دو سناتور امریکایی هشدار داده اند، در صورتی که امریکا راهبرد درست و برنامه‌ ویژه‌ ای در مورد مبارزه با مواد مخدر در افغانستان نداشته باشد، این کشور به بزرگترین تولیدکننده‌ این مواد بدل خواهد شد.
دینی فینیس تاین و چک گراسلی، با نشر گزارشی گفته اند که امریکا باید از افزایش کشت کوکنار و تولید و قاچاق مواد مخدر پس از ۲۰۱۴ در افغانستان جلوگیری کند.
آنان تاکید کرده اند که امریکا در این مورد باید با دولت افغانستان، همکاری درازمدت داشته باشد.
در این گزارش آمده که امریکا باید برای ارائه طرحی مشخص در بخش نابودی مواد مخدر در افغانستان، بیشتر کار کند.
به گفته آنان "در صورتی که راهبردی مثمر و همه جانبه برای مبارزه با این پدیده وجود نداشته باشد، پس از خروج نیروهای خارجی، افغانستان به کشور بزرگ تولیدکننده مواد مخدر بدل خواهد شد."
با وجود آنکه در جریان ۱۳ سال گذشته، میلیون‌ ها دالر در این زمینه مصرف شده؛ اما هنوز این موضوع، نگرانی جدی افغانستان، همسایگان و منطقه است.
این در حالی است که به عقیده کارشناسنان، حتی پیش از آنکه نیروهای خارجی تصمیم به خروج کامل از افغانستان بگیرند نیز با مواد مخدر در افغانستان هرگز به صورت جدی و ریشه ای مبارز نشد.
این در حالی است که از مواد مخدر به عنوان اصلی ترین منبع تغذیه مالی تروریست ها نام برده می شود؛ بنابراین شماری از تحلیلگران می گویند که میان مبارزه با تروریزم و مبارزه با مواد مخدر با توجه به تجربه ناکامی که در هر دو زمینه به ثبت رسیده، نسبت های ظریف و پنهانی وجود دارد.
سرگذشت مبارزه با مواد مخدر در ۱۳ سال اخیر در افغانستان نیز مانند سرگذشت مبارزه با تروریزم بوده است.
اکنون نیروهای خارجی می خواهند کشور را ترک کنند و شماری از آنها فقط به بهانه آموزش و مشورت حضور خواهند داشت و این در حالی است که نه تروریزم، نابود شده و نه آنچه منبع تامین مالی این نیروها نامیده می شود یعنی مواد مخدر، ریشه کن شده است.
برنارد باژوله؛ سفیر فرانسه در کابل باری در سال گذشته، با اشاره به ناکامی دولت و جامعه جهانی در مبارزه با مواد مخدر گفته بود که آسیب مواد مخدر افغانستان برای کشورهای حوزه بالکان، روسیه و اروپا کمتر از تروریزم نیست.
در همین حال، گزارش های سازمان ملل و سایر سازمان های بین المللی از میزان کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان، همواره نشان دهنده افزایش چند درصدی این امر بوده است و این، بر حجم پرسش ها و ابهام های بی پاسخ در این خصوص می افزاید.
معضل مواد مخدر در افغانستان، با رشد و توسعه پنهان و خزنده ای که طی ۱۳ سال اخیر داشته، اکنون به مرحله ای رسیده که به یک الگوی تازه از تروریزم تبدیل شده است؛ الگویی که در میزان تلفات، قدرت تخریب و ویرانگری و خشونت ناخوانایی که در پشت ظاهر آرامبخش و فراموشی آور نشئه تریاک وجود دارد، جهانی را در معرض یک خطر بالفعل و مستقیم قرار داده است.
این تروریزم از اکنون و همین حالا، آینده نسل های بشری از افغانستان تا پاکستان، ایران، آسیای میانه، روسیه، کشورهای حوزه بالکان، اروپا و امریکا را نشانه رفته و به نظر می رسد در مرحله ای از رشد رسیده است که دیگر کمتر قدرتی تاب برابری و مقابله با آن را دارد.
پرسش های زیادی در این زمینه وجود دارد. اینکه چرا پس از حضور ۱۳ ساله جامعه جهانی در افغانستان، آمارهای رسمی بازهم نشان می دهد که معضل مواد مخدر در کشور، رو به گسترش و تعمیق و تشدید بوده است و سازمان های منطقه ای آشکارا هشدار می دهند که این معضل اکنون به اندازه ای فراگیر شده که حیات جهانی را با مخاطره مواجه ساخته است؟
سالانه ده ها میلیارد دالر از رهگذر کشت و تولید مواد مخدر توسط دهقانان فقیر افغانستان در ولایات غالبا ناآرام کشور، به دست می آید؛ اما چرا اکنون و پس از ۱۳ سال، هیچ دهقانی در هلمند یا ننگرهار یا بدخشان از ناحیه کشت و تولید مواد مخدر، میلیاردر نشده است؟
شماری از سازمان های سیاسی و استخباراتی غربی سعی می کنند میان توسعه کشت مواد مخدر و افزایش ناامنی ها و منابع تامین مالی تروریزم و شورشگری در افغانستان، نسبت هایی ایجاد کنند؛ اما سؤال این است که حتی اگر چنین نسبت هایی درست هم باشد چه گروه ها و سازمان هایی زمینه سازی می کنند؛ تا شورشیان به آسانی بتوانند مواد مخدری را که زیر نظر آنها و با حمایت نظامی و امنیتی تروریزم، تولید می شود به بازارهای آسیا و اروپا برسانند؟
آیا شورشیان آماتوری که در هلمند، قندهار، بدخشان، ننگرهار، نورستان و غیره، مردم را ترغیب می کنند که مواد مخدر بکارند، این قدرت را هم دارند که آنها را به کشورهای دیگر صادر کنند و از پول آن برای خود سلاح و تجهیزات نظامی و جنگی تهیه کنند؟ این سلاح ها را از کجا به دست می آورند؟ چه کشورهایی آن را می سازد؟ و ده ها سؤال دیگر از این قبیل.
هیچ پاسخ قانع کننده ای برای این سوال ها وجود ندارد؛ نه از سوی دولت افغانستان و نه از سوی کشورهای خارجی؛ اما آنچه واقعیت دارد این است که مواد مخدر اکنون تروریزمی است که جهان را تهدید می کند و وقتی این تروریزم آرام و به ظاهر بی خطر و درآمدزا، در خدمت تروریزم سخت افزاری و مرگبار و واقعی قرار می گیرد، میراث نیروهای خارجی پس از خروج آنها از افغانستان، به گونه ای مضاعف، خطرناک تر و وحشت آورتر می شود.