خبرگزاری صدای افغان(آوا)-مشهد مقدس: همزمان با فرا رسیدن ماه محرمالحرام و آغاز دهه اول عزاداری سید و سالار شهیدان حضرت امام حسین(علیه السلام)، مراسم شب اول محرم از سوی دفتر مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان افغانستان در مشهد مقدس با حضور جمعی از عاشقان اهلبیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) در حسینیه شهید مصباح(ره) برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین سیدعیسی حسینی مزاری طی سخنانی پیش از شروع به بحث اصلی، با اشاره به جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران، گفت: این جنگ به مدت ۱۲ روز به طور نابرابر بر ملت ایران تحمیل شد. در این جنگ، دشمنی وارد میدان شد که نماینده جبهه کفر محارب به رهبری امریکا و اسرائیل بود، اما با ایستادگی و مجاهدت مردم ایران، شکست خورد و توقف جنگ در حقیقت بر امریکا و اسرائیل تحمیل شد.
وی با بیان اینکه جنگ تحمیلی برکات زیادی برای جمهوری اسلامی و جبهه حق در سراسر جهان داشت، گفت: اگر این جنگ رخ نمیداد، بسیاری از فرصتها و پیروزیها برای آزادیخواهان، مسلمانان و ملتهای مظلوم حاصل نمیشد. این پیروزی، نقطه عطفی برای جبهه حق بود و باید همچنان در این مسیر ثابتقدم ماند.
رئیس مرکز تبیان عنوان کرد: شب اول محرمالحرام فرصتی است تا به این پرسش پاسخ دهیم که چرا باید از ایام و لیالی محرم تجلیل کنیم. محرم، به ویژه دهه اول آن، به دلیل سه محور اساسی اهمیت دارد: تجدید عهد با آرمانهای امام حسین(علیه السلام)، تقویت روحیه ظلم ستیزی و تعمیق وحدت اجتماعی میان مسلمانان.
حسینی مزاری خاطرنشان کرد: برای تحقق این اهداف، باید دو نوع فضا در جامعه ایجاد شود؛ فضای شکلی و ظاهری و فضای محتوایی و باطنی. فضای ظاهری یعنی تغییر در چهره جامعه و سبک زندگی در ایام محرم. لباس، رفتار، نوع تفریحات و حتی برنامههای خانه باید متفاوت از دیگر ایام سال باشد تا احترام این ایام حفظ گردد.
وی افزود: لازم است از برگزاری مراسم شادی، حتی اگر ذاتاً اشکال شرعی نداشته باشند، در این ایام پرهیز شود. همچنین باید از میزان مشغلههای روزمره کاست تا فرصت برای حضور و خدمت در مراسم محرم فراهم شود. در این راه، صرف وقت و هزینه اهمیت زیادی دارد و نباید در هزینهکرد برای مجالس محرم، کمتر از مراسم عروسی فرزندانمان عمل کنیم.
حسینی مزاری ادامه داد: بزرگداشت محرم حتی از وجود ما هم مهمتر است، چرا که عزت و هویت ما از عاشورا و تاسوعا نشأت میگیرد. حضور گسترده مردم در مجالس حسینی، یکی از راههای تجلیل عملی از محرم است. نباید مراسم را به جلسات خانوادگی یا قومی محدود کرد. مجالس کوچک، به نوعی باعث تضعیف فرهنگ عاشورایی میشوند.
وی همچنین تأکید کرد: خداوند پدر و مادر ایرانیها و مردم عراق را رحمت کند که در برگزاری مجالس محرم، حقیقتاً تلاش میکنند، همچنان مردم افغانستان در داخل. اما متأسفانه در میان مهاجرین، شاهد برگزاری مجالس باشکوه نیستیم. جلسات بزرگ باید جایگزین محافل محدود شوند. در صورت برگزاری جلسات کوچک نیز باید با مجالس عمومی تداخل نداشته باشد.
حسینی مزاری با تاکید بر اینکه مسئولیتپذیری و جدیت در برگزاری آیینهای محرم، وظیفه همه ماست، افزود: باید خانواده، دوستان، آشنایان و فرزندانمان را برای شرکت در این محافل تشویق کنیم و از تمام ظرفیتهای موجود برای تقویت فرهنگ حسینی استفاده نماییم.
رئیس مرکز تبیان عنوان کرد: در بزرگداشت ایام محرم نباید از استفاده از هیچ ابزار، وسیله و امکان مشروعی دریغ کرد. هر آنچه در توان داریم باید در خدمت آیینهای حسینی قرار گیرد. کوتاهی در این مسیر، بیتوجهی به عزت و اقتدار خود ماست.
وی با بیان اینکه پیوند زندگی فرد، جریان و حکومتها با فرهنگ عاشورا ضامن عزت و سرافرازی است، گفت: هر فرد، جریان، حزب یا ملت و حکومتی که زندگیاش را به نام امام حسین علیهالسلام و اهداف عاشورا گره بزند، قطعاً عزیز، قدرتمند و باوقار خواهد بود و تقابل با این آئین و فرهنگ محکوم به نابودی خواهد بود. نگاهی به تاریخ نشان میدهد که همه فعالان و خادمان محرم و مجالس حسینی، اهل عزت و احتراماند.
