نخستین نقشه مغز جنین انسان ارائه شد

نخستین نقشه مغز جنین در زمان رشد آن در رحم، جزئیات دقیقی از محل فعال بودن ژنهای مختلف در این مرحله حیاتی از زندگی جنین را ارائه می‌کند.
به گزارش خبرگزاری آوا به نقل از ایسنا، این اطلس مغزی که توسط محققان موسسه علوم مغز آلن در سیاتل طراحی شده، به نمایش نشانه‌هایی در مورد آنچه انسانها را از حیوانات متمایز می‌کند و زمانی که اختلالاتی مانند اوتیسم در آن آغاز می‌شود، پرداخته است.

این موسسه پیش از این نقشه‌هایی از مغز در حال رشد و بالغ موش، مغز در حال رشد میمون و مغز بالغ انسان طراحی کرده بود. نقشه جدید برای اولین بار به نمایش مغز در حال رشد انسان و بویژه بخش نوقشر در حال رشد که جایگاه عملکردهای شناختی بالاتر است، پرداخته است.
این نقشه به اندازه‌ای دقیق است که دانشمندان می‌توانند از آن برای بررسی گونه‌های مختلف سلولها در مراحل گوناگون رشد استفاده کنند.



محققان این نقشه را با استفاده از مغزهای سالم پیش از تولد جنین از یک بانک مغزی تولید کردند. آنها از بافت مغز بدون ناهنجاری‌های شناخته شده یا ویروسهایی مانند اچ‌آی‌وی استفاده کردند. برای این پروژه، تصاویری از مغزها در دو مرحله متفاوت رشد پیش از تولد گرفته شد.
دانشمندان به منظور اندازه‌گیری فعالیت ژنی از یک ابزار قدرتمند موسوم به ریزآرایه دی‌ان‌ای استفاده کردند که سنجشی کمی از فعالیت هر ژن در ژنوم انسان را بطور همزمان ارائه می‌کند.
آنها نتایج این فعالیت ژنی را با داده‌های موجودات دیگر بویژه موشها مقایسه کردند. موشها بطور گسترده در پژوهشهای زیست‌پزشکی به عنوان مدلی برای انسان استفاده می‌شوند و این نقشه‌ها می‌تواند به دانشمندان بینش جدیدی در مورد شباهتها و تفاوتهای مغز آنها با انسانها ارائه کند.
محققان برخی از ژنها را شناسایی کردند که در مغز در حال رشد انسان فعال شده اما در مغز موشها خاموش مانده‌ بودند، یا بالعکس. برای مثال، مغز در حال رشد انسان حاوی ژنهایی است که در بخش فرونتال نسبت به همان بخش در مغز موش فعالتر هستند. بخش فرونتال با شخصیت و تصمیم‌گیری مرتبط است.
نقشه یک مغز سالم در حال رشد همچنین نشانه‌هایی در مورد منشا اختلالات رشد مانند اوتیسم ارائه می‌کند. مطالعات دیگر، ژنهای خاصی را آشکار کرده‌اند که در اوتیسم فعال هستند. محققان دریافتند که این ژنها در سلولهای عصبی تحریک‌کننده تازه تولید شده در قشر پیش از تولد فعال می‌شوند که نشان‌دهنده امکان آغاز اوتیسم از درون رحم است.
این نقشه‌های مغز در کنار یکدیگر تصویری از محل و زمان فعال شدن ژنهای مختلف را در مغز نشان می‌دهند. ژنها به رمزگشایی از پروتئینهایی می‌پردازند که همه کارهای حیاتی درون نورونها را انجام داده و درک پیچیده مغز انسان را افزایش می‌دهند.
موسسه آلن یکی از سازمان‌های خصوصی حاضر در پرورژه BRAIN است که سال گذشته توسط باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا برپا شده است.
همه اطلسهای مغز موسسه آلن بطور آنلاین دردسترس هستند و نتایج جدید نیز در مجله نیچر منتشر شده است.