حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری که به ایران سفر کرده، روز سهشنبه در دیدار با جواد ظریف؛ وزیر خارجه ایران گفت که افغانستان اجازه نخواهد داد از خاکش، تهدیدی علیه ایران صورت بگیرد.
آقای اتمر در دیدار با ظریف، "تعمیق مناسبات با ایران در کلیه ابعاد دوجانبه و چندجانبه" را اولویتهای سیاست خارجی دولت وحدت ملی خوانده و خواهان همکاری این کشور در بخشهای ترانزیت، تجارت و مبارزه با تروریزم و مواد مخدر شده است.
آقای ظریف نیز در این دیدار از " آمادگی وزارت خارجه ایران برای شکلگیری همکاریهای دوجانبه با هدف تحکیم ثبات و امنیت در افغانستان" خبر داده است.
اتمر در دیدار با شمخانی نیز "تلاش یکپارچه برای ایجاد انسجام سیاسی و مقابله همهجانبه با افراطگرایی و تروریزم در کنار گسترش همکاریها به ویژه با کشورهای همسایه" را اولویت افغانستان برشمرده و بر "جایگاه و نقش ارزنده" ایران تاکید کرده است.
اشرف غنی هم در مراسم ادای سوگند گفت که کشورهای همسایه در حلقه اول سیاست خارجی دولت او قرار دارند و با تاکید بر اینکه "بیثباتی در کشورهای همسایه با بیثباتی در افغانستان ارتباط دارد" گفت که افغانستان نیاز دارد؛ تا با کشورهای همسایه یک پیمان همکاری منطقهای امضا کند.
این در حالی است که در طول ۱۳ سال گذشته روابط افغانستان و ایران به بالاترین سطح خود افزایش یافت؛ اما کارشناسان می گویند که هنوز پتانسیل های مثبت فراوانی در دوطرف رابطه وجود دارد که به فعلیت نرسیده است.
ایران از قدرت های سرآمد منطقه است و از بازیگران مهم عرصه بین المللی به شمار می رود. این کشور همچنین از این نظر، می تواند برای افغانستان حایز اهمیت باشد که پیشتر، خود تجربه دوران گذار پس از جنگ را سپری کرده و می داند چگونه باید مشکلات و بحران های یک جامعه پس از جنگ را در تمامی عرصه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و بازسازی مدیریت کرد و از آن در راستای بهبود امور، بهره گرفت.
ایران اکنون یکی از معدود کشورهای توسعه یافته منطقه است و از جانب دیگر، نیاز به یک شریک اقتصادی و تجاری پایدار دارد؛ تا برای محصولات و تولیدات داخلی اش بازاریابی کند.
افغانستان می تواند با توجه به این تجربه ها، رابطه ای را اساس گذاری کند که در کنار حفظ احترام متقابل و رعایت حدود حاکمیت های مستقل دو کشور، مشمول داد و ستد تجربه در عرصه های بازسازی، تامین امنیت، مبارزه با تروریزم، مبارزه با مواد مخدر و ترانزیت و تجارت باشد.
افغانستان در زمینه سرمایه گذاری های بلندمدت، فرصت های بی نظیری دارد و ایران می تواند با استفاده از این فرصت ها، کاری که چین می کند، به اقتصادش سامان دهد و حجم صادراتش را به صورت قابل توجهی افزایش دهد.
البته اکنون نیز بر اساس آمارهای رسمی، تنها در سال ۹۲ خورشیدی، ارزش اقلام صادراتی ایران به افغانستان، به دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون دالر بالغ می شد و این رقم در سال های بعد، همچنان رو به افزایش خواهد بود.
افغانستان نیز طی مدت زمان مشابه، بیش از ۳۲ میلیون دالر به ایران، صادرات داشته است.
ایران همچنین در عرصه راه سازی، صادرات برق و سایر موارد در بازسازی افغانستان، سهم گرفته است؛ اما این، با توجه به تجربه ای که ایران در این زمینه ها دارد و همچنین با در نظرداشت نیاز افغانستان، اصلا کافی نیست.
گسترش روابط اقتصادی و تجاری موجب می شود؛ تا علایق و منافع مشترک میان دو کشور بیشتر شود و در نتیجه، روابط نیز به خودی خود در تمامی عرصه ها، بهبود و توسعه می یابد.
ایران بارها تاکید کرده است که منافع اش در یک افغانستان امن و باثبات نهفته است و این از نظر منطقی نیز قابل درک است؛ زیرا تامین امنیت و ثبات در افغانستان، موجب گسترش همکاری های دو کشور در همه ابعاد می شود و از سوی دیگر، ایران مجبور نخواهد بود همچنان برای سال های متوالی از میلیون ها مهاجر افغانستانی میزبانی کند.
افزون بر آنکه ناامنی، تروریزم و مواد مخدر در افغانستان، تبعات مستقیم و وضعی بسیار جدی برای ایران نیز خواهد داشت و از این نظر نیز موضع ایران در شکل گیری یک افغانستان آرام و باثبات، قابل پذیرش است.
به این ترتیب، با اینگونه مراودات و دیدارها، دو طرف می توانند به عنوان دو کشور دوست و همسایه، الگویی برای سایر همسایگان افغانستان، در زمینه همکاری های دو و چندجانبه بوده و به این ترتیب، یک منطقه امن و آرام و مصون از تروریزم و مواد مخدر را سامان دهند.