رئیس مرکز تبیان عنوان کرد: دوری از فرهنگ عاشورا موجب ضرر و عقبماندگی خواهد شد. حتی به مسئولان امارت اسلامی افغانستان هم توصیه کردهام که اگر خواهان دوام، گسترش و اقتدار هستند، باید با فرهنگ امام حسین علیهالسلام همراه شوند.
حسینی مزاری خاطرنشان کرد: گاهی عدهای برگزاری مجالس و اطلاعرسانی درباره آن را ریا میدانند، در حالی که تظاهراتها و اجتماعات بزرگ در جمهوری اسلامی در روزهایی چون ۲۲ بهمن یا روز قدس نیز جلوهای از تظاهر عزتمندانه در راه خداست. این تظاهر، نه تنها مذموم نیست، بلکه ثواب هم دارد، زیرا در خدمت اقتدار اسلام و احیای شعائر الهی است.
وی افزود: باید ظاهر خود را برای محرم تغییر دهیم؛ لباس، رفتار، فضا و ظاهر زندگی ما باید حسینی باشد. اما این تنها گام اول است. فضای دوم، فضای باطنی و محتوایی است که اهمیت بیشتری دارد.

حسینی مزاری ادامه داد: ما باید قیام امام حسین علیهالسلام را بشناسیم؛ برنامه ها، روش ها و اهداف آن را درک کرده و به روز کنیم. نباید محرم را به واقعه سال ۶۱ هجری محدود کنیم. سؤال اساسی این است که یزیدّ امروز کیست؟! امام حسینِ امروز چه میگوید و چه نسخهای برای جامعه ما دارد؟!
وی تأکید کرد: یزیدهای زمانه، الزاماً خارج از کشور، منطقه یا جهان اسلام نیستند؛ بلکه ممکن است در دل جوامع اسلامی، درون ساختارهای سیاسی یا حتی در درون خود ما باشند. باید با شناخت دقیق جبهه باطل امروز، با همان منطق و راهبردهای امام حسین علیهالسلام در برابر آنها بایستیم.
رییس مرکز تبیان با اشاره به اهمیت بهره برداری عمیق از محرم گفت: فضای محتوایی محرم باید موجب تحول درونی شود. خروجی این فضا دو چیز است: اول، ساختن خود بر اساس راه امام حسین علیهالسلام و عمل مطابق آن؛ دوم، تربیت نیروی انسانی عاشورایی.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: زندگی حسینی فقط در ظاهر و سینهزنی نیست؛ اگر محرم آمد و نماز صبح ما همچنان قضا شد، یعنی هنوز در مسیر خودسازی ناکام ماندهایم. نماز، به ویژه نماز صبح، یکی از کلیدیترین نمودهای دینداری در سیره حسینی است.
حسینی مزاری با بیان اهمیت نماز شب گفت: نماز شب با ۱۱ رکعت، مقدمهای برای دو رکعت نافله صبح است و آن دو رکعت، مقدمهای برای دو رکعت نماز واجب صبح. اگر این نماز از ما فوت میشود، یعنی باید بازنگری جدی در عمل خود داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه خودسازی، خروجی اول فضای محتوایی محرم است، گفت: ایام محرم باید به فرصتی برای بازسازی فکری، فرهنگی و اعتقادی ما تبدیل شود. استفاده حداکثری از محافل و سخنان علما و بزرگان، لازمه بهرهبرداری از فضای محتوایی محرم است. اگر این تحول درونی محقق شود، جامعهای عزتمند و مقاوم خواهیم داشت.
حسینی مزاری گفت: خروجی دوم فضای محتوایی محرم باید «نیروسازی» باشد. مجالس و محافل حسینی باید سرباز تربیت کنند؛ سربازانی برای دین، مکتب و مذهب. اگر مجلس محرم نتواند سرباز عاشورایی بسازد، بیفایده و عبث است. صرف وقت و هزینه برای چنین مجلسی، ثمری ندارد.
وی با بیان اینکه امروز بیش از هر زمان دیگر به کادرهای متعهد، متدین و عاشورایی نیاز داریم، گفت: شرایط امروز افغانستان، منطقه و دنیای اسلام ایجاب میکند که با بهرهگیری از فرهنگ محرم، انسانهایی پرورش یابند که در صحنه باشند، در سختیها کنار نروند و با پایبندی، در خط مقدم دفاع از اسلام بایستند.
رییس مرکز تبیان عنوان کرد: کسانی که امروز، در حساسترین شرایط تاریخی، چه در افغانستان، چه در ایران یا سایر کشورها، صریح و بیپرده از جمهوری اسلامی ایران حمایت کردند، افرادی عاشوراییاند. مهم نیست قبلاً چه گرایشی داشتند یا از کدام مذهباند، مهم این است که در لحظهای که باید، در جبهه حق ایستادند و ترس و محافظهکاری را کنار گذاشتند.
حسینی مزاری خاطرنشان کرد: اگر امروز اقدام نکنیم، پس چه زمانی باید وارد صحنه شویم؟! امروز روزی است که دانش، علم، لباس روحانیت، جایگاه دانشگاهی و دیگر ظرفیتها باید در خدمت جبهه دین و اسلام قرار گیرد. برادر روحانی، خواهر و برادر دانشگاهی! این علم و توان را برای چه روزی نگه داشتهاید؟!
