سید رسول موسوی، معاون وزیر و مدیر کل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در تازه ترین اظهارات راجع به افغانستان و نشست فرمت مسکو گفته است که انتظار می رود این نشست با دو نشست قبلی تفاوت داشته باشد زیرا در این نشست محور بررسی‌ها تلاشی برای جلب توجه کشور‌های منطقه و جهان به تحولات افغانستان می باشد. وی همچنین در خصوص خواست کشورها مبنی بر تشکیل دولت فراگیر در افغانستان گفته است؛ «تجربه ثابت کرده است که همه بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر برای امنیت و توسعه پایدار افغانستان تاکید می‌کنند بنابراین مسئله دولت فراگیر نه مسئله کشور‌ها بلکه به عنوان یک نگاه خیراندیشانه برای مردم این کشور به عنوان راهی در افغانستان برای ایجاد صلح و ثبات مطرح می‌شود.»

خبرگزاری صدای افغان(آوا)- تهران: سید رسول موسوی، معاون وزیر و مدیر کل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه ای راجع به افغانستان و نشست هایی که برگزار می شود گفته است که این نشست ها به دو شکل مختلف «نشست‌های منطقه‌ای و بین المللی برگزار می‌شود.»

وی در گفتگو با جام جم آنلاین، در این خصوص تصریح کرده: اول نشست‌های منطقه‌ای است که نشست‌هایی است با این دیدگاه که حل مسائل افغانستان از طریق همکاری کشور‌های منطقه‌ای است و در این ارتباط و در چارچوب نشست‌های منطقه‌ای دو شکل مهم نشست برای افغانستان داریم؛ نشست وزرای خارجه کشور‌های همسایه افغانستان که تاکنون ۴ دور آن در اسلام‌آباد پاکستان، تهران، تون شی (چین) و سمرقند برگزار شده و قرار است پنجمین دور نشست در عشق آباد برگزار شود.

به گفته وی جمهوری اسلامی ایران یکی از فعالان ویژه نشست‌های همسایگان افغانستان است.

معاون وزیر خارجه ایران راجع به نشست فرمت مسکو نیز اظهار داشته است: نشست دیگر منطقه‌ای فرمت مسکو نام دارد که به ابتکار روسیه تشکیل می‌شود، بعد از روی کار آمدن طالبان (امارت اسلامی) تاکنون سه بار نشست‌های فرمت مسکو برگزار شده است. البته نشست فرمت مسکو قبل از سقوط نظام جمهوریت هم برگزار شده بود با توجه به اطلاعاتی که مباحث کلی مطرح شده درباره نشست قازان وجود دارد تصور می‌کنم این نشست تفاوت چندانی با دو نشست قبلی داشته باشد به نظر می‌رسد عمدتا بررسی تحولات افغانستان و تلاشی برای جلب توجه کشور‌های منطقه و جهان به تحولات افغانستان باشد. نوع دوم کنفرانس‌های افغانستان کنفرانس‌های بین المللی است مانند نشست بین المللی دوحه که به ابتکار دبیرکل سازمان ملل در ماه می‌ امسال برگزار شد.

این مقام ایرانی در پاسخ به پرسشی در ارتباط با رسمیت شناختن امارت اسلامی از سوی چین؛ و اینکه آیا این موضوع در دستور کار ایران و سایر کشور‌ها نیز قرار دارد و آیا در فرمت مسکو در این خصوص صحبتی خواهد شد، تصریح کرده: «چین هنوز طالبان (امارت اسلامی) را به رسمیت نشناخته است، درست است که سفیر جدیدی را با تشریفات خاص به کابل اعزام کرد، اما در همان زمان هم بحث شناسایی را از معرفی سفیر جدا کرد البته خود معرفی سفیر با آن پروتکل خاص گامی در مسیر شناسایی دو فاکتو است، اما به هر حال شناسایی عملی اعلامی است یعنی کشور‌ها با صدور اعلامیه‌ای نظر خود را بیان می‌دارند. هر کشوری از جمله ایران برای شناسایی یک نظم سیاسی جدید یا کشوری جدید شرایطی دارند که اگر محقق شود عمل شناسایی به صورت اعلامی صورت می‌گیرد».

وی همچنین در خصوص شناسایی حکومت امارت اسلامی از سوی جمهوری اسلامی ایران گفته است: در ارتباط با موضع ایران در قبال «طالبان» هم سلسله شرایطی مطرح است که اگر محقق شود بحث شناسایی در زمان خود اتفاق می‌افتد، اما فعلاً شرایط محقق نشده است.

