مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان با استناد به فتاوای مراجع عظام تقلید و نیز تحلیل درست شرایط حساس کنونی دنیای اسلام به طور کل و شیعه به طور خاص با صدور اطلاعیه ای از تمام عزاداران امام حسین(ع) خواست از اشکال غلط عزاداری مانند قمه زدن و تیغ زدن که برای انسان ضرر دارد و باعث وهن مذهب می شود، اجتناب کنند.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) اطلاعیه در ادامه می افزاید: نباید با برگزاری مراسم عزاداری نادرست به رسانه های ضد اسلامی و ضد شیعه در راستای بدنام کردن اسلام خوراک رسانی کرد.
در ادامه اطلاعیه آمده است که خون آلود کردن سر و صورت با تیغ و قمه براساس فتاوای مراجع تقلید از آنجایی که عملی خشن است و باعث بدنام شدن مذهب شیعه اثنی عشری در نزد مردم جهان و پیروان دیگر مذاهب اسلامی، باعث آسیب رسیدن جسمی و روحی فردی و از همه مهمتر موجب وهن دین و مذهب و ائمه اطهار(علیهم السلام) می گردد، جایز شمرده نشده است و از شیعیان خواسته شده است چه در خفا و چه در ملأ عام از این شکل عزاداری اجتناب کنند.

متن اطلاعیه به شرح ذیل است:

عاشورا یک روز نیست، بلکه یک دنیا ایمان و اخلاص، فداکاری و جانبازی در راه دین و عقیده، آزادی و نبرد حق علیه باطل است. در این روز، امام حسین(ع) و یاران اندکش با سپاه سنگدل، بی ایمان و تشنه زر و زور جنگید و صحنه ای همیشه زنده از عشق خدایی و حریت را در برگ های زرین تاریخ از خود به جای گذاشت.

دامنه تاثیرات واقعه عاشورا آنقدر وسیع بود که تا ابدیت کشیده خواهد شد و جان ها و وجدان های بیدار در تمامی ادوار تاریخ از مکتب ظلم ستیز، منتقد به حکومت های فاسد و حرام خوار و آمر به معروف و ناهی از منکر کربلا سیراب خواهند شد و البته یکی از راه های زنده نگه داشتن پیام های والای دینی، انسانی و نجات بخش عاشورا، باز خوانی فلسفه عاشورا و بیان مکرر آن به اشکال مختلف می باشد که برپایی مراسم عزاداری، سینه زنی و زنجیر زنی و دیگر مراسم حزن و اندوه نمونه هایی از آن می باشد.

به اذعان عموم مؤرخان اسلامی، ابراز اوج عشق و اخلاص نه تنها شیعیان بلکه تمام انسان های آزاده به معلم حریت و آزادی و اسوه جهاد و شهادت در طول تاریخ ادامه داشته است.

از قبل از قرن چهارم هجری قمری که مردم در خانه های شان برای سالار شهیدان عزاداری می کردند، گرفته، تا نیمه دوم قرن چهارم هجری قمری که عزاداری امام حسین(ع) شکل علنی و عمومی به خود گرفت. در این زمان مردم در روز عاشورا دور هم جمع می شدند و اظهار حزن می کردند، بازارها را می بستند، خرید و فروش را متوقف می کردند و زنها بر سر و صورت خود می زدند و بر حسین(ع)ندبه می کردند(۱). اگر چه براساس کتاب "سیرتنا و سنتنا" علامه عبدالحسین امینی، پایه گذار اصلی عزاداری بر حسین(ع) خود پیامبر(ص) است ولی باید گفت: صورت عزاداری به شکل معین، ریشه روایی مستقیم ندارد و در کشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی، شیعیان به روش های مختلف مراسم عزاداری را برگزار می کنند.

برخی، در قالب دسته های سینه زنی و زنجیر زنی عزاداری می کنند و برخی دیگر در کنار راه اندازی دسته های عزاداری، بر طبل می کوبند، شیپور می نوازند و سنج می زنند. اما باید در نظر داشت که شیعیان هر شکلی را که برای عزاداری انتخاب می کنند، می بایست منطبق بر اصول کلی دین، راهنمایی ائمه اطهار(علیهم السلام)، بزرگان دین و عرف جامعه باشد و با فلسفه اصلی عزاداری امام حسین(ع) که همان زنده نگهداشتن فداکاری های سالار شهیدان و یاران باوفایش، زنده نگهداشتن یاد و تاریخ پرشکوه نهضت عاشورا، الهام پیام ظلم ستیزی، پالایش روح و تزکیه نفس و احیای ارزش های دینی و جلوگیری از انحرافات است، منافاتی نداشته باشد.

اما متاسفانه یکی از اشکال غلط عزاداری که در بستر تاریخ به عزاداری ها اضافه شده است، خون آلود کردن سر و صورت با تیغ و قمه می باشد. براساس فتاوای مراجع تقلید که در برخی رساله های عملیه آن ها آمده است، قمه زدن از آنجایی که عملی خشن است و باعث بدنام شدن مذهب شیعه اثنی عشری در نزد مردم جهان و پیروان دیگر مذاهب اسلامی، آسیب رسیدن جسمی و روحی فردی و جمعی و از همه مهمتر باعث وهن دین و مذهب و ائمه اطهار(علیهم السلام) می گردد، جایز شمرده نشده است، بلکه حرام نیز اعلام گردیده و از شیعیان خواسته شده است چه در خفا و چه در ملا عام از این شکل عزاداری اجتناب کنند. 

اولین تاثیر منفی قمه زدن، تخریب چهره مذهب شیعه در اذهان مردم جهان می باشد. بدون شک در دنیای مدرن امروز که رسانه های ضد اسلام به طور کل و ضد شیعه به طور خاص با استفاده از بازخورد رویدادها در صدد بدنام کردن اسلام هستند، استفاده از قمه زنی می تواند نمودار بدنام کردن مسلمانان، تروریست نشان دادن و خشن نمایاندن مسلمانان را با شتاب بیشتری صعودی کند. 

پس بهتر است که شیعیان و عزاداران امام حسین(ع) به پیامدهای اشکال خشن عزاداری به شمول قمه و تیغ زنی آگاه باشند و اجازه ندهند عزاداری شان از مسیر اصلی منحرف شود. عزاداری ها می بایست تحت نظارت علمای عامل و فهیم شیعه هدایت شود تا کارکرد اصلی خود که همان تقویت دین می باشد را از دست ندهد.
۱. ابن الجوزی، کتاب المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، جلد ۷، ص۱۵ 

مرکز فعالیت های فرهنگی و اجتماعی تبیان
دفتر مرکزی کابل