وی افزود: از تاریخ ۲۳ جوزا به اینسو، و با حمله جمهوری اسلامی ایران به پایگاه العدیده قطر، وارد مرحلهای جدید و عینی از نبرد میان اسلام و کفر محارب شدهایم. تأکید میکنم که این جنگ، جنگ با تمام کفار نیست؛ بلکه جنگ با کفار محارب است، یعنی دشمنان سرسخت و جنگطلب، به ویژه امریکا و رژیم صهیونیستی که در رأس این تقابل ایستادهاند.
حسینی مزاری ادامه داد: جنگ اکنون آغاز شده، و اگر چه امریکا و اسرائیل آغازگر بودند، اما با فضل الهی، با عنایات ویژه حضرت امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، و با مدیریت شجاعانه و هوشمندانه حضرت امام خامنهای (حفظهاللهتعالی)، و اقدام به موقع ملت ایران و نیروهای نظامی و امنیتی آن، دشمن در این مرحله شکست خورد.
وی همچنین تأکید کرد: ادعای اولیه دشمنان این بود که جمهوری اسلامی باید تسلیم شود، اما پس از حمله ایران به پایگاه العدیده، ترامپ و همراهانش با دستپاچگی عقبنشینی کردند و خواهان آتشبس شدند. اما تا این لحظه، هیچگونه پذیرش یا امضای آتشبسی از سوی جمهوری اسلامی ایران اعلام نشده است.
رییس مرکز تبیان با اشاره به بیانات اخیر رهبر انقلاب اسلامی گفت: در سخنان امروز حضرت امام خامنهای، هیچ اشارهای به پذیرش آتشبس نبود. جمهوری اسلامی حمله نکرد، بلکه از خود دفاع کرد، و پس از آنکه تجاوز اسرائیل به ایران متوقف شد، ایران نیز تعرضی به سرزمینهای اشغالی نکرد. این یعنی توقف جنگ بر رژیم اسرائیل و امریکا تحمیل شد.
حسینی مزاری با بیان اینکه عناصر عاشورایی در چنین جبهههایی خود را نشان میدهند، گفت: کسانی که در سختترین و حساسترین شرایط، نه تنها در صحنه میمانند، بلکه پرده محافظهکاری را کنار میزنند و بدون هیچ ترس و واهمهای، در مسیر دفاع از دین حضور فعال دارند. برای آنان، مرگ و زندگی فرقی ندارد؛ بلکه اگر به شهادت برسند، آن را نعمتی بزرگ میدانند.
وی با بیان اینکه این ویژگی باید خروجی اصلی مجالس محرم باشد، گفت: هدف اصلی ما از صرف هزینه، وقت و انرژی برای برگزاری این مجالس باید تربیت نیرو باشد. اینگونه نیست که فقط بزرگترها و افراد باسابقه در این جلسات حضور یابند؛ بلکه باید تلاش کنیم کودکانمان، نوجوانان، دانشآموزان و دانشجویان نیز در این فضا تربیت شوند.
رییس مرکز تبیان عنوان کرد: حتی اگر بچهها در مجالس محرم شوخی یا بازی کنند، نباید مانع حضورشان شویم؛ چرا که حضور در این فضاها بخشی از فرآیند تربیت نسل آینده عاشورایی است. این حضور، بنیان تربیتی فرزندانمان را بر فرهنگ حسین علیهالسلام میگذارد.
حسینی مزاری خاطرنشان کرد: محرم یک مدرسه است، بلکه دانشگاهی بینظیر است. هیچ مناسبت و واقعهای در تاریخ بشر، چنین ظرفیت تربیتی و آموزشی نداشته و نخواهد داشت. ما باید شاکر باشیم که در این فضای سرشار از معنویت، امکان بهرهبرداری فرهنگی، تربیتی و اعتقادی را داریم.
وی افزود: اگر بتوانیم در زندگی فردی و اجتماعی خود، دو فضای شکلی و محتوایی محرم را ایجاد و نهادینه کنیم، آنگاه است که میتوانیم با اطمینان اعلام کنیم که با آرمانهای امام حسین علیهالسلام پیمان بستهایم. اینچنین روحیه استکبارستیزی در ما تقویت خواهد شد و هرکدام از ما میتوانیم عامل انسجام و وحدت در امت اسلامی باشیم.
حسینی مزاری در پایان خاطر نشان کرد: عاشوراییها کسانی هستند که فقط گریهکن و سینهزن نیستند، بلکه عناصر مسئول و اثرگذار در جامعهاند؛ کسانی که به دنبال انسجام صفوف مسلمیناند و با جدیت در راستای تحقق اهداف والای نهضت امام حسین علیهالسلام گام برمیدارند.

متن کامل سخنان ریاست مرکز تبیان در این مراسم به شرح ذیل است:
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین. و به نستعین.
