نواز شریف؛ نخست‌وزیر پاکستان می‌گوید که طالبان هیچ گزینه‌ای جز رو آوردن به گفتگوهای صلح با دولت افغانستان ندارد.

اشرف غنی؛ رئیس جمهور هم در یک نشست مشترک با نواز شریف در کابل اعلام کرد که افغانستان و پاکستان دیگر قربانی کوتاه نظری گذشته نمی‌شوند.

او گفت:"افغانستان و پاکستان به عنوان دو دوست و دولت باید شرایط ثبات را در منطقه به وجود بیاورند و در مقابل خطرات مشترک ایستاد شده و اعلام کنیم که دشمنان هریک دشمن دیگری نیز است و به مردم خود اعتماد بدهیم که دولت‌های دو کشور دیدگاهی روشن برای آینده دارند."

آقای غنی با ابراز امیدواری گفت ‌که آینده افغانستان و پاکستان درخشان خواهد بود، دو کشور نقش کلیدی در منطقه دارند و به عنوان چهارراه منطقه در آسیا تلقی می‌شوند.

به گفته غنی دو طرف توافق کرده اند که در مقابل خطرات و منافع مشترک با هم کار کنند؛ زیرا "تروریست خوب و بد وجود ندارد. باید دو کشور با آن مبارزه کنند. "

از دید تحلیلگران اما اتفاق تازه ای در سفر نواز شریف به کابل رخ نداد. دوطرف در یک نشست خبری، شرکت کردند و همان چیزی را تبیین کردند که هرگز گوش های ما با آن، ناآشنا نیستند.

حتی در دوره حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین نیز که گفته می شود دو کشور همسایه، روابط نسبتا سرد و تیره ای داشتند، وقتی رهبران دو کشور، در برابر دوربین های رسانه ای قرار می گرفتند، چیزی که بی محابا خرج می کردند، مصرف بی رویه واژگان خوش آب و رنگ دیپلماتیک و تعارفات آبدار سیاسی و رسمی بود.

به تعبیر دیگر، دو کشور، ظاهرا هیچگاه به اندازه ای باهم دشمن نمی شوند که در برابر دوربین های رسانه ای پس از دیدارهای رسمی، بر همدیگر حمله کنند و مواضع یکدیگر را مورد نقد و نکوهش قرار دهند.

این رسمی است که در همه جای جهان رایج است؛ بنابراین، از نواز شریف و اشرف غنی نیز در دیدار اخیر نخست وزیر پاکستان از کابل، این بدیهی ترین انتظاری بود که وجود داشت.

با همه این احوال، این پرسش، همچنان وجود دارد و جدی است که آیا واقعا پاکستان تغییر کرده است؟
اشرف غنی؛ رییس جمهور گفت که دو کشور دیگر قربانی کوته نظری های گذشته نمی شوند.

این بدان معناست که هردو طرف قبول دارند که در گذشته، نسبت به همدیگر صداقت نداشته اند و روابط و منافع درازمدت را قربانی تحولات آنی و کوتاه مدت کرده اند.

این اتهام به ویژه بر پاکستان بیشتر از افغانستان وارد است.
اما نکته تأمل برانگیز این است که صاحب نظران پرشماری هستند که هنوز فکر نمی کنند پاکستان واقعا نسبت به گذشته تغییر کرده باشد و دست از آنچه آقای غنی آن را «کوته نظری» می خواند برداشته باشد.

در فضای سیاسی افغانستان به ویژه، این بدبینی عمیق تر و آشکارتر است.

مثلا طیف عظیمی از کارشناسان و ناظران مسایل سیاسی، فعالان رسانه ای، نمایندگان مجلس و فعالان مدنی، هنوز باور ندارند که پاکستان امروز با پاکستان دو سال پیش، تفاوت زیادی کرده باشد.

با این وجود، نمی توان انکار کرد که یک نکته در موضع گیری های نواز شریف؛ نخست وزیر پاکستان، تازگی داشت. او خشونت ها و تحرکات نظامی اخیر طالبان در افغانستان را «محکوم» کرد. البته در گذشته نیز سران پاکستان، نسبت به رویدادهای امنیتی خونین در افغانستان واکنش نشان داده و به صورت سربسته و غیر شفاف، عوامل آن را محکوم کرده اند؛ اما محکومیت تحرکات طالبان، از زبان یک دیپلمات ارشد پاکستانی، از نوادر روابط دو کشور محسوب می شود.

با این حساب، آیا بازهم باید عقیده داشت که پاکستان تغییری نکرده است؟
شاید در موضوع طالبان، پاکستان نیز کمابیش به این نتیجه رسیده باشد که این گروه شبه نظامی دیگر برای منافع و امنیت ملی آن کشور، مفید نیست و برای بهبود کارکرد آن، باید شیوه استفاده از آن را تغییر داد و آن را وارد بازی های سیاسی افغانستان کرد. این مهم به ویژه به دنبال کشتارهای خونین طالبان در پاکستان که در تازه ترین مورد در حمله مردان مسلح بر یک بس حامل پیروان مذهب اسماعیلیه در کراچی رخ نموده و ده ها کشته و زخمی در پی داشته، بیشتر از پیش، قوت گرفته است.

اما یک نگرانی جدی در این زمینه وجود دارد و آن اینکه طالبان شاید به اندازه گذشته تابع و تسلیم پاکستان نباشند و این بدان معناست که حتی اگر تغییری در موضع پاکستان رخ داده باشد، اهمیت قابل اعتنایی ندارد.