این انقلاب از جنبههای گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با تمام انقلابهای به وقوع پیوسته، قابل قیاس نیست. به دلیل اینکه بجز انقلاب اسلامی هیچکدام از انقلابها مشخصات و عناصر یک انقلاب واقعی را که در برگیرندهی تمام باورها و ارزشهای آن جامعه و مشارکت تمام اقشار اجتماعی باشد، نداشته اند.
برای تأکید بر استثنایی بودن این انقلاب، همانقدر بدانیم که «مناخیم بگین» نخستوزیر وقت رژیم صهیونیستی اسرائیل میگوید: «پیروزی انقلاب ایران برای اسرائیل به معنای یک زلزله بزرگ است.»
عدهای از سیاستمداران و اندیشمندان، انقلاب اسلامی ایران را با انقلابهای روسیه و فرانسه مقایسه کردند و برخی دیگر با انقلابهای چین و هند تطبیق داده اند. در صورتیکه انقلاب ایران اساساً از نظر ماهیتی با تمام انقلابها متفاوت است.
با یک تحقیق ساده میتوان تفاوت انقلاب اسلامی ایران را با سایر انقلابهای جهان متوجه شد.
نخست به شرح انقلابهای جهان میپردازیم:
۱ـ طبقه روشنفکر نقش محوری داشته اند.
۲ـ رژیمهای واپسگرا قبل از انقلاب از نظر سیاسی، اقتصادی، نظامی و بینالمللی در وضعیت نامطلوب و ضعیفی بودند.
۳ـ ماهیت انقلاب آنها ضد دینی بود و دین را افیون تودهها میدانستند.
۴ـ علمای دینی و کشیشان در طیف مخالفان انقلاب قرار گرفته بودند.
۵ـ معمولاً حکومت یک طبقه بر طبقات دیگر جامعه حاکم بود، نه حکومت مردم بر مردم. و همچنین رهبران آنها همه از طبقهی روشنفکر بودند.
۶ـ حکومتهای انقلابی بعد از پیروزی، «دین ستیزی» را اختیار نموده و با هرگونه عقاید مذهبی به شدت مخالفت میکردند.
۷ـ در شعارهای مربوط به اهداف و آرمانهای تمام انقلابها، عمدتاً ارزشهای سیاسی و اقتصادی مدنظر بوده و در برخی انقلابها مانند انقلاب هندوستان به رهبری «مهاتما گاندی» و انقلاب الجزایر جنبهی ضد استعماری و ضد اشغالگری آن مورد توجه بوده است.
۸ـ بعد از حدود ۱۰ تا ۲۵ سال از سپری شدن اکثر انقلابها، اهداف و ارزشها و شعارهای انقلاب، کمرنگ شده و بین رهبران انقلاب و مردم فاصله ایجاد گردید (بجز انقلاب کوبا به رهبری فیدل کاسترو که هنوز پایگاه مردمی خود را حفظ کرده است) قبل از پردازش به ویژگیهای انقلاب، به این سخن بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) در وصیت نامهی الهی ـ سیاسی ایشان باید استناد کرد که میفرمایند: "شک نباید کرد که انقلاب اسلامی ایران از همهی انقلابها جدا است" هم در پیدایش و هم در کیفیت مبارزه و هم در انگیزه انقلاب و قیام.
امام ویژگیهای انقلاب اسلامی ایران را میتوان به گونهی خلاصه و فهرست وار چنین بیان کرد:
۱. انقلاب اسلامی ایران دارای ریشه و ماهیت دینی و مذهبی و با انگیزه الهی بوده است. در حالیکه انقلابهای دیگر فاقد چنین ویژگی بوده اند و حتی در سه انقلابی که اشاره شد، بنیان انقلاب را با ضدیت با دین بنا نهاده اند.
۲. رهبری و هدایت تودههای مردم برای حضور در صحنههای انقلاب به عهدهی روحانیت بوده، در صورتیکه در سایر انقلابها روحانیون (کشیشان) در جبههی مخالف انقلاب قرار داشتند و در کنار درباریان و عوامل رژیمهای مرتجع بودند.
۳. پیدایش معنویت و بیداری معنوی در جوامع اسلامی و غیر اسلامی، که باعث حرکتهای معنوی در دل مسیحیان و یهودیان راستین گردید.
۴. در انقلاب اسلامی ایران تمام اقشار جامعه اعم از کارگر، کشاورز، کارمند، دانشجو، دانش آموز، فرهنگی، دانشگاهی، روحانی، بازاری، ارتشی، روزنامهنگار و سیاستمداران فارغ از نوع جنسیت، حضور داشتند در حالیکه در تمام انقلابهای ضد استعماری فقط طبقات خاص حضور داشتند.
۵. رهبری پیامبرگونهی حضرت امام خمینی(ره) که پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنان به روش سادهزیستی خود ادامه داد.
۶. شعارها و اهداف و ارزشهای انقلاب اسلامی ایران، عمدتا فرهنگی و سیاسی بودند. و این انقلاب تلفیقی از دین و سیاست است که به یک معنا، یک انقلاب فرهنگی است که یکی از نتایج آن پرکردن شکاف بین دین و علم بوده است. ولی شعارها و ارزشهای سایر انقلابها، اقتصادی و سیاسی بود.
انقلاب اسلامی ایران در طول بیش از چهار دهه به عنوان یک الگوی دینی در نظام بین المللی، نه تنها باعث موج بیداری در جهان اسلام شده است بلکه به عنوان یک الگوی سیاسی دولت مقاوم در مقابل تحریمهای بیرحمانه و ظالمانهی امریکا و کشورهای غربی گردیده است.
همین فرهنگ مقاومت نظام جمهوری اسلامی ایران در کشورهای منطقه و همسایه از جمله: کشورهای سوریه، عراق، افغانستان، ترکیه، روسیه و حتی کشور کوچکی مانند ونزوئلا گسترش یافته و علیرغم تهدیدها و تخریبها و فشارهایی مستقیم و غیرمستقیم آمریکا و اروپا به راه خود ادامه داده و خواهد داد.
به امید پیروزی اسلام بر کفر جهانی