نکتهای که قبل از ورود به بحث اصلی لازم میدانم یادآوری کنم، مسئله جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران است. همانطور که مطلع هستید، حدود ۱۲ روز جنگ نابرابر به این کشور تحمیل شد. هرچند در این مدت خسارات و آسیبهای جدی به مردم و خاک ایران وارد آمد، اما در نهایت با پایمردی مبارزان و مجاهدان مردم شریف ایران، دشمن که تقریباً تمام جبهه کفر محارب را نمایندگی میکرد و رأس آن امریکا بود که با نوکری اسرائیل زوزهکشیده به میدان آمده بودند، شکست خورد. این دشمنان بودند که حملات خود را متوقف کردند و در حقیقت توقف جنگ بر امریکا و اسرائیل تحمیل شد.
خب، درباره این موضوع لازم است جلسهای مستقل برگزار شود تا مفصلتر صحبت کنیم. فقط همین قدر فعلاً عرض میکنم که این جنگ، موهبات زیادی برای جمهوری اسلامی، منطقه، تمام مسلمانان و همچنین آزادیخواهان سراسر جهان به همراه داشت؛ موهبتهایی که اگر این جنگ رخ نمیداد، محال بود که توسط مجاهدان، مبارزان، جهان اسلام و آزادیخواهان به دست بیاید. در نهایت، پیروزی شیرینی برای جبهه حق رقم خورد که این پیروزی را به شما تبریک و تهنیت میگویم. امیدواریم همانطور که از ابتدا سهم داشتیم، باز هم این سهم ادامه پیدا کند و جنگی که در حقیقت تازه نمود عملی یافته، را با پایبندی و استقامت حفظ کنیم و با همراهی سایر مجاهدان و مبارزان، انشاءالله به نتیجه برسانیم.
خوب، امشب شب اول محرمالحرام است و مایلم به این سؤال پاسخ داده شود که چرا باید از محرم تجلیل کنیم؟! و گرامیداشت ایام محرم، به خصوص دهه اول، چه ضرورتی دارد؟! در رابطه با ضرورت برگزاری مراسم یا فلسفه و اهداف ماه محرم، به ویژه دهه اول آن، مطالب متعددی میتوان ارائه کرد و موضوعات گوناگونی را برشمرد. اما آنچه به نظر من مهمتر است، این است که محرم و ایام آن بیشتر به خاطر سه نکته و سه موضوع اساسی تجلیل میشود: اول، تجدید عهد با آرمانهای امام حسین علیهالسلام؛ دوم، تقویت روحیه ظلمستیزی؛ و سوم، تقویت وحدت و همبستگی اجتماعی در میان مسلمانان. این سه فلسفه یا سه هدف، اساس برگزاری ایام محرم و تجلیل از دهه محرمالحرام را تشکیل میدهند. به باور من، نکات بسیار مهمی است که بتوانیم در این دهه به این فلسفهها و اهداف دست یابیم.
حال سؤال این است که چگونه میتوان به این اهداف رسید؟! چگونه میتوان به آرمانهای امام حسین علیهالسلام دست یافت و با این آرمانها پیمان بست؟! چگونه میتوان روحیه ظلمستیزی را در خود نهادینه کرد؟! و چگونه میتوان از محرم، به ویژه دهه اول و مجالس، محافل و برنامههای آن بهره برد تا زمینههای وحدت و همبستگی میان مسلمانان فراهم شود؟! برای دستیابی به آن سه نکته و سه هدفی که پیشتر عرض شد، ما به دو نوع فضا نیاز داریم. اولین فضا، فضای شکلی یا ظاهری است. در این بُعد، وقتی ماه محرم فرا میرسد، ظاهر زندگی ما باید دچار تغییر شود؛ چهره، قیافه و حتی لباس ما باید متفاوت باشد. به گونهای که اگر کسی ما را ببیند حتی اگر از مناسبتها خبر نداشته باشد از ظاهر ما متوجه شود که این روزها، روزهای خاصی است.
وضعیت ظاهری زندگی ما باید در سطح فردی تغییر کند، در سطح خانوادگی هم همینطور. به ویژه فرزندان باید احساس کنند که فضای خانه تغییر کرده است؛ بدانند که وارد ایامی شدهایم که با روزهای دیگر فرق دارد؛ شادیها باید کمتر شود، خندهها باید کنترل شدهتر باشد، و این حس باید در فضای خانه کاملاً قابل لمس باشد. اگر احیاناً اهل موسیقی هستیم حتی موسیقیهای مجاز در این ایام باید روند گوشدادن به آنها به طور کامل کنار گذاشته شود. تفریحات فردی هم باید یا حذف شود یا در حد ضرورت، به حداقل ممکن برسد.

به طور کلی، شرایط ظاهری زندگی ما در ایام محرم باید دستخوش تغییراتی جدی شود. حتی در ظاهر، ما باید حرمت محرم را حفظ کنیم و آن را در شیوه زندگی خود محقق بسازیم؛ چه از نظر برنامهریزی روزانه، چه از نظر سبک زندگی، چه در زمینههایی مانند برگزاری مراسم شادی، عروسی و مجالس مشابه. اگرچه این مجالس ذاتاً حرام نیستند مثلاً اگر کسی مراسم عقد یا عروسی برگزار کند، فینفسه حرام نیست اما به احترام ایام محرم، بهتر است این برنامهها حذف شوند. این کار شایستهتر و با روح این ایام هماهنگتر خواهد بود. همچنین باید از حجم کار و اشتغال روزمره خود بکاهیم. اگر پیش از این، ده ساعت در روز مشغول کار بودیم، در ایام محرم باید این زمان را کمتر کنیم تا برای محرم وقت بگذاریم.
