تغییر مسیر این زائران، بستن یکی از مسیرها و در نتیجه تلف شدن تعداد انبوهی از زائران ایرانی در این رویداد غم انگیز، نسبت های ظریف و معناداری وجود دارد که لزوم انجام تحقیقاتی همه جانبه و مستقل را ایجاب می کند.
نحوه برخورد و واکنش مقام های سعودی پس از وقوع فاجعه، میزان امدادرسانی، عدم همکاری در زمینه شناسایی اجساد، رسیدگی به مجروحان و انتقال سریع آنها به کشورهای متبوع خود، برخورد غیر انسانی و حرمت شکنانه با اجساد حجاج کشته شده در فاجعه منا که به روایت مستندات تصویری، آنها را مانند زباله ها از این سو به آنسو می برند و مسایل جانبی دیگر مانند انتشار آمار ضد و نقیض از ۷۰۰ و اندی تا بیش از ۴۰۰۰ زائر از سوی منابع رسمی سعودی، همگی نشانگر آن است که تعمدی در کار بوده و مساله، فراتر از یک سوء مدیریت، بی تجربه گی، بی کفایتی یا بی مبالاتی ساده است.
در این میان، گم شدن ده ها زائر ایرانی از جمله دیپلمات های ارشد و یک خبرنگار در این واقعه، دامنه شک و پرسش ها در خصوص این فاجعه را گسترش می دهد و طبیعتا مسؤولیت مقام های سعودی در قبال جهان اسلام را سنگین تر خواهد کرد.
ابعاد مبهم این فاجعه هولناک، همچنین جهان اسلام را نسبت به رسیدگی مسؤولانه به این فاجعه مرگبار، ملزم می سازد و این امر، یکی از لوازم حتمی و ناگزیر صیانت از ارزش های زوال ناپذیر منظومه مشترک اعتقادات بنیادین دینی و اسلامی همه مسلمانان مانند فریضه مقدس حج است.
دنیای اسلام وظیفه دارد، فشارها بر آل سعود را افزایش دهد تا در قبال ریختن خون و گرفتن جان هزاران حاجی بی گناه خانه خدا، مسؤولیت پذیر و پاسخگو باشد و همچنین همزمان نیاز است تا تدابیر و تمهیداتی برای تصمیم گیری در خصوص احراز یا عدم احراز اهلیت و صلاحیت مدیریت کنگره عظیم حج از سوی شاهزادگان‌ آل سعود، به وسیله کشورهای اسلامی، روی دست گرفته شود.