امام موسی کاظم (ع) امام هفتم شیعیان بعد از رحلت پدر بزرگوارش امام صادق (ع) در سن ۲۰ سالگی به امامت رسید و ۳۵ سال رهبری و ولایت شیعیان را برعهده داشت. امام موسی کاظم(ع) در هفتم ماه صفر سال ۱۲۸ هجری متولد شدند و برخی نیز سال ۱۲۹ را ذکر کردند، محل تولد ایشان ابواء (منطقهای در میان مکه و مدینه) در سرزمین حجاز است.
به گزارش خبرگزاری آوا، امام موسی کاظم(ع) در ۲۵رجب سال ۱۸۳ هجری قمری، در سن ۵۵ سالگی، به وسیله زهری که در زندان" سندی بن شاهک" به دستور هارون الرشید به آن حضرت خورانده شد به شهادت رسیدند.
به جهت كثرت زهد و عبادتش معروف به (العبد الصالح) و به جهت علم و فرو خوردن خشم و صبر بر مشقات و آلام زمانه مشهور به (الكاظم) گرديد.
امام موسی کاظم (ع) هنوز کودک بود که فقهای مشهور مثل ابوحنیفه از او مسئله میپرسیدند و کسب علم میکردند.
مختصری از زندگینامه آن از نظر می گذرد.
نسب پدری و مادری امام موسی کاظم(ع)
نسب پدری امام جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب (ع)است؛ نام مادر ایشان حمیده مصفّاة است. این بانو از زنان بزرگ زمان خویش بود و چندان فقیه و عالم به احکام و مسائل بود که امام صادق(ع) زنان را در یادگیری مسائل و احکام دینی به ایشان ارجاع میداد. و دربارهاش فرمود: «حمیده، تصفیه شده است از هر دنس و چرکی؛ مانند شمش طلا. پیوسته فرشتگان او را حفاظت و پاسبانی نموده تا رسیده است به من، به خاطر آن کرامتی که از خدای متعال برای من و حجت پس از من است.»
فرزندان امام موسی کاظم(ع)
بنا به گفته شیخ مفید در ارشاد امام موسی کاظم (ع) ۳۷ فرزند پسر و دختر داشت که ۱۸ تن از آنها پسر بودند و علی بن موسی الرضا (ع) امام هشتم افضل ایشان بود از جمله فرزندان مشهور آن حضرت احمد بن موسی و محمد بن موسی و ابراهیم بن موسی بودند. یکی از دختران آن حضرت فاطمه معروف به معصومه (س)است که قبرش در قم مزار شیعیان جهان است.
کنیهها و القاب امام موسی کاظم(ع)
کنیه: ابو ابراهیم، ابوالحسن، ابوالحسن اوّل، ابوالحسن ماضی، ابوعلی و ابواسماعیل.
القاب: کاظم، صابر، صالح، امین و عبدالصالح.
امام موسی کاظم(ع) در میان شیعیان به «باب الحوائج» معروف است.
شخصیت اخلاقی امام(ع)
او در علم و تواضع و مکارم اخلاق و کثرت صدقات و سخاوت و بخشندگی ضرب المثل بود، چنانکه بداندیشان را با عفو و احسان بیکران خویش تربیت میفرمود.
شبها بطور ناشناس در کوچههای مدینه میگشت و به مستمندان کمک میکرد. مبلغ ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ دینار در کیسهها میگذاشت و در مدینه میان نیازمندان قسمت میکرد. صرار (کیسهها) موسی بن جعفر در مدینه معروف بود. و اگر به کسی صرهای میرسید، بی نیاز میگشت معذلک در اطاقی که نماز میگذارد جز بوریا و مصحف و شمشیر چیزی نبود.
رویدادهای مهم زمان امام موسی کاظم (ع)
شهادت امام جعفر صادق(ع)، پدر ارجمند امام موسی کاظم (ع)به دست منصور دوانیقی، در سال ۱۴۸ هجری است.
پیدایش انشعاباتی در مذهب شیعه، مانند: اسماعیلیه، اَفْطَحیه و ناووسیه، پس از شهادت امام صادق (ع) و معارضه آنان با امام موسی کاظم (ع) در مسئله امامت ادعای امامت و جانشینی امام جعفر صادق (ع)، توسط عبدالله اَفْطَحْ، برادر امام موسی کاظم(ع) و به وجود آوردن مذهب افطحیه در شیعه.
مبارزات منفیِ امام موسی کاظم (ع) با دستگاه حکومتیِ هارونالرشید، در مناسبتهای گوناگون.