شرکت در جلسات، حضور در محافل مرتبط با محرم، و فعالیت در برگزاری مراسم این شبها و روزها نیازمند زمان و توجه است. باید وقت بگذاریم تا در این مجالس خدمت کنیم و در برپایی آنها سهیم باشیم. امکانات هم باید فراهم شود؛ اینطور نیست که فقط وقت بگذاریم، بلکه باید هزینه هم کنیم. باید مجالسی برای اطعام در نظر گرفته شود، باید نذر و نذورات داشته باشیم و به هر حال پول خرج کنیم. البته باید دقت کنیم که آنچه انجام میدهیم، اگر بالاتر از هزینه مراسم عروسی دختر یا پسر خودمان نیست، کمتر نباشد. نباید طوری باشد که در مجالس عروسی دختر و پسر، چند نوع غذا سرو شود، اما وقتی به ایام محرم و مجالس عزای حسینی میرسیم، فقط کمی برنج و خورشت ساده باشد. متأسفانه برخی افراد در مجالس و مراسم شخصی، هزینههای زیادی میکنند، اما از توجه کافی به محرم غافلاند.
پرداختن به محرم و بزرگداشت آن از خود وجود ما هم مهمتر است، از حیات ما هم بااهمیتتر است. چرا؟! چون حیات و عزت ما ناشی از وجود محرم است، ناشی از عاشورا و تاسوعاست. اگر ما این مناسبت را تجلیل و گرامی نداریم، پس چه مناسبت یا موضوعی میتواند از این مهمتر باشد؟! بنابراین، در ظاهر و شکل زندگیمان، هر مقدار که در توانمان است باید تلاش کنیم تا برنامههای محرم، مجالس و آیینهای این ایام با شکوه هرچه تمامتر برگزار شود؛ به ویژه از نظر تجمعات و حضور مردمی.
ما باید با جدیت در مسیر سازماندهی نیروها و هدایت مردم برای شرکت در مجالس و محافل حسینی قدم برداریم. نباید بیحال و بیاهتمام باشیم. باید فرزندانمان را تشویق کنیم، همسرانمان، دخترها، پسرها، بستگان، آشنایان، دوستان، کوچکترها، بزرگترها، و افراد حاضر در محیط زندگیمان را با خود همراه کنیم. از هر امکان و ظرفیتی که در اختیار داریم باید استفاده کنیم تا مردم را برای حضور در مجالس و محافل محرم هدایت کنیم.
برادران! از برگزاری مجالس کوچک پرهیز کنید. گاهی به بعضی از دوستان میگوییم: فلان شب برنامهای داریم، بفرمایید تشریف بیاورید، بعد پاسخ میدهند: ما جلسه فامیلی داریم، یا جلسه قومی داریم، یا جلسه منطقهای داریم. خب، ببینید؛ اینگونه جلسات، در عمل باعث تضعیف آیین محرم میشوند. یکی از کارهایی که ثواب بسیار دارد و واقعاً ثواب دارد این است که مجالس، باشکوه برگزار شوند. محافل حسینی باید باشکوه باشند، با حضور جمعیت، با ازدحام مؤمنان.
خدا پدر و مادر ایرانیها را بیامرزد که در برگزاری مجالس محرم حقیقتاً تلاش میکنند و تمرکز بالایی روی این مسئله دارند. خدا پدر و مادر مردم عراق را هم بیامرزد که در این زمینه حقیقتاً فعالاند و در خدمت امام حسین علیهالسلام سنگ تمام میگذارند. در افغانستان هم، در داخل کشور، مردم همت دارند و مجالس بزرگی برگزار میکنند. اما متأسفانه در میان مهاجرین، کمتر شاهد برگزاری مجالس بزرگ و باشکوه هستیم. ما به ندرت جلسات چهار هزار یا پنج هزار نفری میبینیم؛ حتی جلسات هزار نفری هم بسیار کم هستند.
بنابراین، برادران توجه داشته باشند و دست از برگزاری مجالس کوچک بردارند. اگر احیاناً کسی نذر دارد که حتماً در خانهاش مجلس روضه برگزار کند، اشکالی ندارد، اما باید طوری زمان آن را تنظیم کند که با مجالس بزرگ و محافل عمومی تداخل نداشته باشد. این همان شکل و ظاهر کار است که باید نسبت به آن دقت و توجه داشته باشیم. نباید از آن غفلت کنیم. همچنین باید از به کارگیری هر نوع وسیله، امکان و ابزار مشروعی برای تجلیل و بزرگداشت ایام و لیالی محرم و پرداختن به آیینهای حسینی دریغ نکنیم. هرچه در توان داریم باید در این مسیر به کار بگیریم و کوتاهی نکنیم.