وی در ادامه افزوده است: در کنار موضوعات کلی مورد اتفاق کشور‌های همسایه افغانستان در نشست‌های قبلی مانند موضوع ضرورت تشکیل دولت فراگیر، بخشی از این شرایط در گفتگو‌های محرمانه دیپلماتیک مستقل تعیین می‌شود مانند مشخص شدن دقیق عمل به تعهدات و قرارداد‌های موجود از سوی «طالبان»، سلسله تعهداتی در ارتباط با امنیت متقابل یا آینده اتباع کشور همچنین بازگشت عزتمندانه اتباع افغانستان با خیال راحت و آرامش به کشورشان؛ می‌تواند از جمله شاخص‌های جمهوری اسلامی ایران برای به رسمیت شناختن طالبان باشد.

مدیر کل آسیای جنوبی وزارت خارجه ایران همچنین گفته است: تصمیم کشور‌های همسایه افغانستان در این ارتباط مهم است و طبق نشست‌هایی که تا به حال برگزار شده فضای کلی نشست همسایگان افغانستان در این راستا بوده که باید شرایط لازم برای به رسمیت شناختن دولت «طالبان» ایجاد شود.

وی همچنین در خصوص ضرورت تشکیل دولت فراگیر در افغانستان نیز خاطرنشان کرده است: «علت اینکه همسایگان افغانستان، منطقه و جامعه جهانی بر مسئله دولت فراگیر تاکید می‌کنند این است که تجربه تاریخی افغانستان نشان داده یک قومیت به تنهایی نتوانسته است امنیت را به صورت مفید برای همه اتباع آن کشور ایجاد کند و به همین دلیل درگیری‌های مختلف رخ داده است».

این مقام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران یادآور شده است: این تجربه ثابت کرده است که همه بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر برای امنیت و توسعه پایدار افغانستان تاکید می‌کنند بنابراین مسئله دولت فراگیر نه مسئله کشور‌ها بلکه به عنوان یک نگاه خیراندیشانه برای مردم این کشور به عنوان راهی در افغانستان برای ایجاد صلح و ثبات مطرح می‌شود.

موسوی همچنین با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران هم به این نوع نشست‌ها علاقمند است و دومین نشست وزرای خارجه در تهران برگزار شد، گفته است: ایران همیشه اعلام آمادگی کرده است که اگر هر کدام از کشورهای همسایه افغانستان در نوبت خود امکان برگزاری آن را نداشتند جمهوری اسلامی ایران آماده برگزاری این‌ نوع نشست ها است.

دستیار وزیر خارجه ایران در ادامه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه افزایش تعداد مهاجران افغانستانی در ایران، نگرانی هایی در میان برخی از شهروندان ایرانی به وجود آورده و این که آیا ضابطه و قانون مشخصی درباره ورود مهاجران افغانستانی به ایران وحود دارد یا خیر؟ گفته است: «افغانستانی های ساکن در ایران ، مهمانانی هستند که به جهت شرایط داخل افغانستان به کشور ما آمده اند و ما هم به دلایل انسانی و اینکه برادر و خواهر دینی هستیم و آنها نیز مشکلاتی دارند به نوعی پذیرایشان هستیم و پذیرفته‌ایم که آنها موقتا به ایران بیایند اما اینکه این‌ها حتماً با فراهم شدن شرایط مناسب در داخل افغانستان به کشورشان باز خواهند گشت موضوع دیگری است، شاید یکی از دلایل تاکید کشورهای همسایه بر موضوع تشکیل دولت فراگیر در افغانستان بازگشت همین مهاجران است که احساس کنند دولت مستقر در کابل منافع آنها را هم تامین می‌کند و در نتیجه حتماً باید به کشورشان بازگردند».

وی راجع به کار و اشتغال اتباع افغانستانی در ایران گفته است: ممکن است به دلایل اقتصادی؛ موافقت نامه هایی در زمینه نیروی کار بین ایران و افغانستان منعقد شود مانند توافقنامه هایی میان اتباع کشورهای آسیای جنوبی در حوزه عربی خلیج فارس برای کار منعقد شده است، به این معنی که کارگران افغانستان با امضای قرارداد با وزارت کار مشغول کار در ایران شوند در گذشته نیز مذاکراتی مبنی بر همین موضوع آغاز شده بود که با تحولات شکل گرفته در کابل این مذاکرات متوقف شد بنابراین بحث مهاجرت مهاجرین را قبول نداریم که کشورشان را ترک کرده و به ایران آمده اند بلکه آنها اتباع افغانستان هستند که بعد از آماده شدن شرایط خوب به کشورشان باز خواهند گشت.

نشست موسوم به «فرمت مسکو» ۲۹ سپتامبر (۷ میزان) در شهر قازان روسیه برگزار می‌شود. این نشست با حضور نمایندگان روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، چین، هند، ایران و پاکستان برگزار می‌شود و سرپرست وزارت امور خارجه امارت اسلامی نیز به دعوت روسیه در آن حضور دارد.