حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان و سرپرست سفارت این کشور در کابل با حضور در یک برنامه‌ی تلویزیونی صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفته است که مقامات امارت اسلامی با بازدید مهندسان و تیم فنی ایرانی از بند کجکی و منطقه هیرمند موافقت کرده‌اند و تیم فنی ایران می‌تواند برای بازدید از وضعیت بند به منطقه برود.

خبرگزاری صدای افغان (آوا) –کابل: حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهور ایران در امور افغانستان و سرپرست سفارت این کشور در کابل با حضور در برنامه تلویزیونی صف اول صدا و سیمای جمهوری اسلامی به پرسش‌ها درباره مناسبات ایران و افغانستان پاسخ داد.
 
حسن کاظمی قمی در این مصاحبه در موضوع حقابه هیرمند عنوان کرد که حکم‌رانان امروز در افغانستان می‌گویند این یک معاهده بین‌المللی و معاهده‌ای است که برای ما الزام‌آور است و تغییر نظام‌ها موجب از بین رفتن معاهدات نخواهد شد. آنها چه به صورت کتبی و در یادداشت‌های رسمی و چه به صورت گفتگو و مذاکرات بر معاهده و الزام و پایبندی به اجرای آن صحه گذاشته‌اند.

وی با بیان اینکه بر اساس بند ۵ معاهده طرف ایران می‌تواند وضعیت منطقه را ببیند اضافه کرد: در این موضوع هم امروز حکمرانان افغانستان هیچ مناقشه‌ای ندارند و در یادداشت رسمی اخیر هم بر این نکته تاکید کردند که مشکلی که برای ایستگاه سنجش آب پیش آمده بود، حل شده است و کارشناسان ایرانی می‌توانند از منطقه بازدید کنند؛ از این رو، فضا به سمتی حرکت می‌کند که اگر آبی باشد وارد خاک ایران شود.

نماینده ویژه رئیس جمهوری ایران در امور افغانستان یادآور شد که پیش از این، زمان لازم برای نتیجه بخشی مذاکرات و بازدید کارشناسان ایرانی از منطقه، یک ماه اعلام شده بود که 15 روز آن گذشته است.
 
وی ادامه داد: «در طول نزدیک به دو سال گذشته چندین اجلاس آب بین دو کشور برگزار شده و طرف افغانستانی اعلام کرده است که ما پایبند هستیم و کمیساریا را هم تشکیل داده و گام‌های رو به جلو هم داشته‌ایم.»
 
کاظمی قمی افزود که بر اساس این معاهده باید در سال‌های نرمال آبی ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب وارد ایران شود، در معاهده هم آمده است که اگر اعلام شد امسال سال عادی آبی نیست بر اساس معاهده بازدید انجام شود.
 
سرپرست سفارت ایران در افغانستان با تاکید بر اجرای معاهده هیرمند افزود: ما اعلام کرده‌ایم که ماهواره‌ها نشان می‌دهد آب به اندازه کافی در پشت بند وجود دارد، اما طرف افغان می‌گوید که امسال با کم‌آبی مواجه هستیم و  بخشی از بند در دوره‌ای ۶۰ ساله رسوبات گرفته است که تصاویر ماهواره‌ای، آن را به صورت آب نشان می‌دهد.
 
به گفته نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در افغانستان، بر اساس معاهده، ایستگاه سنجش آب، بالای بند کجکی است و عمده آبی که وجود دارد نیز در همین بند کجکی است که فاصله آن تا مرز ایران ۷۸۰ کیلومتر است.
 
سرپرست سفارت ایران در کابل گفت: سد کمال خان ۵۲ میلیون متر مکعب ظرفیت ذخیره دارد و وقتی سیلاب می‌آید، اگر دریچه‌هایش کاملاً باز باشد، آب وارد مجرای خود می‌شود، اما سال گذشته دیدیم که به دلیل اشکالات دریچه‌های بند، در پی سیلابی که از افغانستان به راه افتاد، حتی بخش عظیمی از خاک پاکستان به زیر آب رفت و بسیاری از مردم آسیب دیدند.
 
کاظمی قمی با اشاره به اقدامات امارت اسلامی برای اصلاح وضعیت بند کمال‌خان اضافه کرد: «مقامات طالبان اعلام کرده‌اند که در مسیر انحرافی آب، خاکریزی ایجاد کرده‌اند تا از ورود آب به سمت منطقه گودزره یا شوره‌زار جلوگیری کند؛ همچنین زمین جلوی دریچه‌ها که نسبت به خود دریچه از ارتفاع بالاتری برخوردار بود تسطیح و حدود ۱۳ کیلومتر لایروبی شده است.»
 
نماینده ویژه رئیس‌جمهوری ایران در امور افغانستان افزود: «بر طبق توافقاتی که الان صورت گرفته است، متخصصان ما می‌توانند بروند منطقه را ببینند و زمینه‌سازی شود برای اینکه ان‌شاءالله این آب رها شود.»
 
کاظمی قمی در این زمینه گفت: «سال گذشته خلاف آنچه که گفتند آب به هدر رفت و اعلام کردند که این اتفاق نمی‌افتد، اما اتفاق افتاد، متعاقب آن آمدند یک مجموعه اقدامات مهندسی را انجام دادند، برای سال جاری می‌گویند که مشکل در کم‌آبی است و می‌گوییم این را باید راستی‌آزمایی کنیم، الان قبول کردند که متخصصان ببینند. این خودش یک گام خوبی است.»
 
پیش از این و در هفته‌های گذشته نیز وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مورد تحولات اخیر در روابط با افغانستان، در خصوص حقابه این کشور از دریای هلمند/هیرمند گفته بود که مذاکرات خوبی بین طرفین انجام شده که در حال به نتیجه رسیدن است.
 
این در حالی است که اخیرا مقامات جمهوری اسلامی ایران اعلام کردند که مسئله تامین حقابه این کشور از دریای هلمند را به گونه جدی پیگیری می‌کنند.

از سوی دیگر، در گیر و دار تنش بین دو کشور بر مساله حقابه پس از سخنان ریاست جمهوری ایران در هفته‌های گذشته، نیروهای امارت اسلامی با مرزبانان جمهوری اسلامی ایران در بخشی از نقطه مرزی در ولسوالی کنگ ولایت نیمروز درگیر شدند که طی آن دو نفر از هر دو طرف جان باختند.

پس از این درگیری، شماری از رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های معاند با ایران و افغانستان، با پخش شایعاتی مدعی شدند که امارت اسلای در صدد آرایش نیروهای نظامی در مرز اسلام قلعه است، اما این ادعا از سوی مقامات امارت اسلامی رد گردید.

امارت اسلامی تأکید کرده که حسن همجواری و برقراری روابط خوب با جمهوری اسلامی ایران، از اولویت‌های سیاست خارجی حکومت افغانستان است، و بر پرهیز از هر گونه درگیری و تنش تأکید کرده است.