شما مطمئن باشید، هر فردی، هر جریان، هر حزب و جناح، و هر ملت و حکومتی که به محرم توجه کند، برای آن وقت و امکانات بگذارد، و زندگی خود را با فرهنگ عاشورا گره بزند، زندگیاش را به نام امام حسین علیهالسلام و ترویج اهداف عاشورا پیوند بزند، بیتردید، این فرد، این جریان، این ملت و این حکومت، در زندگی خود سرافراز خواهند بود؛ قدرتمند و آبرومند و با عزت خواهند بود. باور داشته باشید، و اگر شک دارید بررسی کنید. از همان ابتدای تاریخ عاشورا تا امروز ببینید؛ هر کسی که اهل منبر بوده، اهل هیئت، اهل حسینیه، و اهل برگزاری مراسم محرم و عزاداری برای امام حسین علیهالسلام بوده، زندگیاش چگونه بوده؟! آیا این افراد ذلیل شدهاند؟! نه! همهشان اهل عزتاند، باوقار و محترماند.
ما به هر اندازهای که از این آیین فاصله بگیریم، به همان اندازه ضرر میکنیم؛ چه برسد به اینکه خدای ناکرده در برابر این فرهنگ بایستیم. من پارسال، در مجلس خیلی بزرگی در کابل، حتی به مسئولان امارت اسلامی عنوان کردم که اگر میخواهید حکومتتان پابرجا بماند، تقویت شود و گسترش یابد، باید از فرهنگ عاشورا بهرهبرداری کنید. باید با حسین باشید، با فرهنگ حسین باشید، با آیین محرم باشید. هر فرد، هر جریان و هر حکومتی که در برابر فرهنگ حسین قرار بگیرد، محکوم به فنا و نابودی است. این را پارسال در حسینیه حضرت ابوالفضل (ع)، در روز عاشورا در مشهدهم، مطرح کردم و حالا اینجا هم تکرار میکنم که حواسمان جمع باشد: اگر میخواهیم مقتدر باشیم، باید با حسین و با آرمانهای حسین باشیم.
این، ظاهر کار است. البته از نظر ظاهر ممکن است بعضی افراد اعتراض کنند که شما ریا میکنید، شما تظاهر میکنید!، اما باید بگویم خیلی از ریاها و تظاهرها اصلاً ثواب دارد. چند سال پیش در کابل یک برنامهای داشتیم، یک اجتماع بزرگی برگزار شد. معمولاً همکاران برنامهها را به صورت گزارش تصویری یا متنی برای دوستان و مخاطبانشان، به اصطلاح فرندهای واتساپ، تلگرام، فیسبوک و... میفرستند. من هم یکی از این گزارشها را به یکی از شخصیتهای برجسته، مطرح و خوشنام فرستادم؛ چون ایشان آدم بزرگی بود، نمیخواستم دیگران بفرستند، خودم شخصاً فرستادم. آن شخص به من گفت: «آقای مزاری، اینقدر ریا نکنید!» من در جواب گفتم: حاج آقا، این ریای ما هم برای خداست. اصلاً اینطور نیست که هر ریا و تظاهری بد باشد. ریایی که برای خدا باشد، اشکال ندارد.
اجتماعات بزرگی مثل تظاهراتها در جمهوری اسلامی، در روز ۲۲ بهمن، روز قدس و مناسبتهای مختلف دیگر، و همین چند روز پیش به خاطر حمایت از نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران و مخالفت با استبداد در نمازهای جمعه، چه اجتماعات بسیار باشکوه و پرشکوهی برگزار میشود. حالا اگر بخواهیم بگوییم اینقدر تظاهر نکنید، اینقدر ریا نکنید! چه معنایی دارد؟! این تظاهر و این ریا برای اقتدار اسلام است، برای عظمت اسلام است. پس در چنین مواردی هم باید تظاهر کنیم، هم ریا کنیم، و ظاهر و شکل و صورت خود را برای محرم تغییر بدهیم. این کار، به هر حال ثواب دارد و هیچگاه به اصطلاح گناه محسوب نمیشود. این همان فضای اول است؛ فضای شکلی و ظاهری.
فضای دوم، فضای محتوایی و باطنی است. در بحث فضای محتوایی و باطنی، ما باید با برنامهای که در مسیر حرکت امام حسین علیهالسلام بود آشنا شویم، برنامه ها و روشهایی که امام در حرکت خود به کار برد را بشناسیم، و هدفی که امام حسین علیهالسلام در قیام خود دنبال میکرد را دقیقاً درک کنیم. پس از شناخت این هدف، برنامه و روش امام باید به روز و متناسب با شرایط امروز ما تنظیم و اجرا شود.
خواهش میکنم یکی از موارد بسیار مهم در این زمینه این است که در مجالس و محافل محرم از روحانیونی استفاده کنیم که به این نکات توجه داشته باشند که بحث محرم را محدود به سال ۶۱ هجری ندانند؛ یعنی صرفاً همان زمان که امام حسین علیهالسلام قیام کرد، به سرزمین کربلا رفت و شهید شد، تمام ماجرا نیست. مهم این است که ما امروز به آن برنامه، آن روش و آن هدف نیاز داریم. امام حسینِ امروز کیست؟! یزیدِ امروز کیست؟! روشهایی که امام حسینِ امروز به ما ارائه میکند چه هستند؟! برنامههای ایشان برای زمان ما چیست؟! یزیدی که امروز مقابل امام حسین قرار دارد، کیست؟! اطرافیان یزید چه کسانی هستند؟! کجا هستند و با چه شکل و شمایلی؟!
