این قیام کاملاً مردمی بوده و از قبل سازمان دهی شده نبوده، ولی میتوان گفت که مجموع حوادث دست به دست هم داده و این قیام را به شکل سازمان دهی شده در آورد.

سوم حوت سالروز رستاخیز مردم افغانستان و قیام مردم غیور و قهرمان کابل در برابر دولت کمونیستی و حامی آن ارتش سرخ شوروی سابق است. این روز افتخار آفرین سبب گردید که نه تنها افغانستان بلکه کشورهای آسیا و خاک اروپا نیز از خطر احتمالی نجات پیدا کنند.
حضرت آیت الله سید محسن حجت کابلی یک تن از علمای بر جسته کشور، در یک گفتگوی ویژه با خبرگزاری صدای افغان(آوا) با بیان این مطلب افزود: اولین قیام عمومی بر علیه ارتش سرخ شوروی که در افغانستان آغاز گردید قیام سوم حوت بود. اما قبل از آن قیام ها و جنگهای چریکی در گوشه و کنار کشور گاهاً به وقوع می پیوست که این جنگها نیز ضربات مهلکی بر پیکر روسها وارد کرد.
به گفته آیت الله حجت پیش از روز سوم حوت ۱۳۵۸، یک خیزش عمومی و حرکت همگانی صورت نگرفته بود. بنابراین قیام سوم حوت، اولین قدم بود که مردم افغانستان مخصوصا ً شهروندان کابل دست به یک حرکت جمعی زدند و بالاخره این جوشش همگانی، منجر به راهپیمایی گردید که در این راهپیمای عده زیادی از مردم بی دفاع توسط نیروی کمونیستی به خاک وخون کشیده شدند.
وی گفت: در کل باید گفت که قیام مردم افغانستان نه تنها سبب بیداری ملت افغانستان و آزادی مردم از زیر سلطه شوروی سابق گردید، بلکه جهان اسلام را متوجه ساخت و جهان را از شرغول شرق و نظام منحط کمونیستی نجات بخشید.
به گفته این عالم دینی، مردم افغانستان شجاعت و همت بلندی دارند و در غیرت آنها نمی گنجد که کشورشان تحت سلطه بیگانه گان قرار داشته باشد، بنابراین با دست خالی و همت بلند در سوم حوت ۱۳۵۸ دست به قیام زدند و از حیثیت، عزت و تمامیت ارضی خود مردانه دفاع کردند و بالاخره با پیروزی جهاد مردم افغانستان، کمونیست ها و اندیشه آنان به زباله دان تاریخ پیوست.
وی در پاسخ به اینکه عدم گرامی داشت و تجلیل از این روزهای تاریخی و ملی آیا ضربه بر پیکر فرهنگ و تاریخ مردم افغانستان نیست؟ گفت: باید حرکت های بزرگ مردم افغانستان در تاریخ ثبت شود، تا نسل آینده بدانند که ما در گذشته ها چه پیشینه ای داشتیم و مردم ما چه کردند و چه افتخاراتی را با چه خون دلها به دست آوردند و با ریختاندن خون شان عزت و سر بلندی یک ملت را خریدند.
به باور آقای حجت، این روز های تاریخی، با هماهنگی آحاد ملت باید هر سال بیش از گذشته ها تجلیل گردند تا درسی باشد برای آیندگان تا بدانند که برای تغییر سرنوشت یک ملت و دفاع از هویت ملی چه بهای سنگینی را باید پرداخت.
آیت الله حجت تصریح کرد: امروز متاسفانه یک عده گرفتار زد و بندهای سیاسی گردیده یک عده هم مشغول قوم گرایی هستند و تعدادی هم منافع مادی شان را بر همه چیز ترجیح می دهند، تمام این عوامل باعث گردیده که روزها ی تاریخی و ملی کم کم به فراموشی سپرده شود که این کاری است غلط و نامعقول.
به گفته حجت، سمینارهای کوچک در گوشه و کنار کشور از روزهای مهم، مردم ما را راضی نمی کند، همان طور که قیام عمومی سوم حوت سرتاسری و ملی بود، تجلیل و گرامی داشت نیز باید در سطح ملی صورت بگیرد تا حق این روز ها ادا گردد.
او گفت از آن جایی که این قیام بعد از مدتی ظلم و اختناق حکومت کمونیستی آغاز گردید، باید گفت که این قیام کاملاً مردمی بوده و از قبل سازمان دهی شده نبوده، ولی میتوان گفت که مجموع حوادث دست به دست هم داده و این قیام را به شکل سازمان دهی شده در آورد.
او هم چنان گفت: از آنجایی که مردم افغانستان متدین بودند وعِرق دینی داشتند و با جان شان می خواستند از اسلام دفاع کنند نیاز به این نبود که شخصی خاص و یا رهبر حزبی، بیاید از اینها حمایت کنند بلکه دین داری مردم بهترین سازمان دهنده آنان بود.
گفتنی است اولین قیام بر ضد نظام کمونیستی در تاریخ ۲۶ دلو ۱۳۵۷ در ولسوالی دره صوف ولایت سمنگان، دومین قیام در تاریخ ۳ حوت ۱۳۵۷ در ولسوالی چهارکنت ولایت بلخ و سومین قیام در تاریخ ۲ سرطان ۱۳۵۸ در منطقه چنداول کابل و به دنبال آن قیام عمومی مردم کابل در سوم حوت ۱۳۵۸ بوده است. همچنین قیام ۲۴ حوت ۱۳۵۸ در ولایت هرات که منجر به کشته شدن هزاران تن گردید از دیگر نمونه های مبارزات مردمی بر علیه نظام کمونیستی به شمار می رود.