خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: محمد جوانبخت با اشاره به پذیرش درخواست کمیسار ایران برای بازدید از ایستگاه دهراود افزود: بر اساس معاهده، در مواقعی که تأمین حق آبه ایران از سوی افغانستان صورت نمی‌پذیرد با درخواست طرف ایرانی، از ایستگاه دهراود بازدید می‌شود.
به گزارش ایرنا، معاون وزیر نیروی ایران تصریح کرد: هیئت کارشناسی ایران پس از مشاهده میزان آب رودخانه در ایستگاه آب‌سنجی دهراود، خواستار تحویل حق آبه جمهوری اسلامی ایران شد و توافق شد در نشست‌های کمیته تخنیکی در آینده نزدیک در خصوص نحوه تحویل حق آبه تصمیم‌گیری شود.
جوانبخت اعلام کرد که در سال‌های گذشته امکان بازدید کمیساران از ایستگاه دهراود فراهم نشده بود؛ اما با پیگیری و هماهنگی‌های دیپلماتیک وزارت امور خارجه ایران، این امکان برای نخستین بار فراهم شده و هیاتی متشکل از مدیرکل رودخانه‌های مرزی و آب‌های مشترک وزارت نیرو، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان و معاون والی این ولایت از محل ایستگاه بازدید کردند.
این در حالی است که همزمان، حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور ایران در امور افغانستان و سرپرست سفارت این کشور در کابل شب گذشته(یک شنبه، 21 اسد) به خبرگزاری «آخرین خبر» اعلام کرد، کارشناسان ایرانی برای اولین بار از سرچشمه‌های رودخانه هلمند/ هیرمند در افغانستان بازدید کردند.
 کاظمی قمی افزود: هیئت تخنیکی ما در حال حاضر در کابل است، بازدید انجام شده و به زودی گزارش آن به دست ما می‌رسد.
 وی افزود این اولین بار است که متخصصان ایرانی از ایستگاه سنجش‌آب "دهراود" بازدید می‌کنند.
ایستگاه آب‌سنجی دهراوود در بالا دست بند کجکی است که میزان آب وارد شده به دریای هلمند را محاسبه می کند؛ این محاسبه نشان می دهد که امسال سال پرآب یا کم آبی بوده است.
 سفیر ایران در افغانستان در ادامه گفت، طبق معاهده‌ می توانند نسبت به ادعای طرف مقابل مبنی بر کمبود آب تشکیک و ادعا را راستی‌آزمایی نمایند.
 این در حالی است که پیش‌تر امیرخان متقی، وزیر امور خارجه افغانستان گفت بود که امارت اسلامی به موافقت‌ نامه سال ۱۳۵۱ در پیوند به مسأله حقابه ایران از دریای هلمند متعهد است.
 متقی راجع به مشکل کم آبی در سیستان و بلوچستان ایران افزود: «برادران گرامی سیستان و بلوچستان باور کنید که دل ما به همان اندازه که به مردم نیمروز، فراه و هلمند می‌سوزد، برای شما هم می‌سوزد و درد شما را درد خود می‌دانیم».
 معاهده آب هلمند/ هیرمند بین دولت ایران و دولت افغانستان مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده و دو پروتکل‌ ضمیمه، در تاریخ بیست و دوم حوت / اسفند ماه ۱۳۵۱ برابر سیزدهم مارچ ۱۹۷۳ در کابل به امضاء رسیده است.  ‌بنابر ماده پنجم این معاهده، «افغانستان موافقت دارد اقدامی نکند که ایران را از حقابه آن از آب رود هیرمند (‌هلمند) ..... بعضا یا کلا محروم سازد».
 همچنین ‌در ماده نهم آن ذکر شده است که «در صورت بروز اختلاف در تعبیر یا اجرای (‌تطبیق) مواد این معاهده، طرفین اولا از طریق مذاکرات دیپلماتیک و ثانیا از طریق صرف مساعی‌جمیله مرجع ثالث برای حل اختلاف سعی خواهند کرد و در حالی که این دو مرتبه به نتیجه نرسد اختلاف مذکور .... به حکمیت محول می‌شود».
 بر اساس  گزارش سازمان بین‌المللی نجات، افغانستان سومین کشور آسیب‌پذیر از تغییرات اقلیم در سطح جهان است و بیشترین اثر مخرب تغییرات اقلیم بالای منابع آبی کشور وارد شده است.
به گفته مقام های امارت اسلامی، به دلیل وجود کم آب در پشت بند کجکی، اگر بخشی از این آب هم به قصد پرداخت به ایران نیز رها شود، در مسیر نزدیک به 700 کیلومتری تا بند کمال خان، خشک می شود و به مرز نمی رسد.