اینطور فکر نکنید که یزید حتماً در خارج از افغانستان، خارج از ایران، در اروپا یا امریکا است؛ نه، ممکن است یزیدهای زیادی همینجا، در درون خود ما و جامعهمان باشند. خب، باید یزیدها و نوچههای یزید و روشهای یزید را به خوبی شناسایی کنیم و در راستای مقابله با این دو خط فکری، برنامه و طرح منسجمی داشته باشیم. روشهایی که امام حسینِ امروز به ما ارائه میکند را باید به خوبی بشناسیم و در زندگی خود به کار ببندیم و خود را با آن تطبیق دهیم.
اگر در ایام محرم این روند را پیش نگیریم و این حرکت را انجام ندهیم، قطعاً به خروجی لازم نخواهیم رسید. خروجی فضای محتوایی و باطنی هم برای ما دو چیز است: اول اینکه خودمان را بسازیم، مطابق آنچه امام حسین علیهالسلام گفته و عمل کرده است. اگر واقعاً میخواهیم حسینی شویم، اگر میخواهیم عزتمند باشیم، باید اینگونه عمل کنیم.
من میگویم اگر با آیین محرم، با فرهنگ محرم و با فرهنگ عاشورا زندگی کنیم، عزتمند خواهیم بود؛ البته به شرطی که این زندگی واقعی باشد، نه فقط شعار و ظاهر. نه اینکه صرفاً در شبهای محرم بیاییم تا نصفهشب سینه بزنیم و بعد نماز صبح مان قضا شود. امام حسین علیهالسلام اصلاً برای نماز قیام کرد. اهمیت نماز را در عاشورا میبینید؛ حتی در ظهر عاشورا، در حالی که زیر تیر و تیرباران بود، نماز را برپا میکرد. وقتی برای امام حسین اینقدر اهمیت دارد، آیا نماز اول وقت برای ما اهمیت ندارد؟! نماز صبح، برادران، یکی از مهمترین نمازهاست.
نماز صبح، بخصوص دو رکعت نافلهاش، نمازی است که۱۱ رکعت نماز شب، برای آن مقدمه است. اگر درباره اهمیت نماز شب تحقیق کنید، میبینید ثواب آن چنان بزرگ و عظیم است که خدای متعال هیچ حد و مرزی برای آن تعیین نکرده است. حالا این نماز شب مقدمه است برای دو رکعت نافله صبح، و این دو رکعت نافله صبح مقدمهای است برای دو رکعت نماز واجب صبح. پس ببینید چقدر این دو رکعت نافله صبح مهم است که ۱۱ رکعت نماز شب مقدمهاش باشد و خود این دو رکعت نافله مقدمه نماز واجب است. وقتی مؤذن اللهاکبر میگوید، آیا ما از قبل بلند شدهایم؟! آیا وضو گرفتهایم؟! آیا کنار سجاده نشستهایم یا نه؟! اگر پاسخ منفی است، پس باید در این رابطه توجه کنیم و برنامهریزی کنیم تا مطابق آرمان امام حسین علیهالسلام خودسازی کنیم.
باید از شبها و روزهای محرم، از برنامهها، مجالس، سخنان و خطابههای علما و بزرگان نهایت بهره را ببریم و خود را از نظر فکری، فرهنگی و اعتقادی قوی سازیم. این، یکی از مهمترین خروجیهای فضای محتوایی و باطنی است.

خروجی دوم این است که مجالس محرم باید نیروساز باشند. مجالس و محافل محرم باید سرباز بسازند؛ سربازی برای دین، برای مذهب، برای مکتب. اگر مجالس محرم نتوانند سرباز بسازند، آن مجالس بیفایده است؛ مجالسی عبث است. پول خرج کردن برای چنین مراسمی بیهوده است، وقت گذاشتن برای چنین مجالسی نیز بیثمر است. محرم باید سرباز بسازد برای اسلام، عاشورا باید سرباز بسازد برای مذهب و مکتب.
ما امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند سربازیم؛ نیازمند کادر مدیریتی متدین، عاشورایی و حسینی برای شرایط امروز افغانستان، کل منطقه و دنیای اسلام هستیم. ما به سرباز حسینی نیاز داریم؛ به سرباز عاشورایی نیاز داریم؛ سربازی که در شرایط سخت، در صحنه حاضر باشد و پای کار بماند.
برادران، کسانی که امروز در افغانستان، ایران و سراسر دنیا مردانه پای کار آمدند، علناً موضع گرفتند، از جمهوری اسلامی ایران حمایت کردند، محافظهکاری و ترس را کنار گذاشتند، اینها عناصر حقیقی عاشورایی هستند. فرقی نمیکند که آن فرد شیعه باشد یا سنی، فرقی نمیکند که قبلاً مخالف جمهوری اسلامی بوده یا حتی علیه آن موضع گرفته باشد؛ اما در شرایط حساس و دشواری که اکنون شاهد آن هستیم، جنگی که جنگ کفر محرب و اسلام است، جنگی موجودیتی، او از نظام حمایت کرده است.
