به گزارش خبرگزاری آوا به نقل از مرکز خبر و اطلاع‌رسانی جامعةالمصطفی، نشست علمی پژوهشی نیازشناسی کلامی جامعه علمی افغانستان، با حضور اعضای انجمن کلام اسلامی و پژوهشگران و باهمکاری اداره پژوهش انجمن کلام اسلامی مدرسه تخصصی خواهران المصطفی مشهد برگزار شد.
در این نشست که با هدف آشنایی پژوهشگران و طلاب با نیازهای علمی جامعه افغانستان و سوق دادن پایان نامه‌های علمی مقطع ماستری در پاسخ به نیازهای فعلی جامعه افغانستان برگزار شد، سید حسین همایون مصباح، با مهم و کاربردی خواندن این موضوع در شرایط فعلی و تأکید بر ضرورت تبیین کلید واژه‌های«جامعه»، «جامعه علمی» و «نیاز» گفت: در بحث از جامعه چهار محور کلی سازه‌های جامعه، سطوح جامعه، جامعه در حال گذار و جامعه علمی، قابل طرح است و تا این چهار عنوان تبیین نشود طرح موضوع فوق در خلأ، نتیجه مطلوب را به دنبال نخواهد داشت.
وی تصریح کرد: در رابطه با سازه‌های جامعه، تحلیل کردن جامعه‌شناس سه عنصر ضروریات، نیازمندی‌ها و تحقیقات را برای جامعه و قانون‌گذاری لازم می‌دانند و از این سه عنصر ضروریات قوام دهنده جامعه است و وجود جامعه به آن بستگی دارد و مصداق بارز آن امنیت و ایدئولوژی و نیازمندی‌هایی چون عدالت و عقلانیت فراهم کننده بستر تکامل اجتماع و تحسینیات همچون رفاه، شاداب کننده زندگی یک اجتماع است.
عضو انجمن فلسفه و کلام اسلامی جامعه المصطفی- واحد مشهد، در تبیین سطوح جامعه یادآور شد: در تقسیم سطوح برخی جامعه را به سه سطح جهان بینی، اقتصادی و سیاسی و برخی به چهار سطح جهان بینی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فرهنگی تقسیم کردند که برخی چون مارکسیست‌ها اقتصاد را تعیین‌کننده و برخی چون نئومارکسیست‌ها علاوه بر اقتصاد، سیاست و جهان بینی را نیز از عوامل تعیین کننده بر شمرده اند.
وی درباره رابطه این مباحث با موضوع نیازشناسی کلامی جامعه افغانستان گفت: موضوعات این‌چنینی گاه در خلأ مطرح می‌شود و این بار می‌خواهیم در رابطه با واقعیات اجتماعی و زیستی از زاویه‌ای دیگر به موضوع بنگریم کما این‌که در آثار نویسندگان و اندیشمندان کلامی جهان امروز این نوع نگاه کاملا مشهود است.
استاد همایون مصباح خاطرنشان کرد: کلام چه به صورت مسائل و چه به صورت موضوع همواره از درون جامعه بیرون آمده کما این‌که مسأله جبر از یک نظام حاکم برآن زمان با هدف پیشبرد اهداف به وجود آمد و دارای یک عقبه فکری بوده و هم چنین سایر مسائل کلامی جزء واقعیات سیاسی زمان خود و معمولا از رأس جامعه مطرح می‌شد.
وی با تأکید بر عقبه فکری داشتن اندیشه‌های کلامی گفت: برخی مسائل کلام اسلامی به ویژه در قرن دوم به دلیل گسترش جغرافیایی اسلام در تعامل با فرهنگ‌های دیگر همچون هند، ایران و روم پدید آمد، بنابراین طرح بحث نیازشناسی باید با توجه به تعامل دین با واقعیات‌های روز مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
مسؤول انجمن فلسفه و کلام اسلامی جامعةالمصطفی واحد مشهد، ضمن توضیحاتی در رابطه با جامعه گذار، جامعه گذار را به چهار قسم تعارضی، چرخشی، تکامل و توازنی تقسیم و افغانستان را جامعه‌ای در حال گذار چرخه‌ای و تعارضی دانست.
وی ایدئولوژی، ایدئولوژیک، رهبری، تکنولوژی، جمعیت و جغرافی را از عوامل مهم گذار خواند و با اشاره به جامعه علمی گفت: منظور از جامعه علمی اعتقاد به مجموعه از مفاهیم، نظریات، روش‌ها و هنجارها و توانایی استفاده و پیاده کرده در اجتماع دانست و در جامعه علمی برخلاف دیگر جوامع، رنگ، نژاد و ثروت مطرح نیست و صرفا نظام آموزش لازم است.
همایون مصباح در ادامه افزود: وظیفه علم کلام اثبات مبانی، تبیین مدعیات و معارف دینی، دفع شبهات، پاسخ به مسائل و ارزیابی و نگاه به دین از منظر بیرونی است.
وی از بین محورهای بحث شده، دین شناسی و تبیین مدعیات و معارف دینی را از مهم‌ترین نیازهای کلامی جامعه علمی افغانستان دانست و خاطرنشان کرد: در نگاه به دین از منظر بیرونی کلام سبقه شریعتی و قانون گزاری به خود می‌گیرد کما این‌که متکلمان جهان عرب و غیر عرب در حال حاضر متمرکز بر این محورند.