اگر امروز اقدام نکنیم، اگر امروز وارد صحنه نشویم، پس کی باید وارد شویم؟! اگر امروز از دین دفاع نکنیم، پس چه روزی باید از دین دفاع کنیم؟! این عمامه، این قیافه، این امکانات و ظرفیتها برای چه زمانی است اگر امروز به کار گرفته نشوند؟! برادر روحانی من، برادر دانشگاهی من، خواهران من، این علم، این اندیشه و این دانش را برای کدام روز نگه داشتید؟!
پر مخاطرهترین روزهای تاریخ از ۲۳ جوزا آغاز شد و تا همین چند شب پیش ادامه داشت؛ زمانی که جمهوری اسلامی حمله کرد و پایگاه العدیده قطر را زد. و شما فکر نکنید که جنگ تمام شده است؛ نخیر، تازه آغاز شده است، تازه به شکل عینی و واقعی خود رسیده است: تقابل اسلام و کفر محارب. دقت کنید، من میگویم کفر محارب، یعنی همه کفار را نمیگویم؛ چون بسیاری از کشورها کافر هستند اما با ما محاربه و جنگ ندارند، بدون خصومت زندگی خود را میکنند. کفر محارب یعنی دشمنان سرسخت و جنگطلب، که در رأس آن امروز امریکا است و عملهها و دستهای پشتپردهاش، اسرائیل غاصب در منطقه.
امروز این جنگ به صورت عینی و واقعی رخ داده است؛ و با فضل و مرحمت الهی، با عنایات و پشتیبانی خدای متعال و عنایات ویژه ائمه معصومین، به خصوص حضرت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، و مدیریت قاطع، صریح، شجاعانه و مدبرانه حضرت امام خامنهای حفظه الله تعالی و اقدام به موقع ملت بزرگ ایران، اعم از نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی، تا حال دشمنان با شکست مواجه شدهاند.
اسرائیل و امریکا جنگ را در روز اول آغاز کردند و ادعای شان این بود که جمهوری اسلامی باید تسلیم شود. اما پس از حمله به پایگاه العدیده، ترامپ دستپاچه شد و خواستار آتشبس گردید و در نهایت توقف جنگ به آنها تحمیل شد. تا این لحظه، جمهوری اسلامی ایران هیچگاه درباره آتشبس، قبول آن یا امضای آن حرفی نزده است. امروز حضرت امام خامنه حفظه اللهتعالی سخنرانی داشتند که حتماً شما هم شنیدید؛ در سخنان ایشان هیچ صحبتی از آتشبس نبود. آنها حمله کردند، ایرانیها دفاع کردند، آنها مجبور به توقف تجاوز شدند و بعد از آن، جمهوری اسلامی هم تعرضی به سرزمینهای اشغالی نکرد.
اینجاست برادران که عناصر عاشورایی ظهور پیدا میکنند؛ اینها عناصری هستند که در شرایط سخت و حساس، همواره در صحنه حضور دارند. آنها هیچگاه به اصطلاح پردهی محافظهکاری را بر چهرهشان نمیکشند، هیچ ترس و هراسی ندارند، و زندگی و حیات برای شان یکی است. تازه اگر در نبرد، نصیبشان شهادت شود، چه بهتر. برادران، همینجاست که بحث محرم و مجالس محرم باید این خروجی را برای ما و شما داشته باشد. باید تلاش کنیم، پول خرج کنیم، وقت بگذاریم و زحمت بکشیم تا در تربیت نیرو موفق باشیم.
بچههای کوچکتان را وارد مجالس کنید، مجالسی برگزار کنید که پر از بچههای کوچک باشد. اگر گاهی هم شوخی کردند، اشکالی ندارد؛ باید آنها را بیاورید، بالاخره باید در صحنه باشند، حضور داشته باشند و تربیت شوند. این بچهها در این مجالس تربیت میشوند. دانشآموزان باید حضور داشته باشند، دانشجوها باید حضور داشته باشند، و سعی کنیم فضای مجلس پر باشد از چنین عناصری، نوجوانان و جوانانی که باید در این مجالس تربیت شوند.
حقیقتاً محرم سرشار از درس و نکات آموزشی است؛ محرم یک مدرسه است، یک دبیرستان است، بلکه دانشگاهی است بینظیر. دانشگاهی که محرم دارد، هیچ مناسبت، حادثه یا واقعهای در تمام تاریخ بشریت نداشته و تا روز قیامت هم نخواهد داشت. بنابراین، ما باید خوشحال و شاکر باشیم که چنین فضا، چنین امکانات و چنین معنویتی در اختیارمان هست؛ فضایی که میتوانیم و باید از آن بهرهبرداری کنیم.
این چند نکته، در واقع اشارهای بود به فلسفه و هدف برگزاری مجالس محرم. اگر ما بتوانیم این دو فضا را در زندگیمان ایجاد کنیم، آنگاه میتوانیم با آرمانهای امام حسین علیهالسلام تجدید عهد و پیمان کنیم. آن زمان است که میتوانیم با اطمینان بگوییم: ما حسینی هستیم. روحیهی استکبارستیزی در ما تقویت میشود، و آن زمان، هر یک از ما میتوانیم عامل فراهمسازی زمینههای وحدت و همبستگی در جهان اسلام باشیم. حسینیها و عاشوراییها، در راستای تأمین شرایط انسجام و اتحاد مسلمین تلاش میکنند و به وظیفهی خود عمل مینمایند.
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
تصاویر کامل مراسم